Trong thời gian gần đây, mã độc tống tiền Android đang được lan truyền rất nhiều tại Việt Nam. Theo đó, các tin tặc sẽ phát tan các mã độc đến người dùng điện thoại thông qua các file APK - một định dạng tập tin ứng dụng được tạo cho Android, mà người dùng đã vô tình cài đặt phải file này từ những trang web do tin tặc kiểm soát.
Khi người dùng smartphone chạy nền tảng Android mắc loại mã độc Android này, điện thoại dù được khởi động lại thì cũng không thể khắc phục hoặc sử dụng bình thường được.
Lúc này, màn hình thiết bị di động sẽ xuất hiện một thông báo “Điện thoại đã bị khóa. Mọi cách khởi động lại đều không có tác dụng kể cả khởi động lại thiết bị đều không thể". Bên cạnh đó, tin tặc cũng yêu cầu người dùng trả 50.000 đồng để mua khóa giải mã do có để lại số điện thoại để nạn nhân trả tiền.
Thực tế, mã độc tống tiền Android không xâm nhập quá sâu vào hệ thống và người dùng có thể tự xử lý trường hợp này theo cách hướng dẫn sau đây, thay vì tốn tiền cho tin tặc để mua khóa giải mã.
Khi vô tình cài đặt ứng dụng có mã độc này trên smartphone, bạn cần khởi động lại smartphone và đưa thiết bị vào chế độ "Safe Mode " (chế độ an toàn). Khi đó, thiết bị sẽ khởi chạy các ứng dụng mà không cho phép ứng dụng bên thứ ba khởi động. Người dùng cần thực hiện các bước sau để kích hoạt chế độ Safe Mode:
Bước 1: Nhấn và giữ nút nguồn để màn hình hiện lên menu “Tắt nguồn”, sau đó nhấn giữ chọn tắt nguồn khoảng 2 giây để khởi động chế độ an toàn Safe Mode.
Bước 2: Bấm và giữ đồng thời nút nguồn cùng với nút giảm âm lượng sau khi điện thoại đã tắt nguồn. Khi điện thoại bật sáng màn hình, bạn hãy thả tay khỏi nút nguồn và tiếp tục giữ nút giảm âm lượng cho đến khi xuất hiện màn hình khóa của smartphone.
Bước 3: Truy cập vào chế độ Safe Mode trên smartphone khi góc màn hình smartphone sẽ hiển thị thông báo "Chế độ an toàn".
Bước 4: Mở khóa màn hình điện thoại ngay lúc này thì mã độc tống tiền sẽ không còn khởi động cùng hệ thống.
Bước 5: Truy cập vào mục quản lý ứng dụng trên smartphone để tìm và gỡ những ứng dụng khả nghi có loại mã độc tống tiền này.
Bước 6: Khởi động lại smartphone để quay trở lại chế độ sử dụng thông thường. Nếu mã độc tiếp tục xuất hiện, bạn có thể lặp lại các bước trên cho đến khi thiết bị trở về trạng thái bình thường.
Ngoài ra, bạn hãy lưu ý rằng khi khởi động lại smartphone sau khi truy cập vào chế độ an toàn, điện thoại của bạn có thể sẽ tự động chuyển sang chế độ máy bay. Vì vậy, bạn cần tắt chế độ máy bay khi thực hiện khởi động lại thiết bị để đảm bảo có được đầy đủ kết nối.
Nếu đang sử dụng smartphone thuộc hệ điều hành Android, bạn hãy tuân thủ theo những điều dưới đây để tránh trở thành nạn nhân của tin tặc các loại mã độc:
- Nên cài đặt các ứng dụng cho smartphone từ những nguồn đáng tin cậy, đặc biệt là hãy nên cài đặt thông qua kho ứng dụng Google Play
- Nên tải và cài đặt ứng dụng thông qua file .apk từ những trang web lớn và có uy tín, đồng thời tránh tải thông qua các trang web ít tên tuổi hoặc tải file từ các trang web tìm kiếm trên Google
- Nên đọc các nhận xét và đánh giá của người dùng về ứng dụng mà bạn dự định tải về mấy (Lưu ý: Bạn có thể bỏ qua ứng dụng đó trong trường hợp những nhận xét mang tính chung chung hoặc những nhận xét từ người dùng không rõ danh tính, bởi đó có thể là những nhận xét giả mạo)
- Nên cập nhật ngay những phiên bản Android mới để vá lại những lỗ hổng bảo mật trên thiết bị, giúp tránh bị tin tặc khai thác và tấn công