Tết Nguyên Tiêu ăn gì: Những món ăn giúp rước tài đón lộc trong ngày rằm tháng Giêng

Tìm hiểu phong tục ăn bánh trôi nước trong ngày Tết Nguyên Tiêu

Đối với người dân Trung Quốc, phong tục ăn bánh trôi nước đã trở thành một nét văn hoá đặc trưng trong dịp Tết Nguyên Tiêu. Tương truyền vào đời nhà Tống (năm 960 đến năm 1279 sau Công Nguyên), dân gian bắt đầu thịnh hành một loại bánh mới có hình viên tròn, được làm từ bột gạo nếp với nhân là các loại hoa quả. Khi chín, loại bánh này có vị ngọt thanh và mùi thơm dễ chịu. Về sau, phần lớn các khu vực ở miền Bắc Trung Quốc đều gọi đây là bánh “Nguyên Tiêu” còn miền Nam thì gọi là “bánh trôi nước”.

Bên cạnh đó, trong dân gian còn truyền miệng nhau một sự tích khác về tục ăn bánh trôi nước trong ngày rằm tháng Giêng. Theo đó, vào thời Tây Hán ở Trung Quốc, các cung nữ trong triều đều không được phép về thăm gia đình. Vì quá nhớ nhà cộng thêm nỗi cô đơn trong cung cấm, một cung nữ tên Nguyên Tiêu đã quyết định gieo mình xuống giếng, kết liễu cuộc đời. May thay, cô được một vị quan tên Đông Phương Sóc cứu sống và nghĩ cách giúp cô về đoàn tụ với cha mẹ. Ông đã bày một bàn bói trên phố và tất cả những người đến bói đều nhận được một quẻ ghi chữ “16 tháng Giêng bị lửa thiêu”, người nào muốn thoát kiếp nạn này thì hãy tâu lên nhà vua.

Nhận được tin từ người dân, Hán Vũ Đế vội triệu quan Đông Phương Sóc đến để bàn cách đối phó. Ông giả vờ suy nghĩ rồi nói rằng thần lửa thích ăn bánh trôi, trong cung có cung nữ Nguyên Tiêu vừa khéo tay vừa giỏi bếp núc, nhà vua có thể giao cho cô làm bánh tế thần linh. Bên cạnh đó, ông còn hiến kế rằng, nhà vua nên ban lệnh cho dân chúng Tràng An đến ngày rằm phải treo trước cửa nhà một chiếc đèn lồng đỏ để Ngọc Hoàng lầm tưởng trần gian đang bị lửa thiêu. Đến ngày đó, mọi việc thuận buồm xuôi gió nên nhà vua đã vô cùng vui mừng, thưởng cho cung nữ Nguyên Tiêu về quê thăm nhà. Kể từ đó, ngày 15 tháng Giêng trở thành ngày Tết Nguyên Tiêu và bánh trôi cũng trở thành món ăn không thể thiếu trong ngày này.

Tuy có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng khi du nhập sang Việt Nam, truyền thống ăn bánh trôi nước vào rằm tháng Giêng vẫn được duy trì, bày tỏ ý nghĩa về sự đoàn viên, sum họp gia đình, đồng thời thể hiện mong muốn cuộc sống ấm no, đủ đầy trong một năm sắp tới. Chính vì vậy mà khi hỏi đến “Tết Nguyên Tiêu ăn gì?” thì câu trả lời trước hết sẽ là bánh trôi nước, tiếp đến mới là một số loại thực phẩm khác.

Những món nên và không nên ăn trong ngày Tết Nguyên Tiêu

Nhiều người tin rằng, các thực phẩm mà bạn ăn trong dịp Tết Nguyên Tiêu hay rằm tháng Giêng cũng chứa đựng ý nghĩa riêng biệt, có thể mang đến vận may và tài lộc trong thời gian sắp tới. Dưới đây là một số món ăn với những tính chất riêng mà bạn có thể tham khảo:

- Các thực phẩm chay: ngày rằm còn là ngày vía Phật, thường là cơ hội để tạo duyên, phóng sinh làm phước. Do đó, bạn nên thay những món mặn thường ngày bằng những món chay thanh đạm như đậu hũ, bông cải xào, súp nấm, canh rong biển hạt sen,...

- Các món từ cá: những loại cá lớn, đặc biệt là loại có lớp vảy màu bạc, tượng trưng cho tài lộc về của cải, tiền bạc rủng rỉnh quanh năm. Lưu ý, khi chế biến món này, bạn cần giữ nguyên con để đảm bảo có một năm “đầu xuôi, đuôi lọt”, giảm hao tài tổn lộc.

- Các loại thực phẩm, trái cây có màu tươi sáng như đỏ, vàng, xanh,... tượng trưng cho sự may mắn, hanh thông: xôi gấc, bánh chưng, khổ qua nhồi thịt, dưa hấu, đu đủ, thanh long, quả lựu,...

- Các loại trái có hình tròn tượng trưng cho sự sung túc, đủ đầy: bưởi, cam, quýt, táo,…

Ngoài ra, trong ngày rằm tháng Giêng này, bạn cũng cần tránh một số món ăn như thịt chó, thịt vịt, lươn, mực, xôi trắng,... Theo quan niệm dân gian, nếu ngay đầu năm đã ăn các loại thực phẩm này thì bạn sẽ gặp nhiều điều không may trong suốt một năm tới.