Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ KH-ĐT) vừa có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ về việc tổng kết thực hiện Đề án “Rà soát, xây dựng tiêu chí lựa chọn một số khu kinh tế (KKT) cửa khẩu để tập trung đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước 2016 - 2020” và đề xuất lựa chọn một số khu kinh tế cửa khẩu tập trung đầu tư giai đoạn 2021 - 2025.
Trong giai đoạn 2016 - 2020, Chính phủ đã lựa chọn 9 KKT cửa khẩu để tập trung đầu tư giai đoạn này gồm các KKT cửa khẩu: Móng Cái (tỉnh Quảng Ninh), Đồng Đăng - Lạng Sơn (tỉnh Lạng Sơn), Lào Cai (tỉnh Lào Cai), Cao Bằng (tỉnh Cao Bằng); Cầu Treo (tỉnh Hà Tĩnh); Cha Lo (tỉnh Quảng Bình); Lao Bảo (tỉnh Quảng Trị), Mộc Bài (tỉnh Tây Ninh) và An Giang (tỉnh An Giang).
Về tình hình xuất nhập khẩu (XNK), theo Bộ KH-ĐT, tổng kim ngạch XNK qua các KKT cửa khẩu đạt tốc độ tăng trưởng cao qua các năm. Riêng với năm 2019, tổng kim ngạch XNK đạt 28,9 tỉ USD, tăng 2,5 lần so với năm 2015.
Tốc độ tăng trưởng bình quân XNK qua các KKT cửa khẩu giai đoạn 2016 - 2019 đạt 20,7%, cao hơn tốc độ tăng trưởng XNK chung của cả nước cùng giai đoạn.
Năm 2019, tổng kim ngạch XNK qua các khu kinh tế cửa khẩu giáp Trung Quốc chiếm hơn 85% tổng kim ngạch qua toàn cửa khẩu cả nước và chiếm 1/5 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam - Trung Quốc.
Đối với 9 KKT cửa khẩu được ưu tiên đầu tư giai đoạn vừa qua, tổng kim ngạch XNK đạt 25,7 tỉ USD, tăng 2,2 lần so với năm 2015 và chiếm gần 90% tổng giá trị của toàn bộ 26 KKT cửa khẩu trên cả nước.
Tổng số thu ngân sách năm 2019 của 9 KKT cửa khẩu đạt 8.000 tỉ đồng, chiếm gần 70% tổng số thu ngân sách của toàn bộ 26 khu kinh tế cửa khẩu. Một số khu kinh tế cửa khẩu có mức thu đạt cao là Đồng Đăng - Lạng Sơn, Lào Cai, Móng Cái, Lao Bảo.
Tuy nhiên, theo Bộ KH-ĐT, điểm hạn chế là các KKT cửa khẩu chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển do nằm tại các địa phương có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn, đặc biệt không có khả năng thu hút nguồn vốn ODA, FDI, PPP tham gia đầu tư cơ sở hạ tầng tại các cửa khẩu. Do đó mà nguồn vốn đầu tư hầu hết dựa vào nguồn vốn từ ngân sách trung ương.
Bộ KH-ĐT đã đề xuất Chính phủ phương án lựa chọn một số KKT cửa khẩu tập trung đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2021 - 2025 trên nhiều tiêu chí như kim ngạch XNK, số lượt người xuất nhập cảnh, thu ngân sách, số dự án đầu tư,...
Cụ thể, 8 KKT cửa khẩu cần được ưu tiên đầu tư phát triển giai đoạn 2021 - 2025 gồm:
1. KKT cửa khẩu Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh.
2. KKT cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn.
3. KKT cửa khẩu Lào Cai, tỉnh Lào Cai.
4. KKT cửa khẩu tỉnh Cao Bằng.
5. KKT cửa khẩu Cầu Treo, tỉnh Hà Tĩnh.
6. KKT thương mại đặc biệt Lao Bảo, tỉnh Quảng Trị.
7. KKT cửa khẩu Mộc Bài, tỉnh Tây Ninh.
8. KKT cửa khẩu An Giang, tỉnh An Giang.