Chẩm chéo Điện Biên, món chấm thơm ngon, cuốn hút của núi rừng Tây Bắc

Chẩm chéo là gì?

Nếu có cơ hội ghé thăm Tây Bắc nói chung và tỉnh Điện Biên nói riêng, du khách sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước những món đặc sản vừa độc lạ lại cuốn hút khó quên. Ngoài măng đắng, chè tuyết San Tủa Chùa hay sâu chít thì vùng đất cực Tây tổ quốc còn sở hữu một món chấm vô cùng đặc biệt với tên gọi “chẩm chéo”. 

Chẩm chéo hay chẳm chéo là gia vị cổ truyền của người dân tộc Thái ở Điện Biên, khu vực Tây Bắc hay vùng Đông Bắc của Thái Lan. Trong tiếng Thái, “chẩm” được hiểu với nghĩa là món chấm, còn “chéo” là mùi thơm của các loại rau và gia vị kết hợp lại. Tên gọi này cũng miêu tả đầy đủ và chính xác các nguyên liệu để tạo nên món chẩm chéo. 

Trong bát chẩm chéo, thực khách có thể nhận ra nhiều nguyên liệu quen thuộc như cá cơm, muối, hạt dổi, húng lủi, ớt bột, sả, tỏi hay hạt dẻ. Tuy vậy, ớt khô và hạt dẻ là hai thành phần dễ nhận biết nhất của món chẩm chéo. Theo lời kể của người dân bản địa, ớt quả sau khi nướng lên cho thơm và giòn sẽ được trộn đều cùng tỏi khô và hạt mắc khén để lấy hương thơm. Sau đó, người ta sẽ giã chung với muối, mì chính và hạt dẻ để có được một bát chẩm chéo cơ bản. 

Ngoài chấm cùng xôi, các món luộc, đồ nướng hay rau sống thì du khách có thể thưởng thức chẩm chéo cùng trái cây chua như mận, xoài xanh hay bắp cải cuốn nhót… 

Chẩm chéo là món chấm đặc trưng trong mâm cơm của người Thái. Ngoài được sử dụng trong những bữa ăn hàng ngày, người dân bản địa còn dùng chẩm chéo như là món ăn đãi khách từ miền xuôi lên chơi. Với những du khách lần đầu đến Điện Biên thì việc thưởng thức món chấm nổi tiếng này trong bữa ăn với người Thái được coi là một trong những trải nghiệm cực kì khó quên.  

Xem thêm: Đặc sản Điện Biên 

Các loại chẩm chéo nổi tiếng của Tây Bắc 

Ngoài hai loại chẩm chéo nổi tiếng là chẩm chéo khô và chẩm chéo ướt thì du khách đến Điện Biên còn có thể thưởng thức rất nhiều “phiên bản” độc lạ, khác nhau của món chấm này. Một số biến thể thơm lừng, mới mẻ của chẩm chéo mà bạn nên thử qua như:

Chéo pà (chéo cá) là thức chấm được chế biến từ những con cá nhỏ bắt dưới suối. Sau khi nướng vàng giòn sẽ được người dân bản địa giã nhuyễn cùng chẩm chéo khô và chấm cùng măng tre, măng vầu hay rau luộc. 

Chéo tắp cáy (chéo gan gà) cũng là loại chẩm chéo khá đặc biệt ở Điện Biên. Với loại thức chấm này, người ta sẽ luộc chín gan gà hay gan vịt rồi nướng lên cho thơm. Sau đó cho thêm lá chanh thái nhuyễn rồi giã với chéo cơ bản. Cuối cùng là thêm một chút nước luộc gà hoặc vịt và khuấy đều hỗn hợp lên. 

Chéo nặm xổm (chéo nước chua) là sự kết hợp giữa chéo cơ bản, bột vừng trắng và cá nướng giã nhỏ mịn. Tiếp đến, người ta sẽ thêm một chút nước măng cho dậy vị chua chua, cay cay của món chấm. Chéo nặm xổm thích hợp để chấm cùng rau cải non luộc. 

Chéo pịa là thức chấm kết hợp giữa chất sền sệt bên trong ruột non của trâu, bò (pịa) đem chưng lên rồi trộn cùng chéo cơ bản. Sau đó cho thêm lá chanh thái nhỏ cho dậy mùi. Du khách có thể thưởng thức món chấm này cùng thịt trâu luộc, hấp hoặc nướng. 

Ngoài ra, khách du lịch ghé thăm Điện Biên cũng nên thưởng thức một vài loại chẩm chéo độc lạ, hấp dẫn khác như: chéo mắc có, chéo non đíp, chéo sắc chaư, chéo hòm pẻn, chéo thúa nâu...

Xem thêm: Du lịch Điện Biên

Gợi ý những địa chỉ mua chẩm chéo Điện Biên thơm ngon, nổi tiếng 

Thông thường, chẩm chéo thương phẩm sẽ đóng gói thành từng hộp nhỏ cho du khách tiện mua về làm quà và thưởng thức. Một lọ chẩm chéo khô với trọng lượng 250g có giá khoảng 30.000 đồng, trong khi chẩm chéo ướt thường dao động ở mức 55.000 - 60.000 đồng/hộp. 

Một số địa chỉ mua chẩm chéo uy tín, chất lượng mà du khách có thể tham khảo như:

Tại Điện Biên: 

- Chẳm chéo Bà Dăm, Tổ 6 Phường Thanh Bình, TP Điện Biên Phủ, Điện Biên

- Đặc sản dân tộc Hoàng Lâm, số 43 Tổ 14 Thanh Bình, TP Điện Biên Phủ, Điện Biên

Tại Hà Nội: 

- Cửa hàng Rừng Vàng, số 35 Hoàng Đạo Thành, Kim Giang, Thanh Xuân, Hà Nội

- Ẩm thực Tây Bắc, số 8 Ngõ 788 cạnh Chung Cư 789 Đường Mỹ Đình 2, Phường Mỹ Đình 2, Nam Từ Liêm, Hà Nội

Tại TP HCM: 

- Quà miền Bắc, số 38B đường 22, phường Phước Long B, Quận 9, TP HCM

- Cửa hàng Việt Thắng, 76 Nguyễn Văn Thủ, Phường Đa Kao, Quận 1, TP HCM