Thanh niên Hàn Quốc muốn giàu nhanh nhờ chứng khoán

Theo Nikkei Asian Review, Văn hóa làm việc chăm chỉ - nền tảng cho sự bùng nổ kinh tế Hàn Quốc đang trở thành dĩ vãng. Giới trẻ nước này chú trọng đến việc cân bằng trong cuộc sống hơn là tập trung vào sự nghiệp.

Điều đó có nghĩa rằng, phong cách làm việc đòi hỏi sự phục tùng tuyệt đối của cấp dưới nếu muốn một địa vị cao hơn, hay tăng lương trong các công ty Hàn Quốc giờ đây đang mất dần tác dụng.

Chán sự thăng tiến, tách rời tập thể

"Tôi có thực sự muốn trở thành giám đốc điều hành hàng đầu không? Việc cống hiến cả cuộc đời mình giống như chơi một trò chơi có tỉ lệ cược thấp", người đàn ông 37 tuổi đang làm quản lí tại một doanh nghiệp lớn nhất nhì Hàn Quốc nói. "Đó có thực sự là hạnh phúc. Nó chẳng đáng giá chút nào!"

Khi mới gia nhập công ty vào cuối những năm 2000, anh ấy khao khát trở thành giám đốc điều hành. Nhưng ngày qua ngày, anh đã thay đổi quyết định.

Thăng tiến lên vị trí giám đốc từng là mục tiêu lớn của nhiều người Hàn Quốc. Mức lương của họ tăng đáng kể, được thưởng xe hơi hạng sang và chơi golf miễn phí. Nhưng đổi lại, công việc đòi hỏi khắt khe. Họ sẽ phải làm việc cật lực ít nhất 1 năm và chẳng trụ nổi nếu không có thành tích nổi bật. 

Trước đây, phần lớn người lao động tại Hàn Quốc sẽ nghỉ hưu nếu họ không làm giám đốc hoặc quản lí ở tuổi 40. Việc phải làm dưới quyền những nhân viên kém tuổi khiến các lao động già cảm thấy bị tổn thương. Hơn nữa, việc bị giao ít việc hơn cũng khiến họ không thoải mái khi làm việc cùng lớp trẻ.

Tuy nhiên, một số người nói rằng họ cảm thấy thoải mái khi không trở thành giám đốc. Rất nhiều lao động muốn tiếp tục làm nhân viên bình thường cho đến khi nghỉ hưu. 

Xu hướng giữ khoảng cách với công việc đang lan rộng ra những người ở độ tuổi 20.

Nhân viên 28 tuổi tại một công ty xây dựng lớn cho biết anh đang gặp khó khăn trong việc hòa nhập với văn hóa doanh nghiệp. Khi hoàn thành công việc được giao và chuẩn bị ra về đúng giờ, anh ấy nhận được những cái nhìn lạnh lùng từ đồng nghiệp. 

Việc đi theo sếp ăn nhậu lúc tối cũng khiến anh cảm thấy miễn cường. Anh cố tránh các buổi tụ tập càng nhiều càng tốt và thay vào đó là chơi thể thao sau giờ làm.

Theo một cuộc khảo sát trên 1.314 lao động của trang môi giới việc làm Saramin, 44% người được hỏi cho biết họ muốn tách rời tập thể và giảm thiểu tương tác xã hội tại nơi làm việc. 

Chia nhỏ theo độ tuổi, 50% số người được hỏi ở độ tuổi 30 và 44% trong số những người ở độ tuổi 20 cho biết họ có cùng quan điểm trên, đánh dấu một xu hướng đáng chú ý trong giới trẻ. Với những người ở độ tuổi 50, con số là 29%.

Ngoài ra, 78% người lao động cho biết họ muốn rời chỗ làm ngay sau khi công việc hoàn thành để dành thời gian cho bản thân. Khoảng 20% cho biết họ đã gặp bất lợi vì điều này, chẳng hạn như không nhận được thông tin quan trọng. Tuy nhiên, 90% cho biết họ sẽ tiếp tục sống như những người ngoài cuộc.

Sự thay đổi về lối sống này đang gây ra những xung đột giữa thế hệ trẻ và tầng lớp nhân viên lớn tuổi hơn. 

Theo một báo cáo do Phòng Thương mại và Công nghiệp Hàn Quốc tổng hợp, 67% người ở độ tuổi 50 trở lên cho biết họ có thể "hi sinh cho công ty", nhưng con số chỉ là 35% ở độ tuổi 20 và 34% ở độ tuổi 30. 

Ngoài ra, khoảng 43% những người ở độ tuổi 50 trở lên khẳng định rằng làm việc đến tối muộn là điều khó tránh khỏi để đạt được kết quả tốt, trong khi chỉ tỉ lệ này chỉ có 27% ở những người độ tuổi 20 và 30.

Nhiều người ở độ tuổi 40 và 50 phàn nàn rằng thế hệ gen Y nói về sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, nhưng chẳng thấy họ làm việc mà chỉ có ăn chơi và tụ tập.

Ôm mộng giàu nhanh nhờ chứng khoán

Có nhiều định nghĩa khác nhau về thế hệ gen Y, nhưng ở Hàn Quốc, đó là những người sinh từ đầu những năm 1980 đến cuối những năm 1990. 

Một trong những lí do khiến lớp trẻ từ bỏ văn hóa làm việc chăm chỉ do nền kinh tế Hàn Quốc và tốc độ tăng trưởng của các công ty đang chững lại, làm dấy lên nhiều lo ngại về tương lai.

"Tôi không nghĩ rằng công ty của mình sẽ tiếp tục phát triển như thế này, và không có gì đảm bảo rằng tôi sẽ có thể làm việc mãi mãi", nhà quản lí 37 tuổi nói. "Tôi cần tìm cách xây dựng sự nghiệp mà không dựa vào công ty."

Và kết quả đó là thế hệ gen Y ngày càng say mê thị trường chứng khoán. Theo luật sư Jang Hye Young, số tài khoản chơi chứng khoán đã tăng 4,59 triệu từ cuối năm ngoái đến cuối tháng 8/2020. 2,46 triệu trong số đó, chiếm 54% thuộc sở hữu của những người ở độ tuổi 20.

Đồng thời, dư nợ tín dụng của những người ở độ tuổi 20 tăng 134% so với cùng kì, một mức cao bất thường so với những tài khoản sở hữu bởi độ tuổi khác. 

"Giới trẻ Hàn Quốc đang vay tiền để mua cổ phiếu", Jang nói. "Tình trạng này đang ở mức báo động."

Giá căn hộ ở Seoul đã tăng 50% trong vòng ba năm kể từ khi ông Moon Jae-in trở thành tổng thống, đạt mức giá trung bình 1 tỉ won, tương đương 870.000 USD. Họ biết rằng mình sẽ không thể mua nhà với đồng lương ít ỏi. Vì vậy, họ đầu tư vào chứng khoán để có tiền mua nhà hoặc tiền nghỉ hưu.

Trả lời hãng tin Bloomberg hồi cuối tháng 9, Jenny Lee, 27 tuổi, một người mới gia nhập sân chơi chứng khoán cho biết: "Tại Hàn Quốc, những người trong độ tuổi 20 – 30 như tôi chỉ có hai cách để làm giàu: Trúng xổ số hoặc chơi chứng khoán. Chúng tôi biết mình sẽ chẳng giàu lên được nếu chỉ nhờ lương. Và sẽ không bao giờ có lương đủ cao để mua nhà".

Trong một nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi đại dịch, thất nghiệp, bất động sản leo thang khiến việc chơi chứng khoán trở thành cơ hội chỉ đến một lần trong đời để làm giàu.

Xu hướng của giới trẻ đang thúc đẩy các công ty thay đổi. Thế hệ gen Y mong muốn có một người sếp với nhân cách tốt, thay vì "tài năng nhưng khắc nghiệt" - quan điểm của những người thế hệ trước.

Đáp lại xu hướng trên, thông điệp từ cấp cao nhất của chaebol - tập đoàn gia đình trị cũng đang thay đổi. Ngày càng có nhiều giám đốc xuất hiện trước công chúng mà không đeo cà vạt, và coi thế hệ trẻ như những người bạn. 

Người đứng đầu tập đoàn chaebol từng được coi là "trên mây", và bất kì ai dưới cấp giám đốc đều thể hiện sự phục tùng hoàn toàn đối với họ.

Nhưng với sự thay đổi của thế hệ nhân viên trẻ, các công ty không thể thu hút nhân tài và giữ chân được họ nếu tiếp tục duy trì văn hóa công sở cứng nhắc. Nhiều tập đoàn phải tiếp tục đổi mới để thích nghi và tìm ra giải pháp phù hợp.