Ai gom hơn 110.000 tỉ trái phiếu được phát hành từ đầu năm đến nay?

Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành 8 tháng đầu năm 2019, theo thống kê của Công ty CP Chứng khoán SSI (SSI Research), là 117.142 tỉ đồng. Trong đó, ngân hàng và doanh nghiệp bất động sản là 2 chủ thể phát hành trái phiếu nhiều nhất, chiếm gần 80%.

Vậy ai gom trái phiếu của các ngân hàng thương mại và các công ty bất động sản phát hành ồ ạt thời gian qua?

Công ty chứng khoán là nhóm gom nhiều trái phiếu nhất 8 tháng đầu năm 2019. (Nguồn: SSI - Đồ hoạ: Quốc Minh).

Công ty chứng khoán "ôm" nhiều trái phiếu ngân hàng nhất

Thống kê của SSI cho biết 8 tháng đầu năm 2019, ngân hàng thương mại là nhóm phát hành trái phiếu lớn nhất, chiếm đến 47,9%, tương đương tổng giá trị phát hành là 56.060 tỉ đồng. 

Đây cũng là nhóm phát hành trái phiếu thành công nhất, với tỉ lệ gần như tuyệt đối, lên đến 99,6%, ngoại trừ trường hợp SeABank. 10 ngân hàng thương mại còn lại đều bán hết 100% lượng trái phiếu chào bán.

Đứng đầu danh sách này là VPBank với 13.860 tỉ đồng, trong đó có 300 triệu USD trái phiếu quốc tế. Đứng thứ hai là HDBank với 11.600 tỉ đồng. Nhóm phát hành dưới 10.000 tỉ đồng trái phiếu có ACB với 7.850 tỉ, VIB với 6.450 tỉ và LienVietPostBank 6.100 tỉ đồng.

Các công ty chứng khoán đã mua 22.900 tỉ đồng trái phiếu do các ngân hàng phát hành, chiếm đến 40,8% tổng trái phiếu được ngân hàng phát hành. (Nguồn: SSI - Đồ hoạ: Phúc Minh).

Thống kê của nhóm nghiên cứu từ SSI cho biết trong khối các nhà đầu tư trong nước, các công ty chứng khoán là bên mua trái phiếu ngân hàng nhiều nhất. 

8 tháng đầu năm, các công ty chứng khoán này đã mua 22.900 tỉ đồng trái phiếu do các ngân hàng phát hành, chiếm đến 40,8% tổng trái phiếu phát hành từ ngân hàng.

Chuyên gia SSI cho rằng lượng mua này của các công ty chứng khoán là quá lớn so với quy mô vốn. Trong khi đó, bản thân các công ty chứng khoán cũng phải huy động trái phiếu để tăng vốn.

Cụ thể, 8 tháng đầu năm, có 12 công ty chứng khoán phát hành trái phiếu, tổng giá trị phát hành là 3.724 tỉ đồng. Phát hành nhiều nhất là 4 công ty VND, SHS, VCI và VDS, với tổng cộng 2.499 tỉ đồng trái phiếu (chiếm đến 67%).

"Khả năng cao các công ty chứng khoán chỉ là trung gian, tham gia mua trên sơ cấp để bán lại trên thứ cấp chứ không phải là người mua cuối cùng", SSI nhận định.

Tổng giá trị trái phiếu do các công ty chứng khoán phát hành 8T/2019 là 3.724 tỉ đồng. (Nguồn: SSI - Đồ hoạ: Quốc Minh).

Ngoài ra, việc các công ty chứng khoán là đối tượng mua trái phiếu chủ yếu của các ngân hàng nên chuyên gia từ SSI cũng đặt nghi vấn, rất có thể các ngân hàng thương mại đã sở hữu chéo các trái phiếu của nhau. Nguyên nhân là lượng trái phiếu phát hành đang tương đương lượng trái phiếu các nhà băng nắm giữ, theo báo cáo tài chính của các ngân hàng.

Công ty chứng khoán giúp trái phiếu bất động sản sôi động

Ngoài "gom" trái phiếu ngân hàng, các công ty chứng khoán cũng đứng top đầu mua trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản. 

Các doanh nghiệp bất động sản chỉ đứng sau ngân hàng thương mại về lượng trái phiếu phát hành.

8 tháng đầu năm nay, tổng giá trị trái phiếu bất động sản phát hành trên thị trường là 36.946 tỉ đồng, chiếm 31,5%, đồng thời là lĩnh vực có nhiều doanh nghiệp phát hành nhất, với tổng cộng 44 doanh nghiệp.

Công ty chứng khoán chỉ đứng sau ngân hàng về việc gom trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản. (Nguồn: SSI - Đồ hoạ: Quốc Minh).

Lãi suất trái phiếu bình quân của tất cả trái phiếu bất động sản phát hành 8 tháng đầu năm 2019 là 10,01%/năm. 

Thống kê cho thấy chỉ có 8 lô phát hành của 5 doanh nghiệp bất động sản với tổng giá trị phát hành là 2.079 tỉ đồng trái phiếu có lãi suất từ 12%/năm trở lên. Trong đó, cao nhất là 200 tỉ đồng của Công ty CP Phát triển Bất động sản Phát Đạt mức lãi suất 14,45%/năm. Phát Đạt có 6 đợt phát hành thì 4 đợt đều ở nhóm lãi suất cao nhất thị trường.

Tổng cộng, các công ty chứng khoán đã mua vào 3.250 tỉ đồng trái phiếu do các doanh nghiệp bất động sản phát hành, chiếm tỉ lệ 8,8%. Các chủ thể khác gom trái phiếu bất động sản là ngân hàng thương mại với 20,1%. Nhóm mua còn lại đều có thông tin chung chung là nhà đầu tư trong hoặc ngoài nước.

CTCP Chứng khoán Kĩ thương (TCBS) là tổ chức tư vấn phát hành lớn nhất đối với trái phiếu bất động sản. 

Công ty này đã thu xếp phát hành thành công cho gần 13.7 00 tỉ đồng trái phiếu, tập trung vào các công ty liên quan Vingroup. Ngoài ra còn thu xếp phát hành cho Cáp treo Bà Nà, NewCo, BĐS Tân Liên Phát Sài Gòn, Tân Liên Phát Tân Cảng.

5 công ty chứng khoán mua nhiều trái phiếu bất động sản nhất 8 tháng năm 2019. (Nguồn: SSI - Đồ hoạ: Quốc Minh).

Công ty CP Chứng khoán MB (MBS) gần đây cũng thu xếp phát hành thành công 2.792 tỉ đồng trái phiếu, trong đó có trái phiếu của NVL, FLC và một số công ty khác.

Theo nhận định của chuyên gia SSI, các công ty chứng khoán là nhân tố góp vai trò quan trọng cho sự sôi nổi của thị trường bất động sản nửa đầu năm 2019, khi thu xếp, phát hành thành công cho hàng loạt ông lớn.

Như vậy, với việc gom nhiều trái phiếu của ngân hàng thương mại và công ty bất động sản, theo tính toán của SSI, chính các công ty chứng khoán là bên mua trái phiếu nhiều nhất 8 tháng đầu năm 2019, với tổng giá trị 29.447 tỉ đồng, chiếm 25,4% tổng lượng phát hành.