Tàu Địa chất Hải dương 8 hoạt động gần bờ biển Trung Quốc năm 2018. (Ảnh: Schottel).
"Trung Quốc gần đây nối lại sự can thiệp cưỡng chế đối với hoạt động dầu khí lâu đời của Việt Nam ở Biển Đông. Hành động của Bắc Kinh đi ngược lại cam kết của Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa, trong bài phát biểu ở Đối thoại Shangri-La ở Singapore đầu năm nay, rằng Trung Quốc gắn liền với con đường phát triển hòa bình", thông cáo ngày 26/8 của Lầu Năm Góc cho hay.
Tuyên bố được đưa ra trong bối cảnh tàu khảo sát Địa chất Hải Dương 8 và các tàu hộ tống của Trung Quốc tái xâm phạm vùng biển Việt Nam hôm 13/8. Trước đó, nhóm tàu này xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở nam Biển Đông từ đầu tháng 7 và rút đi hôm 7/8.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng cho biết Việt Nam đã nhiều lần giao thiệp với Trung Quốc, yêu cầu rút tàu và không có hành vi đe dọa an ninh, hòa bình ở khu vực. Theo bà Hằng, các lực lượng chức năng tiếp tục bảo vệ chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam theo luật pháp quốc tế.
Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, hành động của Trung Quốc trái ngược tầm nhìn của Mỹ về một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do, rộng mở, nơi tất cả quốc gia lớn hay nhỏ đều được bảo đảm chủ quyền, không bị ép buộc và có thể theo đuổi tăng trưởng kinh tế phù hợp với các quy tắc, chuẩn mực quốc tế được công nhận.
"Trung Quốc sẽ không giành được lòng tin của các nước láng giềng và sự tôn trọng của cộng đồng quốc tế bằng việc duy trì các chiến thuật bắt nạt. Các hành động của Trung Quốc nhằm ép buộc các nước ASEAN, xây dựng hệ thống quân sự tấn công và thực thi yêu sách hàng hải bất hợp pháp làm tăng nghi ngờ nghiêm trọng về uy tín của Trung Quốc", thông cáo nêu thêm.
Bộ Quốc phòng Mỹ khẳng định Washington sẽ tiếp tục hỗ trợ nỗ lực của các đồng minh và đối tác nhằm đảm bảo tự do hàng hải và cơ hội kinh tế trên toàn Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 22/8 cũng ra thông cáo bày tỏ lo ngại sâu sắc việc Trung Quốc tiếp tục can thiệp vào các hoạt động dầu khí lâu đời của Việt Nam trong Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, hành động của Trung Quốc làm suy yếu hòa bình, an ninh khu vực và chứng minh sự coi thường của Trung Quốc đối với quyền của các quốc gia thực hiện hoạt động kinh tế trong vùng đặc quyền kinh tế của họ.
Trước đó, nhiều quan chức, nghị sĩ Mỹ cũng đã bày tỏ quan ngại về hoạt động xâm phạm vùng biển Việt Nam của tàu Trung Quốc. Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ John Bolton hôm 20/8 khẳng định Washington sẽ sát cánh với các nước chống lại "hành vi cưỡng chế và chiến thuật bắt nạt, đe dọa hòa bình và an ninh khu vực".