Quận Thủ Đức có diện tích 211,56 km², dân số năm 2019 là 1.013.795 người, mật độ dân số đạt 4.792 người/km². Vậy Quận Thủ Đức tiếp giáp quận nào? Cụ thể:
- Phía Bắc giáp các thành phố Thuận An và Dĩ An thuộc tỉnh Bình Dương.
- Phía Nam giáp huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai (qua sông Đồng Nai) và Quận 7 (qua sông Sài Gòn).
- Phía Đông giáp thành phố Biên Hòa và huyện Long Thành thuộc tỉnh Đồng Nai với ranh giới là sông Đồng Nai.
- Phía Tây giáp Quận 12, Quận Bình Thạnh, Quận 1 và Quận 4 với ranh giới là sông Sài Gòn.
Quận Thủ Đức gồm có 12 phường, cụ thể:
- Phường Linh Trung
- Phường Linh Chiểu
- Phường Linh Đông
- Phường Hiệp Bình Chánh
- Phường Hiệp Bình Phước
- Phường Tam Phú
- Phường Linh Xuân
- Phường Trường Thọ
- Phường Bình Chiểu
- Phường Linh Tây
- Phường Bình Thọ
- Phường Tam Bình
Quận Thủ Đức nằm ở cửa ngõ phía Đông Bắc của TP HCM, là một trong những cửa ngõ kinh tế phát triển mạnh mẽ nhất. Quận được thành lập vào năm 1997 cùng với Quận 2 và Quận 9 trên cơ sở chia tách từ huyện Thủ Đức cũ trước đó. Vào ngày 1/1/2021, quận Thủ Đức lại sáp nhập với Quận 2 và Quận 9 để thành lập TP Thủ Đức thuộc Thành phố Hồ Chí Minh.
Có thuyết kể rằng, tên gọi Thủ Đức được lấy từ tên của một vị quan trấn thủ của một khu đồi xưa trên khu vực này tên là Đức. Về sau, một thương gia tên Tạ Dương Minh đến đây lập chợ đã lấy tên và chức vị của quan chức kia đặt cho chợ để tỏ lòng biết ơn. Từ đó, địa danh này có tên là Thủ Đức.
Tuy nhiên, theo một báo cáo của phòng Di sản văn hóa thuộc Sở Văn Hóa, Thông tin và Du lịch TP HCM ngày 10/10/2010 thì ông Tạ Dương Minh (Tạ Huy), hiệu là Thủ Đức, chính là người đã góp phần khai ấn vùng Linh Chiểu xưa và xây dựng ngôi chợ đầu tiên tại đây mang hiệu của ông.
Trên địa bàn quận, ngoài chợ Thủ Đức ở trung tâm, còn có 15 chợ truyền thống lớn nhỏ với hơn 5.500 hộ buôn bán, điều đó đã nói lên phần nào quy mô hoạt động thương nghiệp lớn mạnh tại đây.
Dù đã hơn 150 năm tuổi, Quận Thủ Đức đang từng ngày phát triển nhưng vẫn giữ được nét riêng của vùng đất này, điển hình là khu chợ Thủ Đức tồn tại gần như nguyên vẹn cho đến ngày nay.