Quyền được biết của người nghèo

Trong lúc ấy, người dân 8 xã huyện Hương Sơn (Hà Tĩnh), cả đêm chạy lụt vì thuỷ điện Hố Hô bất ngờ xả lũ mà người dân không được thông báo. Hàng ngàn người dân chỉ còn cách chui lên nóc nhà nằm chờ nước rút. Hơn 24.000 nhà dân ở huyện Hương Khê, Can Lộc, Cẩm Xuyên, Nghi Xuân, thị xã Kỳ Anh bị ngập nặng.

Số người chết vì mưa lũ ở cả 4 tỉnh miền Trung đã lên quá con số 10, người nghèo ở khúc ruột miền Trung sau mỗi trận lũ, lụt lại tăng lên. Cộng đồng mạng, như mọi lần, lại nhộn nhịp không khí kêu gọi hỗ trợ người nghèo. Ai cũng muốn tìm địa chỉ tin cậy, bởi tình trạng ‘ăn bớt’ tiền cứu trợ, ‘cứu trợ nhầm địa chỉ…nhà giàu’, năm nào cũng có. Người nghèo thường không biết điều này, họ chỉ biết khi báo chí phanh phui…

Hồi tháng 4 vừa qua, tôi được mời dự khởi công một quần thể du lịch, nghỉ dưỡng ở biển Hải Ninh- Quảng Bình nhưng sau đó lễ khởi công bị huỷ bỏ, dự án đó đến nay vẫn chỉ là bãi cát trắng mênh mông. Nguyên nhân, do người dân trong khu vực dự án không được tuyên truyền kỹ lưỡng về dự án, họ hiểu sai lệch rằng chủ đầu tư dự án là thủ phạm gây ra cá chết trên biển từ Hà Tĩnh tới Quảng Bình. Nói cách khác, họ đã không được biết, nếu một quần thể du lịch 5 sao mọc lên cạnh nhà mình, họ sẽ có lợi gì, con em họ có cơ hội làm việc trên đất liền, lương cao, thay đổi cuộc sống thay vì lênh đênh trên biển như thế nào, thu hút được du lịch biển, có tốt hơn để đất hoang hoá hay không. Vì không được biết, họ đã vô tình chống đối để giữ đất, giữ cát và đẩy cơ hội đổi đời cho cả vùng quê nghèo ra xa…

Còn nhiều nữa, những hệ luỵ từ việc không biết của người nghèo, vì không biết (hoặc biết mà không hiểu hết sự nguy hiểm của việc mình làm) những quy định cấm xe cồng kềnh, hàng ngày hàng trăm chiếc xe chở thập cẩm các thể loại, trong đó có cả những vật liệu như tôn, thanh sắt dài, có thể gây sát thương cho người đi đường vẫn ung dung vào phố. Cũng vì chẳng được biết, nên trên phố bạn vẫn sẽ thấy cảnh các bà, các chị buôn thúng bán bưng, tuỳ tiện đứng bán hàng dưới lòng đường rồi khi có công an tới lại chạy tán loạn…

'Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau', Thủ tướng đã nhắc rất đúng rằng ‘xoá nghèo, giúp người nghèo, gốc của vấn đề là nâng cao dân trí, năng lực cho người dân để thoát nghèo bền vững, chứ không chỉ lo cái ăn, cái mặc trước mắt". Quan điểm giúp người nghèo là ‘cho cần câu chứ không cho con cá’ muôn đời đúng nhưng vẫn còn chưa đủ, còn cần cho họ cả quyền được biết nữa, quyền được biết để họ giảm nghèo thông tin và tự xoá đi những suy nghĩ tiêu cực để họ có thể bị nghèo thêm đi. Họ có quyền được biết, để không bị nhấn chìm trong nước lũ khi thuỷ điện bất ngờ xả nước mà không thông báo..

Ngày mai, 17/10 là Ngày vì người nghèo…