Suez tắc nghẽn tác động thế nào tới Việt Nam?

Kênh đào Suez (Ai Cập) nối liền Biển Đỏ với Địa Trung Hải, và là tuyến đường thủy ngắn nhất từ châu Á tới châu Âu và bờ đông của nước Mỹ. Bình thường mỗi ngày, có khoảng 50 tàu chở khối hàng hóa trị giá gần 10 tỷ USD đi qua Suez.

Sáng 23/3, siêu tàu container Ever Given nặng 224.000 tấn bị mắc cạn và khiến cho tuyến đường quan trọng này phải đóng cửa suốt 5 ngày qua. Thiệt hại với nền kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam là không hề nhỏ.

Theo trang Thông tin Chính phủ, năm 2020, Việt Nam xuất khẩu sang châu Âu với kim ngạch 43,7 tỷ USD, và nhập khẩu từ thị trường này 18,5 tỷ USD. Trong 2 tháng đầu năm 2021, giá trị xuất khẩu là 7,5 tỷ USD, và nhập khẩu là 3,1 tỷ USD, tương ứng với tốc độ tăng trưởng 18% và 12% so với cùng kỳ năm trước. 

Trung bình mỗi ngày, kim ngạch thương mại giữa Việt Nam và châu Âu đạt 17 triệu USD.

Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, trong trường hợp việc giải phóng tàu Ever Given kéo dài, nếu các tàu đi vòng qua Mũi Hảo Vọng (cực nam châu Phi) sẽ khiến hành trình từ châu Á tới châu Âu kéo dài thêm hai tuần, làm chi phí gia tăng đáng kể. 

Blooomberg dẫn lời ông Sri Paravaikkarasu – Giám đốc phụ trách chế phẩm dầu mỏ tại công ty tư vấn FGE cho biết nếu các tàu phải đi qua Mũi Hảo Vọng thì thời gian di chuyển sẽ tăng khoảng hai tuần và các tàu Suezmax (loại tàu lớn nhất có thể đi qua Suez) sẽ tiêu tốn thêm 800 tấn nhiên liệu.

Trong khi đó, chi phí nhiên liệu lại là cấu phần lớn nhất, chiếm tới 60% tổng chi phí hoạt động của các tàu vận tải.

“Cùng với tình trạng giá cước tàu biển tăng cao do tác động của dịch COVID-19, sự cố này sẽ ảnh hưởng tới hoạt động xuất nhập khẩu giữa Việt Nam với khu vực Châu Âu. Mức độ ảnh hưởng phụ thuộc vào tiến độ giải phóng tàu Ever Given nói trên”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải đánh giá.

Hiện nay Bộ Công Thương đã chỉ đạo Thương vụ Việt Nam tại Ai Cập theo dõi sát tiến độ giải phóng tàu Ever Given để thông tin kịp thời đến các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ GTVT) cho biết, nếu tình trạng tắc nghẽn tại kênh đào Suez tiếp diễn sẽ ảnh hưởng tới vận tải của toàn thế giới.

“Các tàu chở hàng xuất khẩu sang châu Âu và bờ Đông nước Mỹ đã phải đi vòng qua châu Phi. Việc này sẽ làm tăng giá cước và kéo dài thời gian vận tải thêm đáng kể”, Báo Chính phủ dẫn lời đại diện Cục Hàng hải Việt Nam cho biết.

Hiện nay có tổng cộng 350 tàu vận tải đang phải đứng đợi ở hai đầu kênh đào Suez, đợi tàu Ever Given được giải thoát để đi qua. 

Cho dù Suez được khai thông thì chuỗi cung ứng và vận tải toàn cầu cũng chưa thể sớm trở lại bình thường như cũ.

Lịch trình chạy tàu được sắp xếp cẩn thận từ hàng tháng trước sẽ phải thay đổi đồng loạt do hàng trăm tàu bị trễ chuyến. Thêm vào đó, các tàu đang ùn tắc ở Suez cũng sẽ đi qua kênh và cập cảng gần như cùng lúc, gây ra tình trạng tắc nghẽn tại cảng đến.