Mâm cơm cúng Lễ Vu Lan khác mâm cơm cúng ngày Xá tội vong nhân như thế nào?

Mỗi dịp Rằm tháng 7 âm lịch, theo quan niệm dân gian, người Việt Nam lại sửa soạn mâm cơm cúng nhằm báo hiếu cha mẹ, ông bà tổ tiên (hay Lễ Vu Lan).

Rằm tháng 7 cũng là ngày Xá tội vong nhân (cúng cô hồn), đề cao sự ban phước cho các cô hồn chưa được siêu thoát, còn lảng vảng trên trần gian.

Do trùng khoảng thời gian nên nhiều người thường bị nhầm hai ngày lễ này. Tuy nhiên, có sự khác nhau khá lớn giữa ngày Lễ Vu Lan và ngày Xá tội vong nhân.

Ở miền Bắc, nhiều người nghĩ rằng đó là ngày xá tội vong nhân, còn ở miền Trung và miền Nam là ngày lễ báo hiếu. Tuy vậy, có nhiều nơi cũng sửa soạn để cúng cả hai ngày lễ trong Rằm tháng 7 theo tín ngưỡng.

Vậy mâm cơm cúng ngày Lễ Vu Lan khác mâm cơm cúng ngày Xá tội vong nhân như thế nào?

Mâm cơm cúng ngày lễ Vu Lan

* Mâm cơm cúng ngày lễ Vu Lan có thể là một mâm cơm chay hoặc đơn giản hơn là mâm ngũ quả để cúng Phật rồi thụ lộc tại nhà. Có một điểm cần được chú ý, đó là mâm cúng Phật nên làm vào ban ngày.

Mâm cúng Phật có thể là cơm chay hoặc ngũ quả (Ảnh minh hoạ)

* Ngoài ra, để cúng thần linh và tổ tiên, theo quan niệm dân gian, các gia đình cũng thường chuẩn bị một mâm cơm nữa gồm có những món được chế biến như sau:

1.Gà luộc:

- Chọn gà trống từ 1,3 đến 1,5 kg/ con.

- Luộc chín và để cả con cúng, không chặt. Để có được hình gà đẹp, bạn nên bẻ gập chân gà, nhét phần bàn chân vào bụng. Dùng lạt/ chỉ buộc cổ gà và 2 cánh lại với nhau để tạo tư thế gà gáy.

- Để gà có lớp da căng bóng hấp dẫn, chuẩn bị chút mỡ gà sống, hấp hoặc cho vào chảo đun lửa nhỏ để mỡ gà chảy ra. Sau khi để gà ráo nước, thoa mỡ lên mình gà rồi bày lên mâm cúng. Cũng có thể dùng nghệ tươi đập dập cho vào nước luộc gà để có được màu vàng đẹp mắt.

- Khi bày ra đĩa, cắm thêm bông hoa hồng vào mỏ gà cho đẹp.

2. Xôi vò hạt sen

- Cho 0,2 kg hạt sen vào ninh nhỏ lửa đến khi hạt sen chín bở thì vớt ra, đừng ninh quá lâu, hạt sen dễ bị nát.

-Đậu xanh 0.8 kg,ngâm nở rồi đem đồ chín. Nếu các bạn nấu đậu xanh bằng nồi cơm điện thì không cần phải ngâm từ trước. Hạt đậu xanh khi chín phải khô, bở, không bị nát hoặc còn ướt. Sau đó, cho đậu xanh vào cối giã thật nhuyễn.

-Ngâm nở 0.5 kg gạo nếp, đãi sạch, xóc qua với chút muối rồi để thật ráo nước. Sau đó trộn gạo thật đều với khoảng 1 thìa canh dầu ăn.

- Tiếp đó là trộn gạo với 1/2 số đậu xanh đã giã.

3. Thịt ba chỉ xào nấm

- Thịt ba chỉ rửa sạch, cắt miếng mỏng vừa ăn, ướp với 1 ít gia vị, dầu ăn cho ngấm.

- Nấm mèo ngâm nở, rửa sạch, cắt sợi. Nấm đông cô, nấm rơm, nấm bào ngư rửa sạch, cắt mỏng. Hành tây bóc vỏ, cắt múi cau. Hành lá cắt khúc.

- Gừng, hành củ, tỏi bằm nhuyễn, phi thơm, sau đó cho thịt vào xào sơ. Cho tiếp dầu hào vào và đảo đều, thêm các loại nấm vào xào đến khi nấm chín, thêm hành tây, hành lá đảo đều rồi tắt bếp.

4. Canh bí ngòi nấu nấm

- 200g sườn non rửa sạch, chặt miếng vừa ăn, để ráo.

- 1 trái bí ngòi cắt miếng vừa ăn. Cà rốt tỉa hoa, cắt lát mỏng. Nấm đông cô cắt 4. Đậu hũ non cắt khối vuông. Hành ngò cắt nhỏ.

- Nấu sườn non với 1,5 lít nước khoảng 10 phút, sau đó cho cà rốt, nấm đông cô, bí ngòi vào nấu, nêm hạt nêm. Cuối cùng cho đậu hũ, hành ngò, tiêu rồi tắt bếp.

5. Nem rán

+ Nguyên liệu làm nem rán:

- 500g thịt sấn vai xay

- 1 củ hành tây

- 1 củ đậu, 1 củ cà rốt

- Hành tươi, rau mùi

- 10 tai mộc nhĩ, 10 cái nấm hương, 1 quả trứng gà

- 30g miến khô

- Gia vị, hạt tiêu

- Bánh đa nem

+ Cách làm nem rán:

. Chuẩn bị nguyên liệu làm nhân nem: Thịt lợn sấn mua về băm nhỏ, hành tây thái nhỏ, cà rốt thái sợi hoặc thái hạt lựu thật bé. Mộc nhĩ, nấm hương ngâm nước nóng, bỏ chân, rửa sạch lại rồi thái sợi bé.

Miến ngâm nước ấm cho mềm ra rồi dùng kéo cắt nhỏ. Tất cả những nguyên liệu này được dùng để trộn với nhau làm nhân nem. Hành lá rửa sạch, thái nhỏ phần lá hành.

Phần củ còn lại bạn đập dập, bằm nhỏ. Cho hành lá vào trộn cùng nguyên liệu làm nem sẽ giúp món nem ngon hơn. Hành tây lột vỏ, thái mỏng rồi bằm nhỏ. Củ đậu và cà rốt bào sợi. Rau mùi thái nhỏ. Mộc nhĩ, nấm hương ngâm nở, bằm nhỏ. Miến ngâm nở, cắt ngắn.

. Trộn nhân nem: Trộn đều các loại nguyên liệu đã băm với gia vị, hạt tiêu vừa khẩu vị, ta đã có nhân nem. Để món nem rán ngon, nên ướp nhân nem trong vòng 5-7 phút cho ngấm đều.

Đập trứng vào, trộn đều. Nhớ cho một quả trứng trước, sau khi đảo đều nhân nem, nếu thấy nhân khô có thể cho thêm quả nữa, tuy nhiên không nên cho trứng quá nhiều khiến nhân bị ướt, khó quấn thành nem.

. Gói nem: Pha 1 thìa giấm, 1 thìa đường với chút nước lọc dùng để nhúng bánh đa nem trước khi gói. Công đoạn này sẽ giúp bánh đa mềm ra, khi rán nem giúp nem giòn và vàng hơn.

Trải bánh đa nem ra mặt phẳng, múc 1 thìa nhân nem vào khoảng 1/3 diện tích tấm bánh đa nem. Gấp 2 mép bánh lại và cuộn kín. Quá trình này bạn không cần cuộn quá chặt tay vì nhân có độ nở, nếu cuộn chặt tay khi rán nem dễ bị bục.

. Rán nem: Làm nóng dầu trong chảo, cho nem vào rán ngập dầu hoặc rán bằng chiều cao nửa miếng nem rồi tiến hành lật. Rán đến khi nem vàng, giòn là được.

. Pha nước chấm nem: Trong khi đợi nem rán chín, có thể tranh thủ pha nước chấm nem. Người miền Bắc quen ăn nem với nước chấm chua ngọt, món nem có ngon hay không phụ thuộc phần nhiều vào nước chấm. Chính vì vậy, cần khéo léo khi pha. Cách pha nước chấm nem như sau, đầu tiên đập dập tỏi, ớt cho vào bát nhỏ. Thêm lần lượt dấm, nước mắm, đường và nước ấm theo tỉ lệ vàng: 1 chua - 1 ngọt - 1 mắm - 4 nước. tùy thuộc vào khẩu vị ăn của gia đình bạn có thể điều chỉnh độ mặn, ngọt của nước chấm nem rán cho phù hợp.

6. Đĩa giò lụa

Trong mâm cỗ truyền thống, ai ai cũng không thể quên đặt 1 đĩa giò lụa được tỉa khéo léo hoặc xếp thật ngay ngắn, giản đơn bên các món gà luộc, đĩa xôi.

Đĩa giò, đĩa chả luôn giữ vị trí mỹ vị và đã trở thành món ăn không thể thiếu nhất là trong mâm cỗ cúng Rằm tháng 7.

Mâm cơm cúng ngày Xá tội vong nhân

Trong ngày xá tội vong nhân, theo quan niệm dân gian, các gia đình thường làm hai mâm:

* Mâm cúng thần linh và gia tiên: Có thể là đồ chay hoặc đồ mặn

Mâm cơm cúng tổ tiên (Ảnh minh hoạ)

Mâm lễ này chính là đại diện tấm lòng thành kính của gia đình gửi đến các bậc tổ tiên - đặc trưng cho ngày lễ Vu Lan báo hiếu và nên được thực hiện vào ban ngày.

Mâm cúng gia tiên bao gồm các món mặn (như những món ở mâm cúng thần linh và tổ tiên trong ngày lễ Vu Lan ở trên) và đồ vàng mã theo nhu cầu sinh thời của người đã khuất. Gia đình cũng có thể chọn mâm cơm chay thay thế nhưng phải đảm bảo đủ món.

* Mâm cỗ cúng cô hồn: Bắt buộc là mâm đồ chay

(Ảnh minh họa)

Mâm cỗ cúng cô hồn bắt buộc là mâm đồ chay với những đồ như sau:

+ Tiền vàng từ 15 lễ trở lên, quần áo chúng sinh từ 20 đến 50 bộ. Khi rải tiền vàng ra mâm để cúng cô hồn, chúng ta cũng nên để 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc, mỗi hướng từ 3-5-7 cây hương.

+ Tiền chúng sinh (tiền trinh), hoa, quả 5 loại 5 màu (ngũ sắc).

+ Bỏng ngô, khoai lang luộc, ngô luộc, sắn luộc.

+ Kẹo bánh, tiền mặt (tiền thật, các loại mệnh giá).

+ Nếu cúng thêm cháo thì thêm mâm gạo muối (5 bát, 5 đôi đũa hoặc thìa).

+ Cháo loãng được coi là món không thể thiếu khi cúng cô hồn. Người ta tin rằng món này dành cho những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp không thể nuốt được thức ăn thông thường.

Nếu không muốn cúng chúng sinh tại nhà thì các gia đình có thể cúng tại chùa, tất cả các chùa dịp này đều làm lễ cúng chúng sinh.

Nên cúng rằm tháng 7 vào ngày nào, giờ nào? Theo xu hướng chung các gia đình thường cúng Rằm tháng Bảy từ ngày mùng 10 tháng bảy âm lịch đến trước ngày chính rằm ...