Tài năng của Mercedes Sosa vượt ra ngoài biên giới của nghệ thuật. |
Cuộc đời Mercedes Sosa là một chuỗi vinh nhục, phản ảnh những bước thăng trầm của Achentina.
Bà sinh năm 1935, tại tỉnh Tucumán, miền Tây Bắc Achentina, trong một gia đình nghèo, bố là tá điền, mẹ là thợ giặt.
Bà mang trong người hai dòng máu, Tây Phương và thổ dân Aymara. Có lẽ đó là 3 yếu tố cấu tạo nên phong cách nữ ca sĩ này.
Cái nghèo cộng thêm với gánh nặng lai thổ dân tại một lục địa miệt thị và bóc lột thậm tệ những sắc dân như Aymara, nói tiếng Quechua, không thông thạo tiếng Tây Ban Nha.
Nhưng bà cũng được cộng hưởng truyền thống âm nhạc Tây Phương và những giá trị dân chủ, trong bối cảnh toàn Châu Mỹ La tinh sôi sục, đặc biệt trong những thập niên 60, 70 của thế kỷ trước.
Đáng quý nhất ở Mercedes Sosa, đó là tính dũng cảm. Người nghệ sĩ trẻ Mercedes Sosa, đầu thập niên 70, dám trực diện với những thế lực quân phiệt độc tài đang áp đặt sự cai trị bằng bạo lực.
Năm 1973, quân đội Chile lật đổ tổng thống dân cử Allende và gây biển máu tại đất nước này.
Ca sĩ Victor Jara bị tập đoàn phát xít Pinochet hành hình hết sức dã man vì cầm ghi-ta hát những bài ca đòi thay đổi xã hội.
Năm 1976, đến lượt Achentina ngã gục dưới gót giầy của tập đoàn quân phiệt. Từ đó cho đến 1983, chế độ độc tài này đã áp dụng chính sách khủng bố đối với xã hội, nhắm thẳng vào hàng trăm ngàn đối tượng để thủ tiêu, tra tấn, bắt bớ.
Cuộc đời thăng trầm của tài năng nghệ thuật. |
Trẻ con cũng không được buông tha. 30 ngàn người bị mất tích, xác bỏ ngoài biển, hoặc đem lên rừng chôn trong những ngôi mộ tập thể.
Mercedes Sosa, bị quy là tuyên truyền cho phái tả. Bà bị kiểm duyệt trên các đài phát thanh. Bà bị theo dõi, xách nhiễu, đe dọa đến tính mạng. Năm 1979, Bà bị bắt ngay trong một buổi trình diễn.
Nhưng trước làn sóng phản đối trên quốc tế, Bà được trả tự do và Mercedes Sosa chọn con đường lưu vong.
Bà sống tại Tây ban Nha và Pháp trong nhiều năm, trước khi trở về Achentina năm 1982, vào thời điểm chế độ độc tài đang hấp hối.
Lúc hồi hương, người dân đón tiếp nữ nghệ sĩ như thể lương tâm của cả dân tộc được phục hồi.
Mercedes Sosa tiếp tục sự nghiệp trình diễn, không chỉ tại Achentina, mà trên khắp lục điạ Châu Mỹ La tinh, và ở nước ngoài, tại Paris hay New York.
Trong cái hoạ có cái may. Những năm tháng lưu vọng đã tạo điều kiện cho Mercedes Sosa cọ sát với những trào lưu ca nhạc thế giới.
Vốn nghệ thuật của Mercedes Sosa phong phú hơn trước. Năm 1992, một lần Bà xuất hiện tại sân khấu Grand Rex, thủ đô Paris.
Bên cạnh những bài đã trở thành truyền thống, Mercedes Sosa trình bày nhiều bản tango hiện đại, và cả những bài ca nhạc nhẹ và rock, nhưng lúc nào cũng được chọn lọc rất tinh tế, với những tuyệt tác của nhà soạn nhạc Brazil Chico Buarque hay nghệ sĩ rock Fito Paez.
Tuy nhiên, đối với tuyệt đại đa số người hâm mộ Mercedes Sosa, không thể có đêm trình diễn nào mà thiếu vắng bản : ''Alfonsina y el Mar,'' Alfonsina và biển cả.
Nữ nghệ sĩ trong buổi biểu diễn. |
Bài ca này, dựa trên câu chuyện thật của nữ thi sĩ Alfonsina Storni của Achentina, người đàn bà tài hoa bạc mệnh, đã trầm mình tự vẫn trong biển cả, vì thất tình.
Vào những tháng cuối cùng của chế độ độc tài quân sự, bà trở về cố hương. Năm sau đó, bà tung ra album "Mercedes Sosa", trong đó có các ca khúc được xem là ăn khách nhất của Sosa như: Un son para Portinari, Maria Maria; Inconsciente colectivo của Charly Garcia; La maza và Unicornia của Silvio Rodriguez; Corazon maldito của Violeta Parra; và Me voy pa'l Mollar (bà hát cùng Margarita Palacios)...
Những biến cố của cuộc đời đã xây dựng hình tượng Sosa đọng lại trong tâm trí người Argentina. |
Hình tượng Sosa mãi đọng lại trong tâm trí người dân Argentina, trong đó có vợ chồng cựu Tổng thống Cristina Fernández de Kirchner, bởi những lời ca, cảm xúc rung động lòng người về những cuộc vận động ngừng chiến, chấm dứt đói nghèo, tìm kiếm tình yêu và hoài vọng người thân.
Cháu gái nối nghiệp ca sĩ Mercedes, Chucho Sosa, phát biểu: "Bà là hình tượng tốt nhất trong nghệ thuật dân ca trữ tình. Âm nhạc phản ánh cuộc sống thật của bà".
Mercedes Sosa đoạt nhiều giải Latinh Grammy thể loại album dân ca hay nhất như Misa Criolla vào năm 2000, Acustico năm 2003 và Corazon Libre năm 2006, cùng nhiều giải thưởng quốc tế khác.
Bà cũng có đóng một số phim, điển hình là "El Santo de la Espada" về cuộc đời của người hùng trong cuộc chiến giành độc lập cho Argentina - tướng Jose de San Martin.
Do sức khỏe kém, có lúc Sosa phải ngừng mọi hoạt động để chữa bệnh bại liệt. Bà trở lại sân khấu từ năm 2005, đến biểu diễn tại những nhà hát danh tiếng nhất trên thế giới, từ Mỹ Latinh, Canada, Mỹ cho đến châu Âu.
Bà để lại kho tàng đồ sộ những tác phẩm nghệ thuật truyền thống. |
Tổng cộng, Sosa thu âm hơn 70 album. Bộ CD cuối cùng, "Cantora 1" và "Cantora 2" là bộ sưu tập các bản nhạc dân ca cổ điển do chính các ngôi sao Mỹ Latin hiện đại trình diễn như Shakira, Fito Paez, Julieta Venegas, Joaquin Sabina, Lila Downs và Calle 13.
Mercedes Sosa là Đại sứ thiện chí UNESCO cho khu vực Mỹ Latinh và các quốc gia Caribbea. Bài nhạc do chính bà sáng tác, Balderrama, thể hiện trong bộ phim “Che” (2008) do ngôi sao Benicio Del Toro đóng vai chính
Lễ hội Cosquín nơi thay đổi lịch sử cuộc đời Mercedes Sosa
Lễ hội Cosquín năm 1965 là nơi Mercedes Sosa được giới thiệu và đưa lên sân khấu khi ngồi trong khán giả bởi ca sĩ ... |
Mercedes Sosa được Google kỷ niệm ngày thay đổi lịch sử của cuộc đời
Mercedes Sosa được biết đến với tên Giọng nói của những người không có tiếng nói được Google kỷ niệm hôm nay là ngày cách ... |
Mercedes Sosa - Giọng hát vàng của Mỹ Latin là ai?
Ca sĩ nhạc dân ca Argentina Mercedes Sosa là người phụ nữ duy nhất được tặng biệt danh "Giọng hát vàng của Mỹ Latin" bởi ... |