Chiến tranh thương mại Mỹ - Trung leo thang căng thẳng. Ngay sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ tuyên bố sẽ áp thuế nhập khẩu 10% với khoảng 300 tỉ USD hàng hóa từ Trung Quốc từ ngày 1/9, Trung Quốc đã hủy mua lô thịt heo Mỹ lớn nhất từ trước đến nay, với khối lượng lên tới 14.700 tấn.
Trước đó, giữa tháng 5, thương nhân Trung Quốc cũng đã hủy các đơn hàng mua 3.247 tấn thịt heo Mỹ.
Với động thái mới nhất liên quan tới mặt hàng thịt heo, giới chuyên gia dự báo, sắp tới thịt heo Mỹ chắc chắn sẽ tràn sang các thị trường khác để giải tỏa nguồn cung dư thừa, đặc biệt là thị trường Việt Nam.
Trao đổi với Zing.vn, ông Trần Công Thắng- phụ trách Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (Bộ NN&PTNT), nói thời gian gần đây, một số mặt hàng của Mỹ đã được đẩy mạnh xuất sang Việt Nam như đậu tương, trái cây, thịt... Xu hướng này sẽ tăng lên trong thời gian tới, đặc biệt là sau vụ việc Mỹ áp thuế lên 300 tỉ USD hàng hóa của Trung Quốc.
Với việc Trung Quốc hủy đơn hàng từ Mỹ, chuyên gia dự báo thịt heo giá rẻ của Mỹ sẽ ồ ạt vào Việt Nam. (Ảnh: Satra).
Với riêng mặt hàng thịt heo, phía Mỹ cũng đã có một số hành động điều tiết sản xuất, hỗ trợ nông dân vì lượng hàng chuyển hướng xuất khẩu sang các thị trường khác, trong đó có Việt Nam không thể tăng nhanh ngay. Dù vậy, với lượng thịt dư thừa không thể xuất khẩu sang Trung Quốc, Mỹ sẽ đẩy mạnh xuất sang Việt Nam.
"Do ảnh hưởng của dịch tả lợn châu Phi, tại Việt Nam hiện nay nguồn cung thịt heo khá hạn chế với mức giá cao. Điều này càng tạo thêm đồng lực để Mỹ xuất khẩu thịt heo sang Việt Nam", ông Thắng nhận định.
Ông Nguyễn Kim Đoán - Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, cũng đưa ra dự báo xu hướng thịt heo Mỹ "chạy" sang Việt Nam sau khi bị phía Trung Quốc từ chối. Lí do là giá thịt heo tại Việt Nam đang cao và từ nay tới cuối năm, nguồn cung thịt heo cũng thiếu.Hiện tại, giá thịt heo Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam chỉ khoảng 26.000-30.000 đồng/kg.
"Trong khoảng 1-2 năm trở lại đây, trung bình giá thịt heo Mỹ nhập khẩu tại cảng chỉ ở mức hơn 1 USD/kg. Chiến tranh thương mại Trung - Mỹ căng thẳng, giá thịt heo Mỹ nhập khẩu có thể sẽ giảm hơn khi Mỹ đẩy mạnh xuất khẩu vào Việt Nam", ông Trần Công Thắng phân tích thêm.
Ông Đoán lo ngại với mức giá thịt nhập khẩu chỉ khoảng 26.000 - 30.000 đồng/kg, thịt Mỹ ồ ạt nhập vào Việt Nam sẽ gây khó khăn, thậm chí "bóp chết" ngành chăn nuôi Việt Nam.
Ông chỉ rõ khi dịch tả heo châu Phi hoành hành, để chống chọi với dịch, giá thành sản xuất heo đã lên tới trên 40.000 đồng/kg. Trong khi đó, ở thời điểm hiện tại, giá bán heo mới đạt khoảng 35.000 đồng/kg.
Ông cũng băn khoăn trước việc giá thịt heo Mỹ nhập khẩu khá thấp. Trong khi đó, thịt heo Mỹ bán tại siêu thị tại Canada hay Mỹ lại khá cao, cao hơn giá thịt nội địa tại Việt Nam.
"Nếu thịt nhập khẩu về bán với giá như bán tại siêu thị của Mỹ thì ngành chăn nuôi vẫn đủ sức cạnh tranh. Có thể là thịt nhập khẩu giá thấp là loại thịt có chất lượng kém, doanh nghiệp không nhập hàng chính phẩm", ông Đoán nói.
Trong khi đó, ông Trần Công Thắng bác bỏ quan điểm này. Ông cho rằng nghi vấn Mỹ xuất khẩu thịt heo không đảm bảo chất lượng sang Việt Nam không có căn cứ. Bộ NN&PTNT kiểm soát rất chặt vấn đề an toàn thực phẩm.
Nghi vấn Mỹ xuất khẩu thịt heo không đảm bảo chất lượng sang Việt Nam không có căn cứ. (Ảnh: KT&TD).
"Sản phẩm bán trong siêu thị của Mỹ còn phải tính cả quá trình marketing, giá đội lên cao. Bên cạnh đó, giá cả sản phẩm còn phụ thuộc vào thị hiếu người tiêu dùng khác nhau chứ không phải câu chuyện chất lượng sản phẩm.
Ví dụ, với sản phẩm thịt gà, tại Mỹ sản phẩm đùi, cánh có giá rẻ, ức đắt hơn. Trong khi đó, người tiêu dùng Việt Nam lại thích phần đùi, cánh. Người Việt Nam chuộng thịt bò bắp nhưng tại nhiều thị trường, người tiêu dùng lại thích phần thịt vai mềm...", ông Thắng phân tích.
Theo ông Thắng, thịt heo Mỹ vào Việt Nam nhiều, người tiêu dùng sẽ được mua sản phẩm với giá tốt, có nhiều sự lựa chọn hơn, song đương nhiên người sản xuất sẽ thiệt thòi, sản phẩm bị cạnh tranh hơn.
Trong nhập khẩu, điều quan trọng nhất đầu tiên là phải đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm; tiếp đến cũng cần tính đến câu chuyện hài hoài lợi ích giữa các bên, đảm bảo hỗ trợ người sản xuất có được lợi nhuận.
Một số chuyên gia cho rằng thời gian tới nếu thịt heo Mỹ ồ ạt nhập vào Việt Nam với mức giá quá thấp, cần nghiên cứu để có biện pháp tự vệ, bảo vệ sản xuất trong nước.