Chợ hiện đại - Chợ truyền thống: Mô hình nào cho chợ ở Hà Nội

Sức hút từ các mô hình chợ - trung tâm thương mại (TTTM) ở Hà Nội đã không còn, người bán hàng trong các TTTM đông hơn người mua, tình cảm đìu hiu diễn ra ở hầu hết các TTTM trong khi chợ dân sinh truyền thống dù buôn bán đông đúc tấp nập nhưng lại trong tình trạng xập xệ, nhếch nhác.
cho hien dai cho truyen thong mo hinh nao cho cho o ha noi
Mô hình chợ hiện đại nào sẽ phù hợp trong bối cảnh hiện nay, để hết thời ế ẩm vắng khách.

Tốc độ đô thị hóa của TP Hà Nội nhanh chóng khiến cho rất nhiều chợ nổi tiếng của Hà Nội biến mất. Thay vào đó là những tòa nhà hỗn hợp kiểu “trung tâm thương mại - chợ” chỉ tồn tại trên danh nghĩa như chợ Hàng Da, chợ Mơ, chợ Cửa Nam, chợ Trung Hòa…

Người bán đông hơn người mua

Điển hình cho loại công trình này phải nói đến chợ Hàng Da. Chợ này được hình thành cách đây khoảng 30 năm bằng tiền đóng góp của các tiểu thương. Trong khoảng 20 năm, chợ Hàng Da luôn hoạt động tấp nập, là nơi bán buôn, bán lẻ với đủ mọi mặt hàng.

cho hien dai cho truyen thong mo hinh nao cho cho o ha noi
Một tiểu thương chợ Hàng Da kê ghế nằm ngủ ngay lối đi do chợ quá ế ẩm.

Năm 2008, chợ Hàng Da được xây dựng thành dạng hỗn hợp Chợ - Trung tâm thương mại. Quyết định khiến chợ Hàng Da từng sầm uất bậc nhất Hà Nội hoàn toàn mất đi sức sống. Phần lớn các gian hàng phải đóng cửa vì không thể kinh doanh cũng không thể cho thuê.

Chị Hương - một tiểu thương cho biết, trước đây chị mua 2 gian hàng ở chợ Hàng Da với số tiền là gần 6 tỷ đồng, nhưng gần chục năm nay, chị không thể kinh doanh cũng không cho thuê được và hiện vẫn đang để không, rất lãng phí. Trong khi đó, những người khác do xót ruột thì cố kinh doanh trong tình trạng ế ẩm, không có khách.

Tại chợ Mơ, do chợ bị đưa xuống tầng hầm không tiện cho mua bán, lại thêm không khí rất ngột ngạt nên khách rất thưa thớt. Nhiều gian hàng đóng cửa im lìm. Trước kia, chợ Mơ là từng nổi tiếng là chợ bán buôn tấp nập nhất khu vực phía Nam thành phố.

Trong khi đó, chợ Cửa Nam hiện chỉ còn cái tên, bên trong hoàn toàn không có hoạt động gì liên quan đến chợ dân sinh.

Nhìn thấy bài học nhãn tiền, nhiều tiểu thương ở các chợ dân sinh khác không muốn chuyển đổi chợ thành trung tâm thương mại. Chị Trần Thị Tâm, tiểu thương ở ô 27, chợ Châu Long cho biết, nghe tin chợ không bị lấy để làm trung tâm thương mại, bà con tiểu thương rất mừng. Tuy nhiên, chợ này đã quá xập xệ, mái thấp và cũ nát, cống thoát nước thì quá nhỏ, chuột tha rác làm tổ khiến tắc cống liên tục, đọng nước hôi thối.

Theo một số tiểu thương ở chợ Thành Công, năm ngoái, chợ này đã được quận Ba Đình đầu tư để cải tạo tạm phần mái nên đã đỡ xập xệ hơn trước. Tuy nhiên, nhìn chung, chợ này vẫn đang trong tình trạng thiếu ánh sáng, lối đi lúc nào cũng ẩm ướt, mất vệ sinh.

Liệu có phải chợ đẹp, hiện đại là đông khách?

Một số chuyên gia thừa nhận với VnExpress việc phá chợ để xây chợ hiện đại ở Hà Nội thời gian qua là một thất bại, để lại những bài học lớn.

"Chợ truyền thống chủ yếu phục vụ nhóm khách hàng bình dân. Đặc trưng của mô hình này là nhóm các nhu yếu phẩm thiết yếu hằng ngày.

Hơn nữa cung cách buôn bán của tiểu thương, tâm lý mua sắm của người dân khác rất nhiều so với chợ hiện đại. Nếu không tính đến những yếu tố này thì thất bại là điều khó tránh khỏi", một chuyên gia nhận định.

Theo Doãn Công Khánh, Viện Nghiên cứu thương mại cho rằng, tại nhiều chợ truyền thống, chợ cóc bán những nhu yếu phẩm hằng ngày, khách hàng đi làm về chỉ cần dừng lại hoặc đi thẳng xe vào chợ là mua được.

Chính vì thế, một số chuyên gia đã tỏ ra lo ngại về việc tiếp tục phá chợ đi để xây chợ hiện đại. Theo ông Khánh, khi chuyển đổi một mô hình cần xem xét, cân nhắc đến thói quen, truyền thống mua sắm của người dân chứ không phải cứ sạch, đẹp, hiện đại là hiệu quả kinh tế cao hơn.

cho hien dai cho truyen thong mo hinh nao cho cho o ha noi
Chợ Châu Long buôn bán sầm uất với đủ mọi mặt hàng nhưng đang xuống cấp, xập xệ.

"Chợ chứa đựng những nét đẹp văn hóa, lịch sử, truyền thống không dễ dàng thay đổi hoặc từ bỏ được. Giả sử như chợ nổi ở miền Tây, không riêng người Việt mà nhiều du khách nước ngoài cũng vậy. Nếu thay đổi nó thì chắc gì người ta đã hứng thú nữa", ông Khanh nói.

Cũng với những lý lẽ đó, ông Nguyễn Thanh Phương, Phó chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam cho rằng khó có thể xóa bỏ chợ vì đó là thói quen sinh hoạt hằng ngày để giao lưu, trao đổi hàng hóa những thiết yếu và chứa đựng cả yếu tố văn hóa, truyền thống của người Việt.

"Tuy nhiên, việc quy hoạch thành phố phát triển buộc chúng ta phải chấp nhận một số khu chợ được cho là 'mảnh đất vàng' phải được quy hoạch lại. Điều quan trọng là cần có quy hoạch khu vực kinh doanh của tiểu thương sao cho hợp lý", ông Phương cho hay.

Còn theo ông Khánh, điều các cơ quan quản lý cần xem xét khi cải tạo chợ thành chợ hiện đại là phải tham khảo rộng rãi ý kiến tiểu thương, người dân sinh sống quanh đó và tính toán trước tiềm năng trước khi bắt tay vào triển khai.

Bà Trần Thị Phương Lan, Phó giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho biết hiện thành phố có 5 chợ kết hợp với trung tâm thương mại đã được đưa vào sử dụng.

Ngoài ra có 2 chợ xây dựng thành trung tâm thương mại khác chuẩn bị hoạt động và 3 chợ dự định xây thành trung tâm thương mại.

Tuy nhiên, phần lớn trung tâm thương mại chuyển đổi theo mô hình này không thu hút được tiểu thương và người dân, nhiều sạp hàng đã phải đóng cửa do ế khách.

Nguyên nhân là chợ cóc vẫn còn hoạt động xung quanh chợ, giá cả rẻ hơn nên thu hút khách hàng.

Lãnh đạo Sở Công Thương Hà Nội cho biết, theo quy hoạch đến năm 2020 và tầm nhìn 2030, thủ đô sẽ có khoảng 1.000 siêu thị lớn nhỏ các loại, phù hợp với dân số thủ đô khoảng 10 triệu người.

cho hien dai cho truyen thong mo hinh nao cho cho o ha noi Người Hà Nội chen chân đi mua sắm cuối năm

Những ngày cuối năm, người Hà Nội chen chân nhau đi mua sắm cuối năm chuẩn bị cho Tểt Nguyên Đán, tại Hàng Mã và ...

cho hien dai cho truyen thong mo hinh nao cho cho o ha noi Phát hiện vi khuẩn lạ trên thịt tại Việt Nam

Các nhà khoa học thuộc dự án ViParc (Đơn vị Nghiên cứu lâm sàng Đại học Oxford, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP HCM) gần ...

cho hien dai cho truyen thong mo hinh nao cho cho o ha noi Đi chợ ở Hàn Quốc

Hàn Quốc có rất nhiều khu chợ truyền thống đặc sắc. Dưới đây là 10 khu chợ nổi tiếng nhất, thu hút đông đảo du ...

chọn
Địa phương được dự báo là 'thủ phủ công nghiệp' mới ở phía nam vừa hút hơn 1,5 tỷ USD vốn ngoại sau một quý
Quý I/2024, Bà Rịa - Vũng Tàu đã thu hút 13 dự án FDI với tổng vốn đầu thu thu hút hơn 1,56 tỷ USD và 10 dự án trong nước với tổng đầu tư thu hút gần 25.000 tỷ đồng.