Thượng nghị sĩ Mỹ: Điều khoản sử dụng của Facebook như rác

Sau nhiều năm né tránh, ngày 10/4 (giờ địa phương), Mark Zuckerberg cuối cùng đã phải "ra mắt" Điện Capitol bằng buổi điều trần trước hai ủy ban Tư pháp và Thương mại của Thượng viện Mỹ. Ông đến để trả lời về bê bối làm lộ thông tin của 87 triệu người dùng cho công ty Cambridge Analytica để gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử Mỹ.

Washington Post miêu tả sự kỳ vọng trước buổi điều trần là vô cùng lớn. Người xem xếp hàng nhiều giờ để giành lấy 1 trong 138 chỗ của phòng điều trần. Một nửa nghị sĩ của Thượng viện đã có mặt và các nhân viên phải kê thêm bàn.

Trong suốt 5 giờ điều trần, Zuckerberg, mặc suit và thắt cà vạt thay vì áo thun, quần jean như thường ngày, đối mặt với câu hỏi từ 44 thượng nghị sĩ, một con số cao bất ngờ. Họ chất vấn về hoạt động thu thập thông tin, sự độc quyền và cả quan điểm của người sáng lập Facebook đối với việc kiểm soát các công ty Internet.

Dù vậy, CNN và nhiều tờ báo nhận định rằng không có câu hỏi nào gây được "thương tổn" đáng kể cho Zuckerberg.

Nghị sĩ Mỹ "dốt công nghệ"

CNN bình luận chính sự "dốt công nghệ" của các thượng nghị sĩ Mỹ đã cứu Facebook.

Trước phiên điều trần, báo chí đã miêu tả như thể Zuckerberg sắp bị "nướng sống" ở Điện Capitol. Mọi thứ đã nhẹ nhàng hơn dự đoán với Zuckerberg, phần lớn là nhờ các nghị sĩ Mỹ tỏ ra không hiểu biết về Facebook ngoài một số thứ bề mặt.

"Nói thẳng, nó giống như trông ông nội của bạn đang cố gắng hiểu làm thế nào để vào được Internet trên cái máy Macbook Pro", Chris Cilizza của CNN quan sát.

Đây là đoạn hội thoại kỳ cục của Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Orrin Hatch dành cho Zuckerberg:

"Làm sao duy trì một mô hình kinh doanh mà người dùng không trả tiền cho họ?"

"Chúng tôi bán quảng cáo".

Phiên điều trần rất được kỳ vọng đã không thể dồn Zuckerberg "vào chân tường" sau hàng loạt bê bối của Facebook. Ảnh: Reuters.

Tất nhiên, không phải mọi câu hỏi đều vậy. Các câu hỏi của Thượng nghị sĩ Cộng hòa Lindsey Graham thông minh và được chuẩn bị đầy đủ thông tin. Brian Schatz đã chất vấn Zuckerberg việc nói rằng người dùng "sở hữu" thông tin của họ trên nền tảng Facebook có ý nghĩa chính xác là gì.

Chris Coons hỏi về vấn đề cố hữu của Facebook trong việc chọn đối tượng quảng cáo ("Nếu một công ty sản xuất thuốc giảm cân có thể định vị được những trẻ vị thành niên bị cuồng ăn hoặc chán ăn thì chuyện gì sẽ xảy ra?").

CNN nhận định rằng phần đầu của câu hỏi thường khá ổn, vì chúng đã được viết bởi các nhân viên có kiến thức chuyên ngành và có tìm hiểu về Facebook. Vấn đề là sau khi Zuckerberg trả lời, với các câu trả lời cũng đã được lên kế hoạch chặt chẽ, các thượng nghị sĩ thiếu kiến thức không thể hỏi thêm hoặc chất vấn ngược lại câu trả lời. Cuối cùng, Zuckerberg không chịu quá nhiều áp lực, không bị đẩy ra ngoài luận điểm mà anh ta bám vào, không phải trả lời nhưng câu hỏi thật sự mà Facebook đáng ra phải đối mặt.

"Tôi xin lỗi"

Bài xã luận của USA Today đã tóm tắt 5 giờ điều trần của Zuckerberg thành 2 câu: "Tôi xin lỗi" và "Chúng tôi đang xử lý việc này".

Tờ báo này gọi lịch sử 14 năm của Facebook là tập dài chỉ toàn chuyện chia sẻ thông tin của người dùng một cách bất hợp lý rồi xin lỗi. Năm 2007, Facebook triển khai một chương trình gọi là Beacon nằm theo dõi các thói quen của người dùng trên web bên ngoài Facebook rồi cung cấp nó cho các nhà quảng cáo. Năm 2010, công ty này bị phát hiện bán dữ liệu có khả năng lật tẩy danh tính của người dùng Facebook trong thế giới thật.

"Thật khó nói buổi điều trần của Zuckerberg đã thu lại được gì. Anh ta trụ vững trước những áp lực. Cách anh ta đối mặt với những câu hỏi đã cho anh ta cơ hội để trông đáng kính và không nguy hiểm dù chính anh ta cũng mơ hồ về những việc mà công ty mình sẽ làm tiếp tới", USA Today viết và cho rằng buổi điều trần có lẽ đã trấn an người dùng Facebook nhiều hơn là buộc mạng xã hội này phải hành động.

Mark Zuckerberg trong phiên điều trần trước Thượng viện ngày 10/4. Ảnh: Reuters.

Washington Post miêu tả buổi điều trần là "liên tiếp những lời hứa xin lỗi và hứa sẽ cải cách chính sách riêng tư nhưng bảo vệ công ty trước mối đe dọa về luật lệ mới".

Không có nhiều kịch tính trong suốt buổi điều trần, không có thời điểm nào Zuckerberg mất điềm tĩnh dù đây là lần đầu tiên ông phải điều trần trước quốc hội Mỹ, một việc nhà sáng lập Facebook đã né tránh trong nhiều năm. Sự vững vàng của Zuckerberg đã cứu nguy cho không chỉ Facebook mà cả Thung lũng Silicon vì nói cho cùng, Facebook không phải công ty duy nhất thu thập dữ liệu người dùng, và các dữ liệu này quan trọng đối với rất nhiều doanh nghiệp.

Zuckerberg nói rằng ông "rộng mở" trước các luật lệ nói chung, kể cả luật lệ yêu cầu các công ty phải thông báo cho người dùng về việc lộ dữ liệu trong vòng 72 giờ. Dù vậy, ông lập luận rằng những luật lệ như vậy, nếu được ban hành, sẽ gây tổn hại cho các công ty nhỏ nhiều hơn là Facebook và bên phải trả giá có thể là "Facebook tiếp theo".

Một trong những câu hỏi gây chú ý nhất là khi Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Richard J. Durbin hỏi Zuckerberg đã ở khách sạn nào tại Washington D.C. vào đêm 9/4 và tên của những người ông đã nhắn tin vào tuần này. Zuckerberg, tỏ ra bất ngờ vì câu hỏi, đã từ chối trả lời. Durbin bắt lấy ngay thời cơ. "Tôi nghĩ tất cả việc này là về quyền riêng tư của anh, giới hạn của quyền riêng tư của anh và những gì anh phải đánh đổi trong nước Mỹ ngày nay nhân danh câu nói 'kết nối mọi người trên toàn thế giới''.

Người biểu tình với mặt nạ Zuckerberg bên ngoài Điện Capitol ngày 10/4. Ảnh: Reuters.

"Điều khoản sử dụng của các anh như rác", CNN đã chọn câu nói của Thượng nghị sĩ John Kennedy là phát biểu đáng nhớ nhất buổi điều trần, khi Kennedy chỉ trích điều khoản sử dụng của mạng xã hội này là quá phức tạp. "Nó không thông báo với người sử dụng về quyền, tôi đề nghị anh về nhà và viết lại nó".

Cổ phiếu của Facebook, sau khi sụt giảm thảm hại về vụ bê bối Cambridge Analytica, đã tăng 4,5 trong thời gian Zuckerberg điều trần, cho thấy sự hài lòng của các nhà đầu tư đối với màn thể hiện của nhà sáng lập Facebook tại Điện Capitol.

Mark Zuckerberg điều trần: Facebook cân nhắc thu phí người dùng Rạng sáng ngày 11/4, người sáng lập Facebook phải trả lời Quốc hội Mỹ về bê bối ảnh hưởng đến kết quả cuộc bầu cử ...

Ông chủ Facebook nói đang 'chạy đua vũ trang' với Nga Trong phiên điều trần trước thượng viện Mỹ, ông Mark Zuckerberg nói rằng Facebook đang trong cuộc chiến không ngừng với những người Nga cố ...

Mark Zuckerberg cả đời nói câu xin lỗi Trong suốt 14 năm qua, Zuckerberg không ít lần nói câu xin lỗi với người dùng Facebook, nhưng có vẻ mọi việc lại đâu đóng ...

Hôm nay người dùng Facebook sẽ biết mình bị lộ thông tin không Theo thông báo của Facebook, hôm nay (9-4) theo giờ Mỹ, tất cả những tài khoản người dùng bị lộ thông tin trong vụ Cambridge ...

Facebook lấy thông tin của người Việt quá dễ dàng Đó là nhận định của bà Võ Dương Tú Diễm, đại diện Hãng bảo mật Kaspersky Việt Nam, trước việc hơn 425.000 người dùng Việt ...