Sở Tài nguyên & Môi trường Hà Nội (TN&MT) vừa ban hành các thông báo và các quyết định về việc thu hồi và hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở tại hàng loạt dự án khu nhà ở hỗn hợp chung cư cao tầng do không đúng quy định pháp luật về đất đai.
Cụ thể là dự án đầu tư xây dựng Tổ hợp chung cư cao cấp và thương mại Bemes (CT6 Kiến Hưng, Hà Đông, Hà Nội) do Công ti Cổ phần sản xuất - xuất nhập khẩu Bemes làm chủ đầu tư.
Sở TN&MT Hà Nội có quyết định thu hồi và huỷ giấy chứng quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sổ hồng) mà sở này đã cấp cho căn hộ trước đó.
Dự án khu nhà ở Xa La (Phúc La, Hà Đông), dự án toà nhà hỗn hợp nhà ở và Trung tâm thương mại CT5 (xã Tân Triều, huyện Thanh Trì) cũng bị thu hồi sổ hồng vì liên quan đến việc nâng tầng và chuyển đổi công năng...
Việc thu hồi sổ hồng, người dân “gánh” sai phạm của chủ đầu tư và cơ quan chức năng. (Ảnh: KT)
Người dân tại các khu nhà có quyết định thu hồi sổ hồng hoang mang khi Sở TN&MT Hà Nội ra các quyết định này. Anh Trần Hải Hoà, một cư dân tại khu CT6 Kiến Hưng cho biết không chỉ anh mà các gia đình trong chung cư đều lo lắng, khi căn nhà là một tài sản lớn giờ lại không có sổ hồng, việc giao dịch mua bán, cầm cố không thực hiện được, đây là những quyền lợi chính đáng của cư dân.
Không chỉ cư dân tại các chung cư có quyết định thu hồi và huỷ sổ hồng lo lắng, tại các khu chung cư chưa được cấp sổ hồng người dân cũng đứng ngồi không yên.
Chung cư New Horizon City 87 Lĩnh Nam (Hoàng Mai, Hà Nội) người dân đã vào ở từ nhiều năm nhưng chủ đầu tư chưa làm sổ hồng. Sở TN&MT Hà Nội có văn bản gửi Ban quản trị toà nhà trả lời quá trình cấp sổ hồng dừng lại do chủ đầu tư chưa khắc phục những sai phạm trong thực hiện dự án.
“Người dân đang chịu hậu quả từ sai phạm của chủ đầu tư, về ở nhiều năm nhưng sổ hồng không được cấp, cơ sở pháp lý của căn hộ không được đảm bảo và không biết đến bao giờ mới có” - một cư dân khu chung cư New Horizon City 87 Lĩnh Nam nói.
Theo luật sư Trương Anh Tuấn, Giám đốc Công ty Luật Trường Sơn, nhưng vi phạm của chủ đầu tư có thể phân ra thành 2 loại là vi phạm nhẹ và những vi phạm nghiêm trọng (xây thêm tầng, chia tách căn hộ, xây dựng căn hộ ở tầng kỹ thuật…).
Với sai phạm nghiêm trọng thì việc không cấp sổ hồng là có cơ sở, nhưng hiện nay những vi phạm nhẹ không ảnh hưởng nhiều vẫn không được cấp sổ hổng. Như vậy, sai phạm lớn hay nhỏ của chủ đầu tư cư dân đều là người “gánh” khi không được cấp sổ hồng.
“Chủ đầu tư thực hiện dự án nghiêm túc thì người dân còn có sổ hồng còn chủ đầu tư vi phạm xây dựng, thiết kế thì người dân có sổ hồng sẽ rất xa vời.
Những quy định pháp luật với chế tài xử phạt còn nhẹ và trên thực tế chủ đầu tư vi phạm, nộp phạt nhưng vẫn có lãi hơn không vi phạm.
Do đó, phải điều chỉnh những quy định pháp luật về việc sử phạt chủ đầu tư sai phạm nâng lên mức cao khiến chủ đầu tư bị lỗ khi sai phạm” - luật sư Tuấn nói.
Theo phân tích của luật sư Tuấn, việc mua nhà hình thành trong tương lai, về phía người mua phải lựa chọn chủ đầu tư uy tín để đảm bảo việc thực hiện dự án đúng. Những quy định pháp luật phải có sự điều chỉnh để đủ sức răn đe với những sai phạm của chủ đầu tư.
GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường
GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường cho rằng, đây là bước đầu khi Sở TN&MT Hà Nội nhận thấy việc cấp sổ hồng trước đây là sai khi chưa xử lí sai phạm của chủ đầu tư. Việc xử lí chủ đầu tư xong sẽ thực hiện lại cấp sổ hồng.
“Quy định về thu hồi sổ hồng ở Việt Nam là quy định rất lạc hậu, ở các nước phát triển không có việc cấp rồi thu hồi lại. Nếu có cấp sổ hồng sai thì người cấp sẽ chịu trách nhiệm đền bù. Khi các dự án bàn giao nhà thì cơ quan quản lý phải kiểm tra và xử lí vi phạm chủ đầu tư ngay. Theo tôi, xử lí bằng cách tất cả các diện tích vi phạm pháp luật là Nhà nước tịch thu sau đó cấp sổ hồng cho dân.
Làm được điều này sẽ không có vướng mắc gì nhưng chắc có chuyện “bôi trơn” nên mới khó giải quyết, đây là trách nhiệm giám sát của lực lượng chức năng và cơ quan quản lí nhà nước khi để xảy ra sai phạm và xử lí sai phạm” - GS Đặng Hùng Võ nói.