Toàn cảnh 12 dự án 'yếu kém' Bộ Công Thương vừa bàn giao cho Siêu uỷ ban

Bộ Công Thương vừa bàn giao vai trò Thường trực Ban Chỉ đạo và Tổ giúp việc Ban chỉ đạo của Chính phủ xử lí 12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành công thương cho Ủy ban Quản lí vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (Uỷ ban), ngày 9/7.

Tại thời điểm bàn giao, dù Bộ Công Thương khẳng định thời gian qua, các dự án này đã có nhiều chuyển biến theo hướng thuận lợi, nhưng Chủ tịch Uỷ ban Quản lí vốn Nhà nước Nguyễn Hoàng Anh cho rằng việc tiếp nhận các dự án này là một nhiệm vụ rất nặng nề.

12 dự án "yếu kém" của Bộ Công Thương hiện ra sao?

Trước khi bàn giao 12 dự án yếu kém cho Ủy ban Quản lí vốn Nhà nước, Bộ Công Thương đã có báo cáo đánh giá tình hình và kết quả thực hiện việc xử lí các tồn đọng của các dự án này thời gian qua.

Theo Bộ Công Thương, trong số 6 nhà máy trước đây kinh doanh thua lỗ thì đến năm 2018 đã có 2 nhà máy bước đầu ghi nhận lãi, đó là nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 Hải Phòng và nhà máy thép Việt - Trung.

Dự án mở rộng giai đoạn 2 Nhà máy gang thép Thái Nguyên hiện chưa giải quyết được tranh chấp hợp đồng EPC. (Ảnh: Tuổi Trẻ).

Cụ thể, năm 2018, lợi nhuận nhà máy thép Việt - Trung đạt 456,8 tỉ đồng, tăng 290,6 tỉ so với năm 2017.

Trong khi đó, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 1 Hải Phòng có lợi nhuận 195,55 tỉ đồng, tăng 180, 767 tỉ so với năm 2017.

 Kết thúc quý I/2019, nhà máy này tiếp tục lãi hơn 18 tỉ đồng. 

Bộ Công Thương cho biết đang xem xét đưa 2 dự án này ra khỏi danh sách các dự án chậm tiến độ, hoạt động yếu kém.

4 dự án còn lại trong nhóm này là nhà máy đạm Hà Bắc, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 Lào Cai, nhà máy đạm Ninh Bình và Công ty DQS, đang từng bước khắc phục khó khăn để ổn định sản xuất.

Quý I/2019, nhà máy đạm Hà Bắc giảm lỗ 30,25 tỉ đồng, nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai giảm lỗ 5,47 tỉ đồng, nhà máy Đạm Ninh Bình giảm lỗ 87,2 tỉ đồng so với cùng kì 2018.

Trong số 3 dự án trước đây bị dừng sản xuất kinh doanh, đến nay đã có 2 dự án vận hành sản xuất trở lại và 1 dự án đã hoàn tất công tác chuẩn bị để khởi động trở lại nhà máy.

Dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ đã vận hành trở lại 3 dây chuyền của phân xưởng sợi Filament từ ngày 20/4/2018, và nâng lên 10 dây chuyền vào đầu năm nay.

Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Quảng Ngãi đã vận hành lại từ ngày 14/10/2018, theo Hợp đồng hợp tác gia công với Công ty CP Xuất nhập khẩu tạp phẩm (Tocontap).

Dự án nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Bình Phước cũng đã xử lí xong các khâu liên quan và sẵn sàng khởi động, để vận hành thương mại ngay khi điều kiện thị trường thuận lợi.

Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ. (Ảnh: Tuổi Trẻ).

Đối với 3 dự án xây dựng dở dang, Tổng công ty Giấy Việt Nam đã phối hợp cùng đơn vị tư vấn định giá lại dự án ngoài Dự án Nhà máy bột giấy Phương Nam hoàn thành công tác định giá lại, và đã trình Bộ Công Thương phê duyệt kết quả để tiếp tục xây dựng phương án, tổ chức triển khai bán đấu giá Dự án theo quy định.

Dự án Nhà máy sản xuất nhiên liệu sinh học Phú Thọ tiếp tục gặp khó khăn do PVOil không phải là cổ đông chính (chiếm 39,76%), các cổ đông ngoài ngành (chiếm 60,24%) không góp thêm vốn để tiếp tục triển khai dự án. 

Trong khi đó, dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 nhà máy gang thép Thái Nguyên chưa giải quyết được tranh chấp Hợp đồng EPC với MCC và các nhà thầu phụ.

Cần loại bỏ tâm lí "trông chờ" vào Nhà nước

Bộ Công Thương cho biết việc xử lí các dự án đã tuân thủ nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm của doanh nghiệp, nhà nước không cấp thêm vốn vào các dự án.

Đồng thời, Chính phủ và ban chỉ đạo của Chính phủ đã chỉ đạo thực hiện việc rút thành công 1.000 tỉ đồng từ phần vốn góp của Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) và dự án mở rộng sản xuất giai đoạn 2 nhà máy gang thép Thái Nguyên. Tính đến tháng 2/2019, tổng số dư cấp tín dụng là 20.436 tỉ đồng. Trong đó, dư nợ tín dụng cho các dự án, doanh nghiệp đã giảm 63 tỉ đồng so với cuối tháng 10/2018.

Đại diện Bộ Công Thương cũng cho biết một số vấn đề phức tạp, khó giải quyết về pháp lí cũng đã được các đơn vị tập trung giải quyết.

Tuy nhiên, Bộ chỉ ra 3 nhóm vấn đề chưa hoàn thành ở 12 dự án này, là xử lí dứt điểm vướng mắc để quyết toán hợp đồng EPC và quyết toán toàn bộ dự án; cơ cấu lại các khoản vay nợ, trích giãn khấu hao, điều chỉnh lãi suất vay; xây dựng phương án thoái vốn.

Với các dự án mà doanh nghiệp đang sản xuất, kinh doanh, cần đổi mới công tác quản trị, tiết giảm chi phí kinh doanh, xây dựng kế hoạch thị trường để nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp một cách bền vững. Các doanh nghiệp phải tự làm chủ, tự chịu trách nhiệm của đơn vị và đặc biệt phải loại bỏ tâm lí "trông chờ" vào hỗ trợ của Nhà nước.