Nhìn chung, bàn thờ gia tiên ngày Tết sẽ gồm có các vật phẩm để thờ như sau:
- Bát hương
- Lư hương (hoặc đỉnh thờ)
- Đèn dầu hoặc chân nến
- Đài thờ và chóe thờ
- Bình hoa
- Mâm bồng
- Bộ bát cơm và đũa thờ
- Ly rượu/trà, bình rượu/trà
- Giấy cúng
Ngoài ra, vào Giao thừa hoặc các mùng 1, 2, 3, các gia đình còn bày thêm các mâm cúng thịnh soạn lên bàn thờ để thắp nhang khấn vái. Các món ăn này sẽ có sự khác nhau giữa các vùng, miền.
Theo nguyên tắc, trên bàn thờ ngày Tết, đồ để thờ là những vật cố định trên bàn thờ và không được di chuyển trong suốt những ngày đầu năm. Trong khi đó, đồ để cúng, chẳng hạn như nước cúng, hoa, cơm cúng,… sẽ được thay đổi thường xuyên.
Sau khi lau dọn bàn thờ và chuẩn bị đầy đủ các vật phẩm thờ cúng, bạn tiến hành bày biện cách trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết như sau:
- Ngai thờ: đặt trong cùng, để ở trên cao để không bị che lấp bởi các vật dụng thờ cúng khác và có thể xếp thứ tự người cao nhất để thờ phụng hoặc không lập bài vị.
- Bát hương: đặt ở phía trước bức ảnh thờ và để ở chính giữa, cách mép rìa bàn thờ một khoảng để đảm bảo cho bát hương không bị rơi.
- Lư hương: đặt đối diện và ở phía sau bát hương, lưu ý nên để lư hương cao hơn bát hương.
- Đèn dầu hoặc chân nến: đặt ở hai bên sát mép rìa ngoài của bàn thờ.
- Đài thờ và chóe thờ: đặt bên trái phía sau đèn dầu hoặc chân nến.
- Bình hoa: đặt hai bên trái phải để cắm hoa.
- Mâm bồng: đặt trước bát hương dùng để chưng mâm ngũ quả vào dịp Tết, có thể chia làm ba mâm bồng nhỏ đặt chung quanh.
- Bát cơm và đũa thờ: đặt bên phải, bên cạnh và nhích xuống phía sau bát hương một khoảng nhỏ.
- Ly rượu/trà, bình rượu/trà: đặt ở phía trước hoặc thẳng hàng với bát hương.
- Giấy cúng: đặt ở phía trong cùng của bàn thờ, có thể đặt phía bình hoa.
Dưới đây là một số lưu ý mà bạn cần biết khi trang trí bàn thờ gia tiên ngày Tết:
- Bát hương là vật quan trọng và linh thiêng nhất vì đây được xem là vật thờ cúng chứa đựng linh hồn của ngôi nhà, tinh tú của đất trời và cũng là nơi lưu giữ những giá trị tâm linh trên bàn thờ. Do vậy, bạn cần giữ cho bát hương luôn nằm ở vị trí trung tâm, không xê dịch. Đồng thời, khi mua bát hương cho dịp Tết, bạn nên chọn chất liệu gốm sứ hoặc đồng, đồng thời chọn loại không có tay cầm.
- Hoa chưng Tết nên là những bông hoa tươi, được cắt tỉa gọn gàng rồi cắm vào bình hoa. Lưu ý, bạn không nên chọn những bông hoa đã nở to hoặc kết hợp nhiều loại hoa cùng một lúc. Bên cạnh đó, bạn không nên sử dụng chậu cây bởi vì đất trên chậu có thể làm bẩn mặt bàn thờ hoặc không nên đặt một lọ hoa quá to trên một bàn thờ nhỏ. Đặc biệt, dùng hoa giả, hoa nhựa để trang trí trên bàn thờ là điều tối kỵ.
- Đồ cúng trên bàn thờ ngày Tết phải luôn được chuẩn bị đầy đủ, tươm tất về cả số lượng lẫn chất lượng, tránh đặt lên bàn thờ những món kiêng kỵ đầu năm mới. Ngoài ra, bạn cũng cần phải chuẩn bị giấy tờ vàng bạc theo từng mùng để dùng trong ngày Tết.