ĐBQH Nguyễn Chu Hồi: Minh bạch giá đất nhằm hạn chế cuộc ‘chạy đua’ giữa các nhóm lợi ích

Dự án Luật Đất đai (sửa đổi) là một trong 7 dự án luật được Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4 này. Đây  là dự án Luật nhận được nhiều sự quan tâm với kỳ vọng sẽ khắc phục được những bất cập hiện nay.

Một trong những bất cập là việc tồn tại cơ chế hai giá đất. Đó là một giá đất theo khung Nhà nước ban hành, là cơ sở để tính tiền đóng thuế hay tính giá đất đền bù giải tỏa dự án. Giá đất thứ hai được gọi là giá trên thị trường, thường cao hơn gấp nhiều lần so với khung giá Nhà nước quy định. Thực tế cho thấy, sự chênh lệch rất lớn giữa hai loại giá này đã gây ra nhiều hệ lụy khác nhau như khiếu kiện kéo dài, tham nhũng, tiêu cực, lãng phí...

Trả lời trên Cổng Thông tin điện tử Quốc hội, đại biểu Nguyễn Chu Hồi, Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hải Phòng cho rằng, trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) phải đề cập đến việc ngăn ngừa biến đất đai thành tài sản thương mại. Quốc hội cần phải chế tài được hệ số sử dụng đất sau khi đất đã được giao cho các cơ quan, đơn vị. 

“Ví dụ như địa phương đã giao cho đơn vị nào đó quỹ đất nhưng trong một thời gian nhất định, họ không triển khai các nhiệm vụ được giao đất thì phải có chế tài xử lý, thậm chí là thu hồi đất. Điều này cũng là hạn chế được các vùng đất “treo”, dự án “treo”. Bởi việc sử dụng đất đai của đơn vị không hiệu quả và có thể dẫn đến lợi ích nhóm khi thương mại đất đai một cách không lành mạnh”, đại biểu cho biết.

Ngoài ra, theo ĐBQH Nguyễn Chu Hồi, nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII có đề cập về việc bỏ khung giá đất ở trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Theo đó, giá đất phải đảm bảo sát với giá thị trường, bảo vệ lợi ích của người dân sở hữu về đất đai.

“Tuy nhiên, tôi băn khoăn là việc xác định giá thị trường thì ai sẽ định giá. Nếu một nhóm người nào đó có tiềm lực kinh tế định ra giá đất và Nhà nước giám sát việc định giá đó hay Nhà nước có đủ khả năng khắc chế việc định giá của nhóm người đó để tự đặt ra được giá đất sát với giá thị trường một cách khách quan? Nếu không có cơ quan xác định giá đất một cách minh bạch thì có thể diễn ra cuộc chạy đua giữa các nhóm lợi ích và điều này sẽ gây tốn kém tài chính cho các nhà đầu tư", đại biểu băn khoăn.

Cũng theo đại biểu, khi giá đất tính theo thị trường do một nhóm lợi ích nào quyết định thì cũng có thể dẫn đến việc tham gia đầu tư vào thị trường đất đai sẽ không còn hấp dẫn với các nhà đầu tư bất động sản chân chính. Bởi vì giá đất có thể cao lúc nhà đầu tư mua thì chắc gì đã bán được do xây dựng công trình trên một khu đất rộng cũng cần phải có thời gian.

Với đề xuất phân cấp định giá đất nên giao cho HĐND cấp tỉnh quyết định, đại biểu cho rằng đây cũng là một phương án tốt vì có thể HĐND cấp tỉnh là cơ quan bám sát, hiểu rõ về lợi ích, đề xuất của người dân tại địa phương mình nhất, bám sát vào tình hình thực tế về sử dụng đất tại địa bàn.

Tuy nhiên, theo đại biểu, sự quản lý Nhà nước phải thống nhất. Dù có giao, phân cấp đến đâu thì không nên “khoán trắng” mà vẫn có sự kiểm tra trước khi có quyết định cuối cùng.