Luật mới có hiệu lực, đất nông nghiệp sẽ có nhiều cách sinh lời hơn trồng lúa

Luật Đất đai 2024 đã chính thức hiệu lực, trong đó có nhiều điểm mới chính sách liên quan đến phân khúc đất nông nghiệp. 

Tại tọa đàm vừa tổ chức của Báo Dân Việt, ông Lê Văn Bình, Phó vụ trưởng Vụ Đất đai, Bộ Tài nguyên Môi trường cho rằng, trước đây khi nhắc đến bất động sản, mọi người chủ yếu bàn về những chủ đề xoay quanh nhà ở, đất dịch vụ thương mại hay bất động sản công nghiệp. Song, với Luật Đất đai mới, câu chuyện về đất nông nghiệp sẽ nhận được nhiều sự quan tâm hơn.

Cụ thể, luật mới cho phép doanh nghiệp có quyền sử dụng đất nông nghiệp để làm dự án nông nghiệp, với điều kiện họ có phương án sử dụng đất được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chấp thuận. Luật mới giúp doanh nghiệp muốn đầu tư vào nông nghiệp có hướng tiếp cận tốt hơn. 

Đất lúa, trước đây chỉ cho người trực tiếp sản xuất đất nông nghiệp mới được nhận quyền sử dụng. Nay, cho cả cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp nếu có điều kiện, có khả năng trồng lúa, cũng được nhận quyền chuyển nhượng, đầu tư sản xuất lúa. Nếu nhận vượt quá hạn mức giao đất của địa phương thì chuyển cơ quan có thẩm quyền chấp nhận.

Theo ông Bình, với chính sách mới, giá trị của đất nông nghiệp sẽ được nâng cao hơn. Qua đó, giúp người dân trân trọng và tôn trọng quyền sử dụng đất hơn. Các hoạt động đầu tư đất đai, nắm giữ, chuyển nhượng, cải tiến khoa học kỹ thuật, gia tăng giá trị cho sản xuất cũng sẽ được chú trọng hơn.  

ThS Nguyễn Văn Đỉnh - Chuyên gia pháp lý bất động sản cũng chỉ ra một số điểm mới chính sách liên quan đến loại hình đất nông nghiệp. Ông Đỉnh đánh giá cao việc Luật Đất đai giúp phát triển cân bằng giữa các vùng miền, chủ thể khác nhau.

Trồng lúa để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, nhưng người trồng lúa cần cơ chế để đảm bảo quyền lợi. Có những tỉnh kinh tế còn khó khăn đã có cơ chế làm sân golf, khu đô thị, khu công nghiệp. Bên cạnh đó, có quy hoạch tỉnh nào trồng lúa để giữ ruộng, có công cụ về điều tiết ngân sách theo các luật liên quan để hỗ trợ ngân sách cho các tỉnh đó.   

Luật cũng có sự mở rộng về không gian sử dụng đất, tạo hành lang pháp lý cho lấn biển, mở rộng đất về phía biển, tăng sử dụng đất theo chiều ngang, có những cơ chế về sử dụng đất không gian ngầm, trên không hay tăng kích thước sử dụng đất theo chiều dọc.

Sử dụng đất đa mục đích là vấn đề chuyên gia cho rằng rất hay trong luật mới. Người dân được sử dụng kết hợp trồng lúa và kinh doanh với những mô hình như cafe ruộng, mang lại lợi ích rất nhiều khi doanh thu 1 tháng có thể bằng trồng lúa cả năm.

Trước đây không có khung pháp lý nên đây được coi là hành vi trái phép. Còn trong luật lần này, vấn đề này được hợp thức hóa trên cơ sở hài hoà lợi ích các chủ thể trong xã hội. Người dân phải có phương án trình cơ quan để có sự quản lý chặt chẽ khi dùng đất nông nghiệp kết hợp thương mại dịch vụ. 

Chuyên gia lưu ý: "Làm sao để có biện pháp thu ngân sách đảm bảo quyền lợi và nghĩa vụ của người dân. Điều đó đảm bảo khi người dân hưởng lợi sử dụng đất kết hợp thương mại dịch vụ thì cần chi 1 phần vào ngân sách Nhà nước để cho các chủ thể khác sẽ được hưởng lợi thêm từ việc kinh doanh đó. Tôi cho rằng, đây là vấn đề rất quan trọng trong quá trình triển khai thực hiện Luật Đất đai.

Làm sao để kết hợp đất ruộng với kinh doanh, nhưng tránh việc chuyển mục đích sử dụng xây nhà kiên cố bằng bê tông cốt thép sẽ không thể quay lại đất trồng lúa. Đây là điểm chấp chới giữa sử dụng đất kết hợp và chuyển mục đích sử dụng đất trái phép".  

Ngoài những nội dung trên, theo vị này, đất nông nghiệp vẫn còn là vấn đề còn trăn trở với các cơ quan quản lý.

"Hiện nay, người dân không thể ngồi yên sử dụng đất ruộng chỉ để trồng lúa, trong khi thị trường bất động sản sôi động như vậy. Họ có nhu cầu về tích trữ ruộng đất, kết hợp với kinh doanh sản xuất. Trong khi đó, đất nông nghiệp vẫn còn bị sử dụng lãng phí vì thực trạng bỏ hoang. Tôi hy vọng luật mới sẽ cởi trói cho đất nông nghiệp", ông Đỉnh nói.