Tôm hùm Nha Trang có thật sự rẻ bèo, cần giải cứu?

Giải cứu tôm hùm từ Nha Trang đến Sài Gòn, mỗi nơi mỗi giá

Những ngày qua, cứ buổi chiều tại ngã tư Lê Hồng Phong – Cao Bá Quát (TP Nha Trang), hàng chục người tranh nhau lựa tôm hùm tại một điểm bán được dựng lên với thông điệp giải cứu.

Người bán hàng cho biết với giá 500.000 đồng/kg loại tôm hùm xanh mỗi con hơn 200gram, mỗi ngày bán vài chục kg và bán rất nhanh, người mua không trả giá, chỉ "quẹo lựa" và trả tiền.

"Tôm còn sống, nhảy tanh tách mà giá có 500.000 đồng/kg là quá rẻ. Tôi nghe nói, người nuôi tôm đang gặp khó vì không bán được sang Trung Quốc nên mua ủng hộ", anh Tuấn – người mua tôm cho biết.

Anh cũng khẳng định không biết với giá bán 500.000 đồng/kg tôm này, người nuôi có thật sự lỗ không. 

Tại một điểm khác ở khu vực phường Phước Long – TP Nha Trang, tôm hùm được giải cứu ở đây có giá 600.000 – 640.000 đồng/kg. Theo người bán hàng, do tôm hùm loại lớn từ 2-3 con/kg nên có giá cao hơn.

Chạy vào khu chợ truyền thống chuyên bán hải sản như chợ Phước Long, Võ Trứ… nhiều điểm giải cứu tôm hùm cũng xuất hiện với giá khoảng 600.000 đồng/kg.

Hầu hết tôm bán tại các điểm giải cứu này đều là tôm hùm xanh loại 250gram/con đến hơn 300gram/con. Anh Minh – một người bán tôm, cho biết: "Chúng tôi mua lại của các đầu nậu lấy hàng tại Cam Ranh và Vạn Ninh, thấy người ta rộ chuyện giải cứu nên lấy thêm về bán và bán rất chạy. Bán hải sản nhiều năm, nhưng chưa có mặt hàng nào giá mấy trăm ngàn một kg mà bán chạy như tôm hùm".

Người đi "giải cứu" tôm hùm mặt ai cũng tươi rói, tay cầm bọc tôm lủng lẳng. 

"Tôi mua về cho cả nhà ăn, số còn lại làm chà bông tôm hùm cho đứa nhỏ ăn dặm. Giá này quá rẻ, tôi nhớ cách đây mấy tháng có bạn Việt Kiều về, gia đình tôi mua tôm hùm đãi giá lúc đó khoảng 900.000 đồng/kg loại 4 con/kg", chị Thu – một người đi giải cứu tôm chia sẻ.

Tại TP HCM, hàng loạt điểm giải cứu tôm hùm cũng liên tục xuất hiện. Một tuần nay, hệ thống siêu thị VinMart đang bán tôm hùm không lợi nhuận thu hút khá đông khách mua. Giá tôm hùm xanh baby đông lạnh mỗi con nặng 200-300 gam là 495.000 đồng/kg, giảm gần 30% so với trước.

Tôm hùm xanh baby sống, khách được chọn kích cỡ, với mỗi con nặng 200-500 gam, có giá bán 630.000 đồng/kg.

Đại diện VinMart cho biết giá bán tôm hùm tại các siêu thị thuộc hệ thống hiện nay là "bán hàng không lợi nhuận", nhằm hỗ trợ người dân các vùng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid-19.

Hệ thống Aeon Mall cũng đang "giải cứu" tôm hùm nhưng với giá 890.000 đồng/kg loại 3-4 con bán tại Aeon Mall Bình Tân. Mức giá này được cho là giảm gần 500.000 đồng so với trước. Nhân viên cho biết, siêu thị bắt đầu "giải cứu" tôm hùm Nha Trang vài ngày nay. Nhân viên siêu thị còn nhiệt tình hướng dẫn khách cách chế biến, làm nước chấm...

Chị Hồng ở Gò Vấp, cũng đang bán tôm hùm baby Phú Yên khá chạy, nhưng khẳng định mình không hề giải cứu, và giá thực tế chị và nhiều cửa hàng đang bán chỉ rẻ hơn trước vài chục nghìn đồng/kg. Giá bán tôm sống tại cửa hàng chị Hồng là 680.000 đồng/kg với tôm size 200-250 gram. Loại tôm lớn hơn, khoảng 350 gram/con, có giá 730.000 đồng/kg.

Chị cho biết thực tế đi về các vùng nuôi, có chuyện tôm xuất chậm hơn, giá rẻ hơn trước, nhưng không phải đến mức giải cứu. Bởi những điểm xuất khẩu đều có kế hoạch trước chứ không phải để ùn ứ hàng. Nhu cầu với tôm hùm tại các nhà hàng, quán ăn trong nước cũng rất lớn, nên không có chuyện ê hề đến mức giải cứu. Những loại tôm giá rẻ bất ngờ thì người mua nên cẩn trọng, vì có thể là tôm chết, tôm bệnh, các điểm bán lạm dụng giải cứu để bán hàng kém chất lượng.

Người nuôi khó, nhưng đến mức cần cứu chưa?

Theo ông Lê Xuân Hoàng – Chủ tịch Hội Nông dân Cam Ranh, địa bàn có khoảng 45.000 ô lồng nuôi tôm hùm, sau Tết Nguyên Đán, giá tôm giảm khá sâu do ảnh hưởng dịch bệnh không xuất khẩu, cũng không bán được cho hàng quán, vì khách du lịch đến Nha Trang giảm mạnh, khách Trung Quốc không còn.

Tuy nhiên, mấy hôm nay có chiến dịch giải cứu tôm, người nuôi bán lẻ cho khách ở TP HCM, Hà Nội và các tỉnh khác nên giá tôm hùm xanh loại 4-3 con/kg giao động từ 550.000 – 600.000 đồng/kg. Với giá này người nuôi vẫn còn lỗ nếu thuê nhân công, nhưng bù lại lượng tôm tồn giảm đáng kể, không tốn tiền thức ăn.

Ông Hoàng cho biết thời gian qua số hộ nuôi tôm trên địa bàn tiếp tục tăng nhưng thu nhập từ nghề này không còn ổn định như trước, do giá tôm thay đổi liên tục. Trong năm 2019, giá tôm lên xuống thất thường, nhiều hộ nuôi đã lỗ nặng.

Theo các hộ nuôi tôm hùm tại TP Cam Ranh, để con tôm đạt vô size (hơn 200 gram/con) phải mất thời gian chăm sóc tối thiểu 9 tháng. Muốn tôm đạt từ 250g trở lên thì mất thêm vài tháng nữa.

"Giá con giống, công nuôi, đặc biệt là thức ăn ngày một tăng, chưa kể môi trường ngày càng xấu khiến nuôi tôm này một khó. Nếu sau 9-10 tháng nuôi, hộ nào tự bỏ công nuôi thì tôm xuất bán giá 600.000 đồng/kg cũng có lời chút ít. Nếu thuê người nuôi thì lỗ tiền thuê nhân công", ông Đoàn Văn Thành – một người nuôi tôm tại Cam Ranh cho biết.

Ông Thành nói thêm nuôi tôm hùm khá vất vả. Mỗi sáng ông phải dậy từ 3-4 giờ để mua thức ăn cho tôm. "Đến hơn 7 giờ, chúng tôi chất mồi lên ghe và chở ra các lồng nuôi tôm cách bờ hơn km. Lồng tôm thả sâu dưới nước từ 4-6m nên phải lặn xuống chui vào lồng làm vệ sinh và cho ăn.

Vệ sinh mỗi lồng mất từ 10-20 phút. Một người thường "ôm" 10 lồng để làm vệ sinh và cho ăn. Nếu thuê nhân công thì mất 7 triệu/tháng để vệ sinh và cho ăn 10 lồng tôm", ông Thành cho hay.

Trong đợt dịch Covid-19, ông Thành cho biết nhiều người không có tiền cho tôm ăn, nhưng nếu để tôm đói chúng sẽ tự ăn nhau, nên họ phải bán những con lớn để xoay sở. Số khác giảm lượng thức ăn, hoặc cho ăn cách ngày để duy trì.

Hiện thương lái đang mua sa cạ (mua tất cả loại lớn và nhỏ không phân biệt) với giá khoảng 420.000– 450.000 đồng/kg. Nhiều người chấp nhận bán bớt để có tiền duy trì đàn tôm còn lại.

Những người nuôi tôm cho biết thị trường nội địa tiếp tục giữ mức giá bán tại lồng bè tối thiểu 600.000 đồng/kg thì họ vẫn có thể xoay sở được.