Bày mâm ngũ quả ngày Tết không chỉ là phong tục lâu đời của người Việt mà còn thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, luôn hướng về gia đình, tổ tiên. Bên cạnh hoa đào, hoa mai đem không khí Tết tới rất gần, thì hình ảnh mâm ngũ quả đặt trang trọng trên bàn thờ gia tiên mang nhiều ý nghĩa về mặt tâm linh. Theo tục lệ của người Việt, mâm ngũ quả đại diện cho ngũ hành: Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ và đại diện cho ngũ thường: Nhân - Nghĩa - Lễ - Trí - Tín.
(Ảnh: Tô Hưng Giang) |
Vào dịp cận Tết Nguyên đán, các gia đình cẩn trọng chọn lựa 5 loại quả có bố cục và màu sắc hợp lý để bày biện cho đẹp mắt. Ngoài ra, các gia đình cũng gửi gắm vào đó mong ước một năm mới an lành, vạn sự thuận buồm xuôi gió.
Tùy từng vùng miền mà cách bày mâm ngũ quả ngày tết có sự khác nhau.
Trong mâm ngũ quả của người miền Bắc, chuối và bưởi là hai loại quả không thể thiếu. Vì theo các chuyên gia phong thủy, nó tượng trưng cho vuông - tròn, âm -dương, mang ý nghĩa hài hòa. Các loại quả còn lại đựa chọn lựa dựa trên tiêu chí tròn trịa, có hương, có sắc. Người miền Bắc tránh chọn những quả có gai, có lá sắc vì cho rằng chúng mang sát khí. Họ cũng không chọn những quả có mùi thơm lạ như mít, sầu riêng.
Ngoài mâm ngũ quả, trên bàn thờ có thể đặt thêm đĩa trầu cau, chén nước, và các loại bánh trái, vật thực khác.
Trong khi đó, người miền Trung bày biện mâm ngũ quả không quá cầu kì. Họ đặt tiêu chí đơn giản lên hàng đầu. Theo đó, các loại quả chỉ cần tươi ngon, đẹp mắt là được. Còn với người miền Nam, có thể lựa chọn nhiều loại trái cây để bày mâm ngũ quả, tuy nhiên kiêng một số loại quả như chuối, táo, lê, cam, quýt.
(Ảnh: Lê Thị Thu Hà) |
Nói chung, các loại quả trên mâm ngũ quả được chọn lựa theo nguyên tắc sau:
- Màu đỏ tượng trưng cho hành Hỏa. Có thể chọn thanh long, hồng, táo đỏ
- Màu trắng tượng trưng cho hành Kim. Có thể chọn roi, lê.
- Màu xanh tượng trưng cho hành Mộc. Có thể chọn chuối xanh, đu đủ xanh, mãng cầu, quả na, sung, dừa, dưa hấu.
- Màu nâu đất, màu vàng tượng trưng cho hành Thổ. Có thể chọn xoài chín, bưởi, phật thủ chín, quýt vàng, cam vàng.
- Màu đen tượng trưng cho hành Thủy. Có thể chọn nho đen hoặc các quả có màu tối, sậm.
(Ảnh: Đặng Thu Hà) |
Mâm ngũ quả miền Bắc thường có các loại quả quả như chuối xanh, bưởi, phật thủ, đào, hồng xiêm, quýt/quất, đu đủ, trứng gà...
Chuối được bày trên mâm ngũ quả của người miền Bắc thường là loại chuối tiêu xanh. Chuối già quả, cong đều nhau để "ôm" được những loại quả khác. Thông thường các gia đình chọn nải chuối trên 20 quả là vừa đẹp.
Cách trình bày mâm ngũ quả truyền thống là nải chuối xanh ở dưới cùng, đỡ lấy toàn bộ các loại quả khác. Chính giữa là quả bưởi hoặc phật thủ vàng. Các loại quả bày xung quanh. Những chỗ còn trống cài xen kẽ quýt vàng, táo xanh, hoặc những quả ớt chín đỏ.
(Ảnh: Tô Hưng Giang) |
Để bày mâm ngũ quả vừa đẹp mắt vừa phù hợp với yếu tố tâm linh, các gia đình cần biết về ý nghĩa của từng loại quả.
- Chuối: Có ý nghĩa thể hiện sự chở che, bảo vệ của trời đất cho con người, mong ước gia đình luôn thuận hòa, đầm ấm, yêu thương và mãi ở bên nhau.
- Cam, quýt, quất, hồng: Quả vỏ màu hồng, màu đỏ, tượng trưng cho sự may mắn
- Quả lê, đào: Tượng trưng cho sự thăng tiến, thành đạt đường công danh
- Quả sung: Mong ước một cuộc sống đủ đầy, sung túc
- Phật thủ: Tượng trưng cho bàn tay Phật che chở, bảo vệ cho cả gia đình
- Bưởi: Mong ước một năm mới an khang thịnh vượng.
- Táo: Mang ý nghĩa phú quý, giàu sang.
- Thanh long: Rồng mây hội tụ, thể hiện sự phát tài phát lộc.
- Lê: Mong ước việc gì cũng suôn sẻ, thuận lợi
- Lựu: Có ý nghĩa con đàn cháu đống, phúc lộc đầy nhà
- Dưa hấu: Có ý nghĩa một cuộc sống đủ đầy, no ấm và tốt lành
- Đu đủ: Đủ đầy, sung túc.
- Xoài: Phát âm gần giống "xài", mong ước một năm mới nhiều tài lộc, tiêu xài không phải lo nghĩ.
Hiểu được ý nghĩa của từng loại quả và nguyên tắc chọn trái cây theo ngũ hành, bạn sẽ bày được mâm ngũ quả đẹp nhất cho Tết Nguyên Đán 2019.
XEM THÊM
Cỗ cúng Tất niên ngày 30 Tết cần chuẩn bị những gì?
Mâm cỗ cúng Tất niên ngày 30 Tết cần chuẩn bị các món như thịt đông, bánh chưng, giò, dưa hành, xôi gấc, thịt gà. ... |
Những mẫu thiệp chúc mừng năm mới 2019 đón Tết Kỷ Hợi đẹp nhất
Cùng đón Tết Kỷ Hợi với những mẫu thiệp chúc mừng năm mới 2019 đẹp nhất. Bạn có thể tham khảo để gửi tặng thiệp ... |
Những câu chúc mừng năm mới 2019 hài hước và dễ thương nhất
Những khoảnh khắc đầu tiên của năm mới 2019 đã chính thức bắt đầu. Hãy gửi lời chúc năm mới 2019 cho bạn bè, người ... |