Kiểm toán nhà nước chỉ ra loạt sai phạm tại dự án BT Lê Đức Thọ - Khu đô thị mới Xuân Phương

Kiểm toán nhà nước (KTNN) cho biết, kết quả kiểm toán 7 dự án BT cho thấy: Các dự án BT thực chất là sử dụng nguồn lực Ngân sách nhà nước (NSNN) thuộc nhiệm vụ chi ngân sách của các cấp chính quyền nhưng không qui định phải là dự án cần thiết, thực sự cấp bách là chưa phù hợp với các qui định hiện hành; hầu hết các dự án chỉ định thầu, làm giảm tính cạnh tranh; đề xuất dự án không thông qua HĐND.

Dự án BT Lê Đức Thọ - Khu đô thị mới Xuân Phương tiếp tục được KTNN chỉ ra nhiều sai phạm. (Ảnh: Kinh tế & Đô thị).

Trong đó, KTNN chỉ ra các dự án có sai phạm như: Dự án Xây dựng tuyến đường từ đường Lê Đức Thọ đến Khu đô thị mới Xuân Phương; Dự án phân kì đầu tư giai đoạn 1 - Xây dựng công trình đường Hồ Chí Minh đoạn La Sơn - Túy Loan, tỉnh Thừa Thiên Huế và TP. Đà Nẵng theo hình thức hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao (BT); Dự án giải quiết ngập do triều khu vực TP Hồ Chí Minh có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu (giai đoạn 1).

Đáng chú ý, dự án xây dựng tuyến đường từ đường Lê Đức Thọ đến khu đô thị mới Xuân Phương (Hà Nội) có hàng loạt các sai phạm. Cụ thể, chủ đầu tư dự án này là CTCP Tasco không đủ năng lực tài chính, thiết kế dự toán không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt là nguyên nhân gây thất thoát ngân sách lớn; thương thảo, kí hợp đồng chưa đảm bảo qui định.

KTNN cho biết, việc giao đất chỉ định cho nhà đầu tư là trái với qui định của Luật đất đai; việc không qui định cụ thể thời điểm giao đất dẫn đến có dự án được giao đất trước khi thực hiện dự án BT, dự án này cũng được chính quiền giao đất trong khi dự án BT chưa hoàn thiện.

Việc tạm tính tiền sử dụng đất để xác định giá trị đối ứng khi giao đất cho dự án BT tại thời điểm thực hiện dự án BT dễ dẫn đến thất thoát NSNN. Trước đó KTNN cũng đã có báo cáo về việc Dự án xây dựng tuyến đường từ Lê Đức Thọ đến Khu đô thị mới Xuân Phương có con số báo cáo là 1.543,6 tỉ đồng; còn giá trị KTNN xác nhận lại chỉ hơn 946,5 tỉ đồng (chênh nhau gần 600 tỉ đồng).

Theo KTNN, việc xác định giá đất theo phương pháp thặng dư tại Thông tư số 145/2007/TT-BTC ngày 06/12/2007 của Bộ Tài chính và số 36/2014/TT-BTNMT ngày 30/6/2014 của Bộ TN&MT cho phép tính chi phí dự phòng trong chi phí phát triển còn bất hợp lí, không sát hoặc phụ thuộc yếu tố chủ quan dẫn đến giá đất thấp, không sát giá thị trường làm thất thoát lớn tài sản, NSNN. Đây là lỗ hổng lớn nhất làm thất thoát, tài sản, NSNN.

Cụ thể, tại Dự án Khu đô thị mới Xuân Phương: Mặc dù Hợp đồng BT kí thống nhất tiền sử dụng đất đối ứng với giá trị dự án BT theo nguyên tắc ngang giá, cùng thời điểm kí kết Hợp đồng BT và giá không đổi, nên không có yếu tố dự phòng, nhưng do áp dụng phương pháp thặng dư qui định tại Thông tư số 145/2007/TT-BTC và Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT nên vẫn xác định phí phát triển bao gồm cả dự phòng 323,2 tỉ đồng làm giảm tiền sử dụng đất phải nộp tương ứng 323,2 tỉ đồng.

KTNN còn chỉ ra một loạt các sai phạm trong các dự án BT được kiểm toán gồm: Các dự án BT thực hiện chủ yếu bằng vốn vay, làm tăng chi phí đầu tư dự án, tiềm ẩn nhiều rủi ro trong quá trình thực hiện; tính lãi vay trên phần vốn không phải đi vay vào quyết toán không theo qui định hợp đồng ; sử dụng vốn dự án thanh toán một số chi phí chưa phù hợp qui định.

Năm 2018, kết quả kiểm toán đã kiến nghị xử lí tài chính 2.938 tỉ đồng, trong đó có dự án tỉ lệ xử lí tài chính lên đến 29% giá trị được kiểm toán (Năm 2017 trở về trước, KTNN đã kiến nghị xử lí tài chính 4.515 tỉ đồng tại 30 dự án).