Lệnh cấm WeChat của ông Trump khiến công nghệ toàn cầu xáo trộn

Hồi đầu tháng 8, Donald Trump tuyên bố ông sẽ cấm WeChat, trừ khi một doanh nghiệp Mỹ mua lại ứng dụng này trong thời hạn 45 ngày. Sau đó Trump tăng thời hạn lên 90 ngày. 

Việc ông Trump nhắm thẳng vào WeChat khiến tập đoàn Tencent (chủ sở hữu WeChat) khốn đốn. Giá cổ phiếu Tencent giảm mạnh và giá trị vốn hóa "bay hơi" vài chục tỉ USD. 

Hiện nay Tencent đang là một trong những doanh nghiệp có giá trị nhất thế giới. Tập đoàn đang có xâm nhập sâu rộng vào hệ sinh thái khởi nghiệp và công nghệ trên toàn cầu, bao gồm Mỹ.

Là nhà sản xuất game lớn nhất tính theo doanh thu, Tencent đã hậu thuẫn nhiều công ty giải trí và game nổi tiếng của Mỹ, như Epic Games, Glu và Universal Music Group. Những năm gần đây, họ còn đổ hàng tỉ USD vào Tesla, Snap, Reddit, Lyft và Zoox - công ty mà Amazon sắp mua.

Giới truyền thông gọi Tencent là "SoftBank của Trung Quốc" và ảnh hưởng rất rộng của tập đoàn. Số liệu mới nhất cho thấy Tencent đã vượt SoftBank để trở thành doanh nghiệp có lượng tiền rót vào các startup được định giá trên một tỷ USD cao thứ hai, sau Sequoia Capital. Vị trí thứ ba thuộc về SoftBank.

PitchBook, tổ chức chuyên nghiên cứu và theo dõi thị trường vốn tư nhân, tiết lộ Tencent đã thực hiện 53 khoản đầu tư trên toàn cầu trong năm 2020, cao hơn so với 37 khoản của SoftBank. 

 SoftBank vẫn hoạt động tích cực hơn ở thị trường Mỹ với 16 giao dịch, trong khi Tencent chỉ thực hiện 3 giao dịch. 

"Hiện nay Tencent là nhà đầu tư quyền lực nhất ở Trung Quốc", Arun Sundararajan, giáo sư của Trường Kinh doanh Stern thuộc Đại học New York, bình luận.

Vị giáo sư nói rằng, với chủ trương chặn WeChat, một trong những "tài sản" lớn nhất của Tencent, chính phủ Mỹ đã cản tham vọng bành trướng toàn cầu của tập đoàn Internet số một ở Trung Quốc. 

Chủ trương của ông Trump sẽ khiến Tencent nói riêng và các doanh nghiệp Trung Quốc nói chung không muốn đầu tư, hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ Mỹ trong tương lai.

"Sự bất ổn ở thị trường Mỹ đang tăng lên mức cao nhất mọi thời đài đối với các nhà đầu tư và doanh nghiệp", Harry Broadman, người từng là chuyên gia đàm phán thương mại của Mỹ, bình luạn. 

Harry nhận định rằng, trong bối cảnh đà tăng trưởng giảm tốc do đại dịch, đây không phải lúc ông Trump tạo thêm bất ổn cho nền kinh tế.

Cùng với nhiều nhà đầu tư khác ở Trung Quốc, Tencent bắt đầu rút khỏi Mỹ do mối quan hệ Mỹ - Trung xấu dần. Một số báo cáo cho thấy, việc đầu tư từ doanh nghiệp Trung Quốc vào Mỹ bắt đầu chậm lại từ 2018, khi Ủy ban Đầu tư Nước ngoài Mỹ (CFIUS) tăng cường giám sát các giao dịch liên quan đến một số sản phẩm công nghệ nhất định, cũng như các nhà đầu tư Trung Quốc.

Một số nhà quan sát cho rằng, việc Trump  cấm WeChat đang khiến nhiều người nghĩ chính quyền Trump không quan tâm đến các doanh nghiệp Mỹ đang hợp tác với Tencent thông qua quan hệ đối tác hoặc đầu tư.

Giới quan sát đánh giá rằng, về cơ bản, các động thái của Mỹ có thể làm thay đổi thị trường kỹ thuật số trong tương lai gần, ít nhất do ảnh hưởng của lệnh cấm WeChat và TikTok.

Peter Petri, giáo sư Đại học Brandeis, nhận định các động thái cấm vận của Trump giống hệt cách Trung Quốc kiểm soát Internet tại nước họ thông qua Great Firewall. "Đó có thể là sự khởi đầu cho một Great Firewall lớn hơn của Mỹ", Petri cảnh báo.