Mâm ngũ quả 'cầu giàu' của người miền Nam

Theo tiến sĩ Trần Long - Trưởng Bộ môn Văn hóa Việt Nam, khoa Văn hóa học, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn TP HCM, mâm ngũ quả có sự khác biệt giữa các vùng miền. Người miền Bắc phải đủ 5 màu sắc còn mâm ngũ quả miền Nam có nhiều biến thể.

Chuộng lối chơi chữ đồng âm phổ biến trong dân gian, người Nam Bộ áp dụng phương thức này cho mâm ngũ quả, theo mô típ muốn gì cầu nấy, cầu gì chưng nấy.

Theo đó, nhà nào muốn tài lộc đủ đầy có thể chưng mâm "cầu giàu vừa đủ xài" (mãng cầu, dầu ăn, dừa, đu đủ, xoài), với điểm nhấn là chai dầu ăn, đại diện cho sự giàu sang, sung túc.

Nghệ sĩ ưu tú Hữu Châu chia sẻ: giàu không chỉ về của cải, mà còn thể hiện ước muốn nhiều sức khỏe, trí tuệ.

Chuyên gia phong thủy, Tiến sĩ Lê Xuân Phương lý giải, từ cách phát âm, đọc trại đi thì 'dầu' đồng âm với từ 'giàu'. Màu vàng vương giả cùng đặc tính trơn tru gợi liên tưởng đến tài lộc, phú quý và sự suôn sẻ, hanh thông.

Bổ sung vào quan điểm của Tiến sĩ Lê Xuân Phương, nghệ sĩ kỳ cựu của chương trình Ngày xửa ngày xưa - Nghệ sĩ ưu tú Hữu Châu chia sẻ: "Chúng ta nên hiểu rằng giàu không chỉ là giàu có về tài sản mà còn là giàu về trí tuệ, sức khỏe, lòng nhân ái, mối quan hệ". Vì vậy, với mong ước năm Kỷ Hợi luôn dồi dào sức khỏe, anh cũng sẽ chưng mâm ngũ quả "cầu giàu vừa đủ xài".

Ngoài ý nghĩa, mâm ngũ quả này còn được ưa chuộng bởi các nguyên liệu khá dễ tìm, đặt cạnh nhau hài hòa, phù hợp nhu cầu chưng cúng dịp Tết, gồm những loại quen thuộc: mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài và dầu ăn.

Một gợi ý về cách bày biện mâm ngũ quả "cầu giàu vừa đủ xài".

Nghệ sĩ Thanh Thủy cũng là một trong những người quyết định chưng mâm ngũ quả "cầu giàu" cho năm mới. Mọi năm, chị ít khi nghĩ nhiều về ý nghĩa của mâm ngũ quả, mà chỉ thực hiện vì thấy đây là truyền thống, tập tục của ông bà xưa để lại, mình cần phải giữ gìn.

"Năm nay, tôi nghĩ khác đi, mình chưng cái gì, cúng cái gì cũng phải hiểu rõ ý nghĩa và toàn tâm toàn ý gửi gắm mong ước vào đó thì tài lộc, may mắn, thịnh vượng mới vào cửa", nữ nghệ sĩ bày tỏ.

Nghệ sĩ Thanh Thủy khá quan tâm đến ý nghĩa "cầu giàu" của mâm ngũ quả trong năm mới.

Cùng với sự hưởng ứng của các nghệ sĩ, nhiều chị em nội trợ cũng thích thú bày biện mâm ngũ quả biến thể này.

Chị Di Phạm, Hà Nội cho biết gia đình vốn rất tin vào phong thủy, đặc biệt là những điều cần phải làm ngày đầu năm để đón tài lộc trọn vẹn, vì vậy việc chưng mâm ngũ quả khá được chú trọng.

"Năm nay, thấy nhiều bạn bè, đối tác ở miền Nam chưng mâm cầu giàu vừa đủ xài, tôi cũng học theo. Tôi tin rằng những ngày đầu năm quyết định vượng khí của gia đình nên cứ làm những điều tốt lành thì cả năm lộc sẽ đầy nhà", chị nói.

Chị em nên phối chọn trái cây có màu xanh, đỏ, vàng với nhau.

Chị Ngọc Lan (TP HCM) thổ lộ, cũng như mọi năm, gia đình đều giữ những phong tục truyền thống nhưng sẽ thực hiện theo cách mới mẻ. Xuất phát từ cách nghĩ: năm mới, mọi thứ phải mới thì mới hên, tài lộc đến, năm nay chị sẽ khiến cả nhà bất ngờ với mâm ngũ quả cầu giàu đang được nhiều chị em trong văn phòng chia sẻ.

Để thêm màu sắc, chị em có thể phối chọn trái cây có màu xanh, đỏ, vàng. Ví dụ nếu xoài xanh thì điểm tô chút sắc cam vàng của đu đủ chín.

Với yếu tố "dầu" (đọc trại âm thành "giàu"), các gia đình có thể lựa chọn hộp quà Neptune Gold có bao bì nổi bật, 2 tông màu chủ đạo là đỏ - tượng trưng cho may mắn và vàng - đại diện cho tài lộc.