Viêm não Lethargica - đại dịch 'buồn ngủ' của nhân loại

Nhân loại đã phải chứng kiến nhiều căn bệnh kì lạ trong lịch sử cướp đi hàng nghìn, hàng triệu sinh mạng mà không rõ nguyên nhân. Điều này khiến các nhà khoa học đầu ngành phải "lao tâm khổ tứ" nghiển cứu để tìm tòi và điều chế ra những loại thuốc đặc trị phù hợp, nhưng có một số căn bệnh thì lại không thể tìm ra được phương pháp điều trị, một trong số đó là bệnh viên não Lethargica.

Ca nhiễm bệnh đầu tiên

Vào năm 1916, có một người lính trở về Vienna - thủ đô của Áo sau trận chiến tranh ác liệt tại Verdun - giữa Đức và Pháp. Người lính này đã mang theo mầm mống của chứng bệnh kì lạ này.

Ngay sau đó, anh ta đã gửi đến các chuyên gia đầu ngành của Pháp và được kiểm tra kỹ lưỡng nhưng không có chẩn đoán nào là chính xác.

Không ai có thể giải thích được triệu chứng mơ mơ màng màng, nhìn có vẻ như ngủ nhưng lại hoàn toàn tỉnh táo của người đàn ông này.

Đây chính xác là căn bệnh viêm não von Economo còn ở những khu vực khác lại biết đến bởi cái tên viêm não Lethargica.

Người đầu tiên mô tả chứng bệnh này là nhà thần kinh học, bác sĩ Constantin von Economo.

Khi tiếp xúc với bệnh nhân, vị bác sĩ này thấy hầu hết người bệnh đều thường xuyên gật đầu. Họ luôn trong trạng thái ngủ mê, nhưng đầu óc có vẻ vẫn còn tỉnh táo.

Họ còn có triệu chứng khác như đau đầu, co thắt xương khớp, trong khi người bệnh vẫn có thể ăn ngủ được nhưng đôi mắt lại luôn mất tập trung và đờ ra như những bệnh nhân tâm thần.

Đi tìm nguyên nhân

Hầu hết những người bệnh đều tử vong do tê liệt hệ hô hấp. Trong cuộc tìm kiếm ra nguyên nhân gây nên chứng bệnh quái ác này, Constantin von Economo đã tiến hành cắt não của người bệnh và phát hiện một vùng dưới đồi bị sưng (phần này thuộc vệ não bộ giúp kiểm soát giấc ngủ) tại phần lớn trong số người bệnh.

Điều này chứng tỏ căn bệnh này có khả năng do virus gây ra, chúng tấn công não bộ và khiến dây thần kinh kiểm soát giấc ngủ bị mất chức năng, khiến người bệnh luôn trong trạng thái hôn mê.

Không chỉ Vienna, London và New York đều xuất hiện chứng bệnh hiếm gặp này. Nhưng điều khác biệt hơn là họ có nhiều triệu chứng.

Ở giai đoạn đỉnh điểm, dịch bệnh kỳ lạ này đã khiến một triệu người chết và hàng triệu người khác bị liệt. 

 Tại New York, những người mắc phải chứng bệnh này còn xuất hiện nhiều triệu chứng mới như nhảy, nấc cụt. Chúng đều có khả năng lây lan từ người này qua người khác, nhưng bằng con đường nào thì không ai biết.

Nhiều người bệnh cảm thấy quá mệt mỏi dù chẳng làm gì cả. Còn số khác thì bị "tăng động" hơn là mệt mỏi.

Theo Medical Daily dẫn lời bác sĩ Stavia Blunt đã từng gặp một ca bệnh vào đầu những năm 1990: "Tôi đã bị sốc bởi vẻ ngoài của bệnh nhân. Thật kinh ngạc. Cô ấy có những vết cào cấu kỳ lạ và rất đáng sợ trên tay".

Tìm ra thuốc chữa?

Vào những năm 1960, nhà thần kinh học Oliver Sacks người Anh đã bắt đầu đưa ra loại thuốc mang tên L-dopa để điều trị các bệnh nhân bị tê liệt, mơ màng.

Trong số họ có những người mà bác sĩ phải dự đoán nhận thức của họ bằng cách phát ra âm nhạc hoặc ném bóng vào họ. 

Đôi khi bị các kích thích bên ngoài, họ có thể phản ứng vì bị kích động. Nhưng sau đó, họ lại rơi vào tình trạng "xác chết". Và thực tế là không có gì làm thay đổi được trạng thái quái lạ của họ.

Oliver Sacks cho biết thêm, vào năm 1991, người ta đặt một con búp bê lên người phụ nữ bị đóng băng sau nhiều năm. 

Phản ứng của người phụ nữ khi bị kích thích đó là thốt lên rằng mình yêu động vật. Người phụ nữ này bắt đầu vuốt ve búp bê và cười, nhưng khi bỏ chúng ra khỏi cơ thể của cô thì bất chợt người phụ nữ này bị đông cứng.

Việc dùng thuốc L-dopa để chữa trị căn bệnh hiếm gặp này vẫn có thể đánh thức được một số bệnh nhân.

Một trong số họ đã có khả năng đi bộ, phát triển đầy đủ nhận thức. Nhưng vì một lí do bí ẩn nào đó mà họ lại trở về trạng thái hôn mê như trước.