Những biệt thự nói trên nằm dọc sườn đồi ở thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông - địa điểm du lịch thu hút du khách. Đây được xem như một "Đà Lạt ở phía Nam" bởi khung cảnh đẹp, khí hậu trong lành. Hiện có nhiều nhà đầu tư tới đây xây cơ sở nghỉ dưỡng, khách sạn khiến giá đất tăng cao.
Thông tin từ UBND huyện Kon Plông, trước năm 2010 địa phương có chính sách thu hút đầu tư nên giới thiệu địa điểm đất xây dựng công trình cho nhiều nhà đầu tư, cá nhân. Sau thời gian này, dù hết thời gian ưu đãi, một số người vẫn được giới thiệu để làm dự án. 26 biệt thự nằm trong diện tích 39 lô đất (tổng 40.200 m2) được cho là sai vị trí, không đủ cơ sở pháp lý để xây dựng, làm giấy tờ nhà đất.
Một biệt thự được xác định xây sai địa điểm, không có giá trị pháp lý, theo kết luận thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường Kon Tum đưa ra từ năm 2023.
Các tòa nhà rộng khoảng 800-1.500 m2, chi phí xây dựng riêng phần thô trị giá hàng tỷ đồng. Chủ các lô đất ở Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, TP HCM, Hà Nội... Do đình trệ nhiều năm, khung cảnh các tuyến đường ở khu biệt thự vắng vẻ, ảm đạm.
Một căn đã xây xong phần thô. Trước đây ngôi nhà này được người dân che chắn bằng bạt, ván gỗ sống tạm, nhưng đến nay bỏ hoang, chỉ còn lại một số vật dụng như bàn, ghế, phản...
Căn biệt thự bỏ hoang hơn một thập kỷ qua, cỏ mọc kín lối, lau lách vươn cao cả mét.
Căn nhà hai tầng tổng diện tích sử dụng 700-800 m2 sắp hoàn thành phần thô và đổ trần đã ngừng thi công. Ván gỗ dần mục và hư hỏng, giàn giáo hoen gỉ.
Tường rêu mốc, nước mưa thấm dột, tự thành từng vũng nước lớn bên trong ngôi nhà rộng lớn, xây dang dở.
Nhiều lao động ở nơi khác đến dựng lều, sống tạm trong các căn biệt thự bỏ hoang. Một số căn là nơi để vật liệu xây dựng.
Một biệt thự đã hoàn thành đưa vào sử dụng, song đến nay chủ nhà chưa có quyết định giao đất, cấp sổ đỏ.
Mới đây, UBND huyện Kon Plông yêu cầu thu hồi, tiến tới tháo dỡ 26 biệt thự. Việc này nhằm thực hiện kết luận thanh tra của Sở Tài nguyên và Môi trường Kon Tum đưa ra từ năm trước. Liên quan sự việc, nhiều cán bộ đã bị kỷ luật.
Ông Lê Thành Diễn, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường Kon Plông, cho biết trước mắt huyện đề nghị chủ các biệt thự tự tháo dỡ các công trình vi phạm, hoàn trả hiện trạng trong quý 3. Huyện cũng đề xuất UBND tỉnh xin chủ trương Trung ương có cơ chế đặc thù riêng để tháo gỡ những tồn tại, tổ chức đấu giá các lô đất biệt thự trên.
Khu du lịch Măng Đen cách TP Kon Tum khoảng 60 km, ở độ cao hơn 1.200 m, thời tiết mát mẻ quanh năm. Mới đây địa danh này được Chính phủ duyệt quy hoạch rộng 90.000 ha, nhằm đầu tư cơ sở hạ tầng phát triển thành trung tâm du lịch, nghỉ dưỡng hấp dẫn của vùng Tây Nguyên.
Tháng 8/2023, Thủ tướng đồng ý chủ trương bổ sung sân bay Măng Đen vào quy hoạch cảng hàng không theo đề xuất của tỉnh Kon Tum. Chi phí đầu tư sân bay 4.000 tỷ đồng, công suất 3-5 triệu khách mỗi năm, thực hiện giai đoạn 2023-2027.