Thu phí không dừng sẽ công khai, minh bạch doanh thu, tạo niềm tin

Thực hiện công nghệ thu phí không dừng sẽ công khai, minh bạch doanh thu, các cơ quan giám sát lẫn nhau, là giải pháp tạo niềm tin cho nhân dân, Thứ trưởng Giao thông Vận tải Lê Đình Thọ khẳng định như vậy tại Tọa đàm “Thu phí không dừng: Quyền lợi và trách nhiệm" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều 29/7.

Sự kiện diễn ra ngay trước thời điểm dịch vụ thu phí tự động không dừng chính thức triển khai rộng rãi trên toàn quốc, từ 1/8 tới. Đây là hình thức thu phí áp dụng công nghệ tự động nhận diện phương tiện di chuyển qua và trừ tiền vào tài khoản giao thông.

Theo tính toán của các chuyên gia kinh tế, việc áp dụng hệ thống thu phí ETC sẽ tiết giảm cho xã hội hàng nghìn tỷ đồng/năm.

Đặc biệt, hệ thống ETC có thể giúp Nhà nước, nhà đầu tư quản lý được các phương tiện tham gia giao thông trên cả nước, từ đó có thể thực hiện được nhiều chính sách quản lý hiện đại…

Theo Thứ trưởng Lê Đình Thọ, với tinh thần của Thủ tướng là sớm đưa công nghệ này vào triển khai đối với hệ thống đường cao tốc và hệ thống đường quốc lộ hiện hữu đang thực hiện các trạm thu phí, Bộ Giao thông Vận tải đã có kế hoạch chi tiết để triển khai với các chủ đầu tư, nhà cung cấp dịch vụ để có kế hoạch đáp ứng được tiến độ này.

Khi thực hiện thu phí không dừng, sẽ khắc phục được các tồn tại đối với thu phí một dừng hiện nay, văn minh và tiện lợi; đem lại sự thuận tiện cho người dân; tiết kiệm thời gian, tránh ùn tắc giao thông trên các tuyến.

Đặc biệt, khi thực hiện công nghệ thu phí không dừng, sẽ công khai, minh bạch doanh thu, các cơ quan giám sát lẫn nhau (nhà đầu tư, nhà cung cấp dịch vụ, ngân hàng, cơ quan quản lý nhà nước), tạo niềm tin cho nhân dân yên tâm thực hiện.

Cho biết về tiến độ thực hiện, Thứ trưởng Lê Đình Thọ khẳng định các tuyến cao tốc sẽ áp dụng hoàn toàn công nghệ thu phí không dừng từ ngày 1/8. Bộ phấn đấu áp dụng công nghệ này ở tất cả các tuyến đường trên toàn quốc vào thời điểm 1/8.

Riêng với các tuyến quốc lộ đang đầu tư, nâng cấp theo hình thức BOT, áp dụng thu phí không dừng nhưng vẫn dành một làn hỗn hợp để xử lý một số trường hợp chưa đủ điều kiện. Đến năm 2025, sẽ thực hiện toàn bộ thu phí không dừng ở tất cả các trạm thu phí.

Thứ trưởng nêu quan điểm của Bộ là làm những gì tốt nhất cho người dân, những tình huống khi áp dụng thu phí không dừng đều đã được lường đến. Mục tiêu là tuyên truyền cho người dân hiểu được những lợi ích khi sử dụng dịch vụ và ủng hộ, đồng hành để thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ này.

“Do chúng ta mới áp dụng hệ thống này nên trong quá trình sử dụng sẽ có những vấn đề trục trặc xảy ra. Nếu phản ánh của người dân kịp thời, chúng tôi sẽ tập trung xử lý,” Thứ trưởng Lê Đình Thọ bày tỏ.

Ông chia sẻ có rất nhiều trường hợp chủ phương tiện đi vào làn tự động mà không đủ tiền, hoặc không dán thẻ nhưng đi vào làn thu phí tự động, các trạm có phương án phối hợp với người dân để xử lý vừa mang tính nhân văn, vừa tôn trọng nhau, như hướng dẫn làn xe đưa phương tiện đến nơi dán thẻ ngay.

“Đến thời điểm này, tuy các chủ phương tiện có thắc mắc, có phản ánh nhưng khi được giải thích, phối hợp thực hiện thì họ rất vui vẻ. Vì thế chúng tôi có niềm tin khi đã làm được những điều đem lại lợi ích cho người dân. Những trường hợp cố tình vi phạm, chống đối, gây mất trật tự thì chúng tôi có chế tài để xử lý theo pháp luật,” ông Lê Đình Thọ nói.

Ông Phạm Hồng Quang, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho hay đơn vị đã tập trung toàn bộ nguồn lực hiện có để thực hiện cùng nhà thầu và đơn vị tư vấn triển khai lắp đặt hệ thống ETC cùng một lúc 28/28 trạm trên khắp cả nước từ Bắc-Trung-Nam; chấp hành nghiêm và đáp ứng được yêu cầu của Chính phủ là từ ngày 1/8, tất cả các hệ thống đường cao tốc hoàn toàn sử dụng hệ thống thu phí điện tử không dừng.

Cho đến thời điểm này, đã lắp đặt xong 100% và đang chuẩn bị test công đoạn cuối cùng cho dự án Nội Bài-Lào Cai để đáp ứng thu phí điện tử không dừng vào ngày 01/8 này.

Chia sẻ về việc khó khăn trong dán thẻ thu phí không dừng, Phó Tổng Giám đốc Công ty Thu phí tự động VETC Hồ Trọng Vinh cho biết, công tác tuyên truyền cho chủ phương tiện ngày đầu rất phức tạp, khó khăn, họ nghi ngại bị theo dõi nên không hợp tác, phải vận động, tuyên truyền rất nhiều.

Đến thời điểm này, số lượng thẻ được dán đã tăng lên rất nhiều. VETC và ePass đã phối hợp với nhau để triển khai, hy vọng hoàn thành khoảng 80-90% trong năm 2022.

Lý giải về việc không tích hợp tài khoản giao thông vào tài khoản ngân hàng mà phải nạp tiền ra một tài khoản giao thông riêng biệt, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Giao thông số Việt Nam VDTC Bùi Trình phân tích, tốc độ xe qua trạm phải đạt được tối thiểu 3 km/h và khi xe qua trạm, nhận diện của trạm sẽ gửi lên hệ thống tính cước.

Nếu hệ thống e-banking của các ngân hàng không đủ tốc độ xử lý sẽ dẫn đến việc barrie đóng-mở không đúng thời điểm, gây ra sự cố cho các phương tiện. Bên cạnh đó, bản chất tài khoản giao thông theo định nghĩa ở Quyết định 19 /2020/QĐ-TTg chỉ là tài khoản giao thông, không phải là ví điện tử, vì thế chủ phương tiện phải nạp tiền vào thẻ giao thông.

Viettel đã có ví điện tử Viettel Pay, Viettel Money, chủ phương tiện hoàn toàn có thể kết nối, liên kết trực tiếp sang Viettel Money để lưu thông qua trạm. Khi không đi đường, số tiền dư trong tài khoản có thể dùng vào các việc khác.

Đồng quan điểm ông Hồ Trọng Vinh thông tin, trên thế giới chưa có đơn vị nào trừ trực tiếp trên tài khoản ngân hàng, bởi vấn đề timeout (thời gian chờ đợi - PV) chỉ đủ 200 mm/giây để mở barrie. Từ lúc đọc đầu thẻ cho đến barrie chỉ 18m, không đủ thời gian để truy cập vào hệ thống ngân hàng.

Hơn nữa, tài khoản ngân hàng là tài khoản mật của cá nhân, chủ phương tiện, không đơn vị ngân hàng nào cho phép đơn vị thứ ba truy cập vào hệ thống ngân hàng để lấy tiền của khách hàng. Đây là vấn đề bảo mật của ngân hàng.

VEC và VETC cho phép thanh toán trực tiếp từ ví điện tử, hay kết nối liên thông đến ngân hàng, khách hàng không cần phải quan tâm đến việc nạp tiền. “Như hai cái bình thông nhau, tài khoản giao thông hết sẽ tự động tài khoản ngân hàng đổ sang, bảo đảm sự thuận tiện cho khách hàng”, ông Vinh nói.

Đề cập đến vấn đề xử lý đối với xe chưa dán thẻ đi vào cao tốc, Tổng Giám đốc VEC Phạm Hồng Quang cho hay, theo quy trình vận hành, hợp tác giữa VEC với các đơn vị cung cấp dịch vụ, hiện vẫn đang tổ chức cung cấp dịch vụ dán thẻ tích hợp tài khoản tại tất cả các lối dẫn vào đường cao tốc.

Những phương tiện tham gia giao thông, trước khi vào đường cao tốc đều được hỗ trợ 24/24h và 7/7 ngày. Tuy nhiên, sau ngày 1/8, các phương tiện chưa dán thẻ vẫn cố tình lưu thông qua cao tốc có thể sẽ bị xử lý theo quy định.

Theo Thiếu tướng Lê Xuân Đức, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Giao thông (Bộ Công an), với việc xử phạt vi phạm hành chính đối với vi phạm ở Trạm thu phí, Cục đặt công tác tuyên truyền lên trên hết.

Trước mắt, tuyên truyền cho người dân hiểu được quyền lợi của mình khi đi trên cao tốc với dịch vụ thu phí không dừng, đồng thời gắn với trách nhiệm của họ. Chỉ xử phạt những hành vi cố tình vi phạm. Cục sẽ phối hợp với đơn vị quản lý đường bộ để thuận lợi nhất cho người dân.