Ngân hàng đầu tư (Investment Bank) là gì? Chức năng và nghiệp vụ

Hình minh họa. Nguồn: Vietnamfinance

Ngân hàng đầu tư

Khái niệm

Ngân hàng đầu tư trong tiếng Anh là Investment Bank.

Ngân hàng đầu tư là ngân hàng chuyên hoạt động trên thị trường vốn - thị trường tài chính trung và dài hạn. Ngân hàng đầu tư xuất hiện với vai trò giúp các doanh nghiệp và nhà nước huy động vốn trung và dài hạn thông qua phát hành chứng khoán.

Ngân hàng đầu tư cũng là tổ chức đứng giữa các chủ thể cung và cầu vốn, giúp cho cung và cầu vốn có thể gặp nhau dễ dàng hơn. Do đó ngân hàng đầu tư còn được gọi là định chế tài chính bán trung gian.

Đặc điểm

- Hoạt động chủ yếu là tư vấn, bảo lãnh phát hành chứng khoán và cho vay trung và dài hạn thông qua chứng khoán. Đa phần nguồn vốn của ngân hàng đầu tư đến từ việc huy động bằng cách phát hành các trái phiếu trung dài hạn.

- Ngân hàng đầu tư đã mở rộng các loại hình nghiệp vụ sang các lĩnh vực khác và trở thành một định chế tài chính kinh doanh đa dạng (như: Nghiệp vụ đầu tư, nghiên cứu,...).

- Ngân hàng đầu tư không nhiều chi nhánh vì không nhận tiền gửi của công chúng.

- Cần đội ngũ chuyên viên giỏi về giám định, thẩm định, kế toán,... 

Như vậy, về cơ bản có thể xem ngân hàng đầu tư giống công ty chứng khoán nhưng có mức độ phát triển cao hơn với các loại nghiệp vụ phức tạp hơn. Hiện tại ở Việt Nam vẫn chưa xuất hiện mô hình hóa của một ngân hàng đầu tư đúng nghĩa.

Chức năng của ngân hàng đầu tư

Ngân hàng đầu tư đóng vai trò là một định chế tài chính quan trọng của nền kinh tế hoạt động trên thị trường vốn:

 - Chức năng nhà môi giới: Kết nối người mua và người bán trên thị trường vốn lại với nhau. Với chức năng này, ngân hàng đầu tư có nhiệm vụ tìm kiếm thông tin nhằm chắp nối người bán và người mua, qua đó sẽ nhận được một khoản phí tùy thuộc vào mức độ khó khăn của việc kết nối và sự cố gắng của ngân hàng.

- Chức năng nhà đầu tư và nhà tạo lập thị trường: Ngân hàng đầu tư thực hiện chuyển giao sản phẩm đầu tư từ người bán sang người mua, cho vay sang người đi vay bằng việc ngân hàng sẽ mua tài sản đó từ người bán và bán lại cho người mua (hoặc ngược lại).

- Chức năng nhận ủy thác: Ngân hàng đầu tư có thể tham gia dưới hai hình thức, đó là: Thay mặt khách hàng thực hiện các giao dịch do khách hàng quyết định và quản lý đầu tư.

- Chức năng nhà tư vấn:Tư vấn chứng khoán, cổ phần hóa, mua bán sáp nhập doanh nghiệp, tư vấn chiến lược, thành lập liên minh, liên doanh.

Các nghiệp vụ của ngân hàng đầu tư bao gồm:

- Nghiệp vụ ngân hàng đầu tư

- Nghiệp vụ đầu tư

- Nghiệp vụ nghiên cứu

- Nghiệp vụ ngân hàng bán buôn

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Thị trường tài chính và các định chế tài chính, NXB Kinh tế, TP. Hồ Chí Minh)