Quận 4 được thành lập ngày 31/8/1933, được tách ra từ Khu Sài Gòn – Chợ Lớn (bây giờ là Quận 5, Quận 8 và Quận 10 của TP HCM). Nếu như lúc trước khu vực này nằm trong thế cô lập thì giờ đây, nhờ có sự đầu tư và phát triển cơ sở hạ tầng đúng mức, Quận 4 đã “chuyển mình” thành một khu giao thương nhộn nhịp nhất tại TP HCM, cụ thể:
- Về giao thông đường bộ: Quận 4 đã xây dựng cầu Calmette, Ông Lãnh, Nguyễn Văn Cừ và cầu Khánh Hội bắt qua rạch Bến Nghé, giúp cho việc liên kết với Quận 1, Quận 5, Quận 8 dễ dàng hơn. Cầu Kênh Tẻ sánh cùng cầu Tân Thuận 1 và 2 giúp Quận 4 liên kết với Quận 7 và huyện Nhà Bè, đưa đường Khánh Hội và Nguyễn Tất Thành trở thành trục lộ chính liên thông các khu vực lân cận. Nhiều con đường nhỏ hẹp trước đây được mở rộng hoặc nối dài hơn như đường Hoàng Diệu, Bến Vân Đồn, nhiều con đường mới được xây dựng như đường Khánh Hội, Tân Vĩnh, đường 41, đường 48, đường Phường 1,.. đã góp phần phát triển mạng lưới giao thông đường bộ đô thị, góp phần phát triển kinh tế và tăng cường sự giao lưu giữa các khu vực dân cư.
- Về phát triển kinh tế: Giá trị sản xuất công nghiệp và xây dựng tại Quận 4 đạt 74,24% kế hoạch, tăng 6,88% so cùng kỳ. Doanh thu thương mại - dịch vụ đạt 23.000 tỷ đồng, tăng 23,91% so với cùng kỳ. Thu thuế trên địa bàn đạt gần 950 tỷ đồng, đạt 79,93% dự toán. Tình hình giá cả không biến động, đảm bảo chương trình bình ổn phục vụ nhu cầu Nhân dân.
- Về An ninh xã hội: Quận 4 đã tăng cường công tác kiểm tra xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực vệ sinh môi trường và trật tự lòng lề đường. Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững ổn định. Công tác quân sự, quốc phòng địa phương đạt kết quả tích cực, hoàn thành chỉ tiêu giao quân ở cả 2 cấp; công tác huy động huấn luyện đơn vị dự bị động viên đảm bảo 100%.
- Về Văn hóa - Văn nghệ -Thể dục thể thao: Quận 4 tích cực tổ chức các hoạt động kỷ niệm các dịp lễ, Tết diễn ra sôi nổi với nhiều nội dung phong phú, đa dạng, phục vụ tốt đời sống tinh thần, nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân. Công tác xây dựng cơ sở vật chất trường học được chú trọng, đã khánh thành hai trường mầm non và một trường trung học cơ sở trong dịp đầu năm học mới 2019 - 2020.
Với diện tích tự nhiên là 4,18 km², Quận 4 với ba bề sông nước (sông Sài Gòn, rạch Bến Nghé và Kênh Tẻ) hiện đang là địa phương thu hút nhiều thành phần kinh tế đầu tư trong và ngoài nước. Cùng với sự phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng và giao thông đường bộ, đặc biệt là việc xây dựng 7 cây cầu hiện đại đã giúp quận 4 kết nối với những khu vực tiếp giáp xung quanh khu vực. Từ đây, ưu thế vị trí “vàng” cũng dần được thể hiện rõ hơn. Vậy Quận 4 tiếp giáp quận nào? Cụ thể:
- Phía Đông Quận 4 tiếp giáp TP Thủ Đức (qua sông Sài Gòn) và Quận 7 (qua kênh Tẻ), hai nơi có nền kinh tế phát triển không kém phần nhộn nhịp với sự góp mặt của khu đô thị mới Phú Mỹ Hưng - Nam Sài Gòn đầy hứa hẹn trong tương lai.
- Phía Tây Quận 4 giáp Quận 1 và Quận 5 với ranh giới là rạch Bến Nghé. Quận 1 vốn là trung tâm hành chính, mua sắm, vui chơi và giải trí sầm uất bậc nhất TP HCM. Còn Quận 5 là khu trung tâm thương mại lớn nhất của người Hoa ở Việt Nam.
- Phía Nam Quận 4 giáp Quận 8 với ranh giới là kênh Tẻ, khu vực cũng không ngừng đổi mới và phát triển trong những năm gần đây.
- Phía Bắc Quận 4 giáp Quận 1 và Quận 2 với ranh giới là rạch Bến Nghé. Trong đó, Quận 2 có khu đô thị mới Thủ Thiêm và là trung tâm tài chính trong tương lai.
Nhờ đó, Quận 4 có nhiều điều kiện thuận lợi để giao thương với các khu vực khác và đi lên cùng với sự phát triển của TP HCM.
Quận 4 được chia thành 13 phường gồm Phường 1, 2, 3, 4, 6, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16, 18 với diện tích và dân số cụ thể như sau:
- Phường 1: Phường 1 có diện tích 0,38 km², dân số năm 1999 là 10.747 người, mật độ dân số đạt 28.282 người/km².
- Phường 2: Phường 2 có diện tích 0,19 km², dân số năm 1999 là 12.695 người, mật độ dân số đạt 66.816 người/km².
- Phường 3: Phường 3 có diện tích 0,31 km², dân số năm 1999 là 12.182 người, mật độ dân số đạt 40.607 người/km².
- Phường 4: Phường 4 có diện tích 0,28 km², dân số năm 1999 là 17.580 người, mật độ dân số đạt 62.786 người/km².
- Phường 6: Phường 6 có diện tích 0,21 km², dân số năm 1999 là 1.154 người, mật độ dân số đạt 5.770 người/km².
- Phường 8: Phường 8 có diện tích 0,16 km², dân số năm 1999 là 15.946 người, mật độ dân số đạt 99.663 người/km².
- Phường 9: Phường 9 có diện tích 0,12 km², dân số năm 1999 là 11.791 người, mật độ dân số đạt 98.258 người/km².
- Phường 10: Phường 10 có diện tích 0,11 km², dân số năm 1999 là 1.179 người, mật độ dân số đạt 10.718 người/km².
- Phường 13: Phường 13 có diện tích 0,43 km², dân số năm 1999 là 11.240 người, mật độ dân số đạt 26.140 người/km².
- Phường 14: Phường 14 có diện tích 0,17 km², dân số năm 1999 là 1.585 người, mật độ dân số đạt 9.324 người/km².
- Phường 15: Phường 15 có diện tích 0,21 km², dân số năm 1999 là 12.383 người, mật độ dân số đạt 58.967 người/km².
- Phường 16: Phường 16 có diện tích 0,32 km², dân số năm 1999 là 17.761 người, mật độ dân số đạt 55.503 người/km².
- Phường 18: Phường 18 có diện tích 0,71 km², dân số năm 1999 là 9.777 người, mật độ dân số đạt 13.770 người/km².