Dự thảo Nghị quyết: Định nghĩa về 'dâm ô' và phụ nữ cũng là chủ thể của tội hiếp dâm

Tòa án nhân dân tối cao đang dự thảo Nghị quyết hướng dẫn áp dụng các điều 141, 142, 143, 144, 145, 146 và 147 của Bộ luật Hình sự.

Nghị quyết này hướng dẫn áp dụng một số quy định tại Điều 141 về tội hiếp dâm, Điều 142 về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi, Điều 143 về tội cưỡng dâm, Điều 144 về tội cưỡng dâm người từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi, Điều 145 về tội giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, Điều 146 về tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi và Điều 147 về tội sử dụng người dưới 16 tuổi vào mục đích khiêu dâm của Bộ luật Hình sự.

Dự thảo nêu rõ về một số tình tiết định tội như: "Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân" quy định tại khoản 1 Điều 141 và khoản 1 Điều 142 của Bộ luật Hình sự là việc người phạm tội lợi dụng tình trạng người bị hại đang bị ốm đau, bệnh tật, tai nạn, bị ngất hay bị mê man, bất tỉnh do sử dụng các chất kích thích (rượu, bia, ma túy, thuốc an thần hoặc các chất kích thích khác) hoặc bị tâm thần dẫn đến không thể chống cự được để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

"Thủ đoạn khác" quy định tại khoản 1 Điều 141 và khoản 1 Điều 142 của Bộ luật Hình sự là những thủ đoạn không phải dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân, như lừa gạt, dụ dỗ, dọa nạt, cho nạn nhân sử dụng rượu, bia, ma túy... để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dụng khác.

Về một số tình tiết định khung hình phạt, dự thảo nêu rõ: "Có tổ chức" quy định tại điểm a khoản 2 các điều 141, 146, 147 và điểm b khoản 3 điều 142 của Bộ luật Hình sự là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ và phân công, sắp đặt vai trò của những người cùng thực hiện tội phạm.

Ảnh minh họa. (Nguồn: DAD/Thanh niên).

Một số tình tiết định tội dâm ô

Tại khoản 9 Điều 2 dự thảo về một số tình tiết định tội dâm ô (khoản 1 Điều 146 của BLHS tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi) là một trong các hành vi sau đây nhằm thỏa mãn nhu cầu tình dục của người phạm tội, nhưng không nhằm mục đích giao cấu hoặc thực hiện các hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 16 tuổi:

- Sờ, bóp, hôn vào những bộ phận, vùng nhạy cảm (ví dụ: bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông...) trên cơ thể người dưới 16 tuổi.

- Dụ dỗ, ép buộc người dưới 16 tuổi sờ, bóp, hôn... vào những bộ phận, vùng nhạy cảm (ví dụ: bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông...) trên cơ thể người phạm tội hoặc người khác.

- Cố ý đụng chạm bộ phận của cơ thể mình hoặc sử dụng các đồ vật tác động vào các bộ phận, vùng nhạy cảm trên cơ thể người dưới 16 tuổi (ví dụ: bộ phận sinh dục, ngực, vùng mặt, đầu, đùi, mông...).

Hành vi sờ, bóp, hôn, đụng chạm vào các bộ phận, vùng nhạy cảm có thể thực hiện trực tiếp hoặc gián tiếp (ví dụ: qua lớp quần áo).

Phụ nữ cũng là chủ thể của tội hiếp dâm

Theo đó, hướng dẫn rõ hành vi quan hệ tình dục khác quy định tại khoản 1 Điều 141, khoản 1 Điều 142, khoản 1 Điều 143, khoản 1 Điều 144 và khoản 1 Điều 145 của Bộ luật Hình sự là những hành vi quan hệ tình dục không phải hành vi giao cấu nhưng vẫn nhằm làm thỏa mãn nhu cầu tình dục của người phạm tội.

Dự thảo có lấy ví dụ: người phạm tội sử dụng tay, chân, lưỡi, miệng, các dụng cụ tình dục hoặc bất cứ công cụ nào khác để kích thích âm đạo, dương vật hoặc hậu môn của người bị hại hoặc người phạm tội đưa bộ phận sinh dục của mình vào miệng hoặc hậu môn của người bị hại nhằm thỏa mãn nhu cầu tình dục.

Như vậy, với hướng dẫn này đã xác định rõ nam giới là người bị hại trong các tội về hiếp dâm, cưỡng dâm, giao cấu. Nghĩa là, nữ cũng là chủ thể của các tội này.

Nếu nội dung nêu trên được thông qua có ý nghĩa thực tiễn to lớn trong việc thống nhất xét xử chung trên toàn quốc, dù nam hay nữ vẫn là chủ thể của tội hiếp dâm để phù hợp với thực tiễn.

Việc áp dụng hình phạt chính đối với người phạm tội, Điều 4 dự thảo có quy định, hình phạt chính đối với người phạm tội phải được thực hiện theo quy định tại Điều 50 và các quy định khác của bộ luật hình sự về tình tiết giảm nhẹ và tăng nặng trách nhiệm hình sự nhưng phải bảo đảm nghiêm khắc.

Để bảo đảm phòng ngừa tội phạm và tái tội phạm, khi xét xử các vụ án xâm hại tình dục, đặc biệt là xâm hại tình dục trẻ em, cùng với việc áp dụng các hình phạt chính, tòa án phải áp dụng các hình phạt bổ sung (như cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định) đối với người phạm tội.

Mời các bạn đọc tham khảo và đóng góp cho nội dung Dự thảo Nghị quyết: