Bầu cử tổng thống Pháp: Lý giải 'cơn địa chấn' mang tên Macron

Tổng thống đắc cử Pháp Emmanuel Macron. Ảnh: Business Insider

Emmanuel Macron đã tạo ra cơn địa chấn trong chính trường Pháp. Một năm trước, ông là thành viên của chính quyền một vị tổng thống ít được ưa chuộng trong lịch sử Pháp.

Giờ đây, ở tuổi 39, Macron giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp, đánh bại cả phe trung tả và trung hữu.

May mắn

Trong chiến thắng vang dội đêm 7/5, Macron, ứng viên trung dung và mới bước chân vào chính trị được hưởng lợi từ di sản văn hóa và lịch sử độc đáo Pháp, nơi mà nhiều cử tri muốn thay đổi nhưng bàng hoàng trước sự giận dữ của người dân tại Anh và Mỹ sau sự kiện Anh rời Brexit và ông Donald Trump đắc cử tổng thống.

Không có nghi ngờ gì về việc Macron chiến thắng một phần nhờ may mắn.

Bê bối dùng tiền để trả lương cho vợ và các con những công việc “không có thật” đã “đạp ngã” ứng viên tiềm năng nhất của chức tổng thống Pháp ban đầu là cựu Thủ tướng François Fillon. Còn lãnh đạo đảng Xã hội Benoît Hamon không nhận được sự ủng hộ của các cử tri truyền thống và thậm chí bị quá bán cử tri Pháp muốn ông rút lui trong cuộc tranh cử.

"Ông ấy may mắn, bởi ông ấy đã đối diện với một tình huống hoàn toàn bất ngờ", BBC dẫn lời nhận định của chuyên gia Marc-Olivier Padis thuộc tổ chức cố vấn Terra Nova ở Paris.

Khôn ngoan

Nhưng may mắn không phải là toàn bộ câu chuyện.

Macron có thể đã theo đuổi tấm vé của đảng Xã hội, nhưng ông nhận ra sau nhiều năm quyền và tỷ lệ tín nhiệm thấp, tiếng nói của đảng na lệ tín nhiệm thất thường, tiếng nói của đảng này sẽ khó được lắng nghe.

"Ông ấy có thể đã thấy trước một cơ hội mà không ai thấy được", nhà phân tích Padis cho hay.

Thay vào đó, ông Macron đã tìm hiểu nhiều phong trào chính trị nở rộ ở các nơi khác thuộc châu Âu như Podemos ở Tây Ban Nha, Phong trào 5-Sao ở Italy, và thấy không có một sức mạnh chính trị nào tương tự ở Pháp có thể làm thay đổi tình thế.

Tháng 4/2016, ông thành lập phong trào Tiến bước (En March), và chỉ 4 tháng sau ông rút khỏi chính phủ của Tổng thống Francois Hollande.

Thử điều mới mẻ

Ông Macron dám làm những điều mà ứng viên tổng thống khác không làm. Ảnh: AP

Sau khi thành lập phong trào En Marche, ông rút ra được kết luận là cần phải lấy dân làm gốc, theo những gì quan sát được từ chiến dịch bầu cử tổng thống Mỹ của ông Barack Obama năm 2008, theo nhà báo Emily Schultheis tại Paris.

Nhiệm vụ chính ban đầu của Macron là cuộc Tuần hành Lớn (Grande Marche) khi huy động những nhà hoạt động nhiệt huyết nhưng thiếu kinh nghiệm của phong trao này.

"Chiến dịch sử dụng các thuật toán từ một hãng chính trị mà họ hợp tác - những người từng tự nguyện tham gia chiến dịch tranh cử của Obama năm 2008 - để xác định các quận và khu vực dân cư nào đại diện nhất cho nước Pháp nói chung", nhà báo Schultheis nói.“Họ cử người đi gõ cửa tổng cộng 300.000 căn nhà".

Các tình nguyện viên không chỉ phát tờ rơi mà còn thực hiện 25.000 cuộc phỏng vấn chi tiết khoảng 15 phút với các cử tri trên khắp cả nước. Thông tin sau đó được nhập vào cơ sở dữ liệu, giúp hình thành các ưu tiên và chính sách tranh cử.

Thông điệp tích cực

Tính cách trong chính trị của Macron dường như đầy mâu thuẫn.

"Người mới đến" vốn ủng hộ Tổng thống Hollande sau đó trở thành Bộ trưởng Kinh tế, cựu giám đốc ngân hàng đầu tư vận hành một phong trào cơ sở; một người trung dung với một chương trình cấp tiến cắt giảm lĩnh vực công.

Đó là "viên đạn hoàn hảo” để Macron hạ gục đối thủ Marine Le Pen, người công kích ông là ứng viên của giới tinh hoa chứ chẳng phải người mới như ông tự nhận.

Cử tri Pháp vỡ òa trước chiến thắng của ông Macron. Ảnh: AP

Macron đã tránh né mọi ý đồ nêu danh ông là một Francois Hollande khác, đồng thời tạo ra một hồ sơ nổi bật thu hút những con người tuyệt vọng đang khát khao điều gì đó mới mẻ.

"Thái độ bi quan rất phổ biến ở Pháp, có thể nói là quá bi quan, và ông ấy đã xuất hiện với một thông điệp rất lạc quan, tích cực", chuyên gia Marc-Olivier Padis nhận xét.

"Ông ấy trẻ, tràn đầy năng lượng, và ông không giải thích mình sẽ làm gì cho nước Pháp, nhưng nói về cách thức mọi người sẽ giành lấy cơ hội. Ông Macron là người duy nhất có thông điệp kiểu này".

Chống lại Marine Le Pen

Ông Macron thắng áp đảo đối thủ Le Pen. Ảnh: AP

Trái với giọng điệu lạc quan của Macron, thông điệp mà của bà Marine Le Pen đưa ra khá bi quan: chống nhập cư, chống EU, chống hệ thống.

Theo Emily Schultheis, các cuộc mít-tinh tranh cử của Macron thường rực rỡ và sôi động trong nền nhạc pop, còn các sự kiện của bà Le Pen thường có cả những người biểu tình ném chai lọ, sự hiện diện dày đặc của cảnh sát và những đám đông sẵn sàng nổi cơn thịnh nộ.

Cuộc tranh luận quan trọng trên truyền hình ngày 3/5 là một sự kiện đầy giận dữ, với hàng loạt lời xúc phạm từ cả hai bên.

Nhiều người Pháp lo ngại trước viễn cảnh một vị tổng thống tiềm tàng gây bất ổn và chia rẽ nếu bà Le Pen cầm quyền. Bà đã có một chiến dịch tranh cử hiệu quả cao nhưng các cuộc thăm dò cho thấy tỷ lệ ủng hộ bà giảm dần. Nữ ứng viên cựu hữu dẫn đầu trong các cuộc thăm dò ý kiến vào cuối năm 2016 , và chỉ trong 2 tuần qua, bà bị đánh bại hai lần trước đối thủ Macron.

Macron đã xây dựng thành công hình ảnh một người xuất chúng nhưng thân thiện và gần gũi. Trong sự kiện khởi động tranh cử của ông Macron ở thành phố Lyon, 8.000 chỗ trong khán phòng chật kín người tham dự. Các cử tri Pháp bị lôi cuốn bởi tuổi trẻ, tài năng, quan điểm mới mẻ và tài ứng xử với mọi người của cựu bộ trưởng kinh tế.

	Emmanuel Macron và sức hấp dẫn của tân tổng thống Pháp trẻ nhất lịch sử
	Ông Macron đắc cử tổng thống Pháp