Kiến nghị bổ sung quy định diện tích tối thiểu phòng trọ cho thuê

Theo Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), hiện đang có hàng triệu công nhân lao động sinh sống trong hàng trăm ngàn phòng trọ trong cả nước, tuy nhiên chỉ số ít có chỗ ở trong các nhà lưu trú công nhân.

Đơn cử tại TP HCM, có khoảng 1.600 doanh nghiệp với 380.000 công nhân lao động đang làm việc tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, cụm công nghiệp. Chỉ có 15% số này được bố trí ở tại nhà lưu trú công nhân, còn lại phần lớn đang thuê phòng trọ của cá nhân, hộ gia đình.

TP HCM có 60.470 công trình nhà trọ do cá nhân, hộ gia đình đầu tư xây dựng cho công nhân, người lao động thuê, đáp ứng chỗ ở cho 1.430.067 người. Trong đó đa phần là dãy phòng trọ cho thuê độc lập hoặc nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân dành một phần nhà, ngăn chia thành từng phòng để cho thuê.

Các khu nhà trọ thường lụp xụp, thiếu tiện ích, không đảm bảo chất lượng, an ninh, an toàn, phòng cháy chữa cháy. Cá biệt có khu nhà trọ là “vùng trũng” của tội phạm, không chống chịu được dịch bệnh.

Ngoài ra, trên địa bàn thành phố có loại tòa nhà độc lập gồm các phòng trọ cho thuê do cá nhân, hộ gia đình đầu tư xây dựng bài bản, được cấp phép xây dựng, thiết kế hợp lý, đảm bảo chất lượng và tiện ích tương tự khu nhà chung cư. Tuy nhiên những phòng trọ chất lượng và bài bản như vậy rất ít, cần được khuyến khích và tạo điều kiện để phát triển.

Theo HoREA, Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 100/2015/NĐ-CP chỉ cho phép hộ gia đình, cá nhân đầu tư kinh doanh nhưng không cho phép doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh phòng trọ. Nếu cho doanh nghiệp làm phòng trọ cho thuê thì chất lượng sẽ đảm bảo hơn và tạo ra được sức ép cạnh tranh khiến các hộ gia đình, cá nhân phải đầu tư xây dựng khu nhà trọ tốt hơn.

Hiệp hội nhận thấy đang thiếu quy định của Bộ Xây dựng về “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng ở”, nhất là phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê. Hiện chỉ duy nhất có Quyết định số 2787 ngày 5/6/2021 của Bộ Y tế “Về việc ban hành hướng dẫn các phương án phòng, chống dịch khi có trường hợp mắc Covid-19 tại cơ sở sản xuất, kinh doanh, khu công nghiệp” tại Mục II.1 Phụ lục 2 quy định “yêu cầu về điều kiện của nhà trọ đảm bảo thông thoáng, diện tích phòng trọ không nhỏ hơn 5 m2/người”.

Theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 58 Luật Nhà ở 2014 thì “hộ gia đình, cá nhân bỏ vốn đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê mua hoặc để bán” phải đáp ứng yêu cầu “nhà ở phù hợp với tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng và tiêu chuẩn diện tích nhà ở xã hội” và tại điểm c khoản 1 Điều 7 Nghị định 100/2015/NĐ-CP quy định: Việc thiết kế nhà ở xã hội riêng lẻ do hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng phải đảm bảo chất lượng xây dựng, phù hợp với quy hoạch và điều kiện tối thiểu do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành. Bộ Xây dựng hướng dẫn cụ thể về tiêu chuẩn thiết kế và ban hành quy định về điều kiện tối thiểu xây dựng nhà ở xã hội riêng lẻ.

Do vậy, cần tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng trọ thuộc khu nhà trọ để chuẩn hóa và nâng cao chất lượng phòng trọ, khu nhà trọ, góp phần cải thiện điều kiện ở, đảm bảo an ninh, an toàn và phòng chống dịch bệnh cho công nhân, lao động tại các khu nhà trọ do cá nhân, hộ gia đình đầu tư kinh doanh.

HoREA kiến nghị bổ sung “tiêu chuẩn tối thiểu đối với phòng trọ thuộc khu nhà trọ cho thuê” vào “Dự thảo TCVN Nhà ở riêng lẻ - Yêu cầu chung về thiết kế”.

Đáng chú ý, bổ sung thêm Mục 5.12a “Diện tích sử dụng tối thiểu của phòng trọ trong nhà ở riêng lẻ dùng để kinh doanh cho thuê”, trên cơ sở giữ lại một số nội dung của Điều 3 Thông tư 20/2016/TT-BXD.

Theo đó, một số tiêu chuẩn đáng chú ý như: Diện tích sử dụng không nhỏ hơn 15 m2; chiều rộng thông thủy không dưới 2,4 m; chiều cao thông thủy chỗ thấp nhất không dưới 2,7 m. Phòng ở phải có cửa đi, cửa sổ đảm bảo yêu cầu thông gió và chiếu sáng tự nhiên. Diện tích sử dụng bình quân không nhỏ hơn 7,5 m2 cho một người. Khu nhà trọ có từ 10 phòng ở trở lên phải có phòng sinh hoạt chung có tối thiểu một phương tiện nghe nhìn, kết nối Internet. Khoảng cách tối thiểu giữa hai dãy nhà trọ không được nhỏ hơn 2 m (hoặc 2,2 m). Nếu phòng ở được xây dựng khép kín thì khu vệ sinh phải có tường ngăn cách với chỗ ngủ hoặc có khu vệ sinh chung bố trị riêng nam và nữ…