Lộ nhiều sai phạm tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam

Thanh tra Chính phủ vừa công bố kết luận thanh tra trách nhiệm trong quản lý tài chính, tài sản nhà nước giai đoạn 2011 - 2015 tại Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (Viện Hàn lâm).

Theo Thanh tra Chính phủ, trong giai đoạn nói trên, công tác quản lý tài chính, tài sản của Viện Hàn lâm đã đạt được kết quả bước đầu, chưa phát hiện thất thoát ngân sách, tài sản công. Tuy nhiên, Viện Hàn lâm và 8 đơn vị trực thuộc vẫn có nhiều hạn chế, thiếu sót.

Đối với Viện Hàn lâm, công tác giao dự toán thu chi có những sai phạm như chưa giao đầy đủ dự toán thu sự nghiệp cho các đơn vị trực thuộc theo quy định của Bộ Tài chính; không giao chỉ tiêu tiết kiệm 10% chi thường xuyên để tạo lập nguồn cải cách tiền lương vào năm 2014...

Về việc phê duyệt dự án, Viện Hàn lâm đã phê duyệt dự án “Đầu tư thí điểm phát triển và hiện đại hóa Viện Địa chất giai đoạn 1” không phản ánh loại, cấp công trình là chưa đúng quy định của Chính phủ; phê duyệt dự án “Cơ sở nghiên cứu Viện Sinh học Tây Nguyên” chưa phù hợp thực tiễn; phê duyệt điều chỉnh quy mô dự án “Cơ sở nghiên cứu, triển khai Viện Khoa học vật liệu ứng dụng” khi chưa được thẩm định.

Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Ảnh: VietQ

Nghiêm trọng hơn, Viện Hàn lâm đã giao chủ đầu tư không có chức năng chuyên môn và không có đủ cán bộ có năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng trực tiếp quản lý dự án. Viện này đã để Viện Nghiên cứu gen thực hiện công tác lập dự án khi không đủ tư cách pháp nhân.

Công tác thẩm định, phê duyệt kế hoạch đấu thầu của Viện Hàn lâm cũng có nhiều thiếu sót. Cụ thể, Viện này phê duyệt kế hoạch đấu thầu không nêu rõ nguồn vốn hoặc phương thức thu xếp vốn thanh toán cho nhà thầu theo quy định của Chính phủ. Ngoài ra, Viện đã phân chia gói thầu không hợp lý, chưa đảm bảo quy định theo Luật Đấu thầu...

Về công tác quản lý tài sản, khi tiến hành điều chuyển tài sản từ các đơn vị trực thuộc, Viện Hàn lâm chưa thực hiện đúng quy định của Chính phủ cũng như Luật Quản lý và sử dụng tài sản nhà nước.

Đối với 8 đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm, Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra một loạt sai phạm. Điển hình, 8 đơn vị này thu các khoản phí, lệ phí, học phí phát sinh tại đơn vị không nộp kho bạc nhà nước; lập, phê duyệt dự toán chi phí quản lý dự án hằng năm chậm dẫn đến nhiều khoản chi không đúng quy định; thanh toán nhiều khoản tiền chưa đúng quy định…

Về công tác quản lý tài sản, các đơn vị này đã phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh dự án “Cơ sở nghiên cứu Viện Kỹ thuật nhiệt đới” có sai sót trong áp dụng cơ chế chính sách nhà nước làm tăng hơn 732 triệu đồng chi phí xây dựng, hơn 13 triệu đồng chi phí quản lý; hơn 20 triệu đồng phí tư vấn và hơn 4 triệu đồng cho các chi phí khác.

Các đơn vị này còn xác định chi phí thiết kế, lập dự toán dự án “Cơ sở nghiên cứu Viện Sinh học Tây Nguyên” sai phải giảm trừ hơn 20 triệu đồng.

Đáng chú ý, công tác thi công và xây lắp một số gói thầu của các đơn vị trực thuộc Viện Hàn lâm phải giảm trừ giá trị hơn 3,4 tỉ đồng.

Theo Thanh tra Chính phủ, nguyên nhân dẫn đến những sai sót trên, ngoài nguyên nhân khách quan còn do công tác chỉ đạo của Viện Hàn lâm có mặt chưa đồng bộ, thiếu thanh tra của các cơ quan quản lý nhà nước. Một số chủ đầu tư, nhà thầu, đơn vị tư vấn chưa chấp hành tốt các quy định pháp luật về quản lý đầu tư xây dựng, năng lực còn hạn chế...

Trên cơ sở kết luận thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Viện Hàn lâm và các đơn vị trực thuộc Viện này xử lý những sai sót về kinh tế đã được chỉ ra trong kết luận thanh tra. Bên cạnh đó, Viện Hàn lâm phải chỉ đạo kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan để xảy ra sai sót.