Trắc nghiệm (Audit test) áp dụng trong kiểm toán tài chính là gì?

Hình minh hoạ (Nguồn: tipperarylibraries)

Trắc nghiệm áp dụng trong kiểm toán tài chính

Khái niệm

Trắc nghiệm kiểm toán tài chính trong tiếng Anh được gọi là audit test.

Trong kiểm toán tài chính, trắc nghiệm là việc vận dụng các kĩ thuật của kiểm toán đối với các nghiệp vụ, số dư của tài khoản hoặc khoản mục cấu thành bảng khai tài chính.

Các loại trắc nghiệm trong kiểm toán tài chính

Thông thường, trong kiểm toán tài chính có ba loại trắc nghiệm: Trắc nghiệm nghiệp vụ  test of transaction), trắc nghiệm phân tích (analytical test) và trắc nghiệm số dư (test of balance).

- Trắc nghiệm nghiệp vụ

Trắc nghiệm nhiệm vụ là cách thức rà soát các nghiệp vụ hay hoạt động cụ thể. Trắc nghiệm này thường được sử dụng để xác định tính đúng đắn trong tổ chức hệ thống kế toán. 

Nó được thực hiện theo hai hướng: Thứ nhất là mức đạt yêu cầu của thủ tục; thứ hai là độ tin cậy của các thông tin và con số.

Ở hướng thứ nhất, trắc nghiệm này hướng chủ yếu đến việc tuân thủ các qui định về lập, xét duyệt và kiểm tra sử dụng chứng từ kế toán. 

Trắc nghiệm này có thể thực hiện thông qua nhiều kĩ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán khác nhau tùy thuộc thủ tục kiểm soát của doanh nghiệp có để lại dấu vết hay không.

Ở hướng thứ hai, kiểm toán tiến hành rà soát các thông tin về giá trị trên chứng từ và sổ sách kế toán. Kiểm toán viên phải tính toán lại, đối chiếu số liệu, gửi thư xác nhận để khẳng định mức độ tin cậy của thông tin. 

Trắc nghiệm này được gọi là trắc nghiệp cơ bản của nghiệp vụ (substantive test of transaction).

- Trắc nghiệm số dư

Trắc nghiệm số dư là việc kiểm tra và rà soát độ tin cậy của số dư cuối kì hoặc số phát sinh của các tài khoản. Kiểm toán viên có thể thực hiện gửi thư xác nhận hoặc quan sát kiểm kê và đối chiếu sổ sách để thực hiện trắc nghiệm này. 

Trắc nghiệm này thường đòi hỏi chi phí kiểm toán lớn do đó, trắc nghiệm này thường được áp dụng kết hợp với các trắc nghiệm khác của kiểm toán để đảm bảo tính hiệu quả của cuộc kiểm toán.

- Trắc nghiệm phân tích

Trắc nghiệm phân tích là việc so sánh các thông tin trong đó chủ yếu là các thông tin tài chính để xem xét mối quan hệ kinh tế và xu hướng biến động từ đó nghiên cứu phát hiện các bất thường.

Trắc nghiệm phân tích được sử dụng trong cả ba giai đoạn của cuộc kiểm toán tài chính: chuẩn bị kiểm toán, thực hiện kiểm toán và kết thúc kiểm toán.

(Tài liệu tham khảo: Tổng quan về kiểm toán tài chính, Tổ hợp Công nghệ Giáo dục Topica)