Tổng thống Putin và ẩn số về người kế nhiệm

	Chuyên gia CIA dự đoán khả năng Putin tái tranh cử
	Đảng cầm quyền ở Nga thắng áp đảo trong bầu cử quốc hội

Ông Putin nắm giữ vị trí tổng thống Nga từ năm 1999 và trở thành người ảnh hưởng nhất trong chính trị Nga kể từ đó với hai nhiệm kỳ tổng thống và một nhiệm kỳ thủ tướng.

Sau thắng lợi của đảng Nước Nga thống nhất của Tổng thống Putin trong cuộc bầu cử Duma Quốc gia (tức Hạ viện) diễn ra ngày 19/9, giới quan sát càng tin vào khả năng ông có thể tái cử tổng thống nhiệm kỳ 3.

Tín hiệu tái cử

Theo Telegraph, kết quả bầu cử ở Hạ viện cho phép đảng Nước Nga thống nhất - chính đảng do Putin thành lập, mở rộng quyền kiểm soát ở Hạ viện Nga. Ngoài ra, kết quả này được cho là đã hưởng lợi từ từ sự gắn bó với Putin - vị tổng thống cầm quyền 17 năm trên cương vị tổng thống hoặc thủ tướng, thường xuyên có tỷ lệ ủng hộ trên 80%. Chủ tịch đảng này hiện nay là Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev, đồng minh thân cận của Putin.

Sau cuộc bầu cử, Tổng thống Putin nói rằng chiến thắng dành cho đảng cho thấy cử tri Nga vẫn tin tưởng vào các nhà lãnh đạo nước này, bất chấp việc Nga đang chìm sâu trong suy thoái kinh tế dưới tác động kép của giá dầu giảm sâu và lệnh trừng phạt của phương Tây.

Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: AP

Giới phân tích cho rằng, đồng minh của Putin có thể sử dụng kết quả cuộc bầu cử làm "bàn đạp" để đưa chính trị gia 64 tuổi tái đắc cử tổng thống thêm một nhiệm kỳ nữa vào năm 2018, dù đến nay ông chưa xác nhận có ra tranh cử lần nữa hay không.

Sau kết quả bầu cử Hạ viên Nga, Peter Clement, giám đốc bộ phận nghiên cứu về các vấn đề liên quan đến Nga thuộc Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), nói ông nhận thấy một số dấu hiệu cho Putin nhiều khả năng sẽ chạy đua vào Điện Kremlin một lần nữa, Reuters đưa tin.

Ngoài chiến thắng gần đây cho đảng Nước Nga Thống nhất, việc Putin tính "hồi sinh" Ủy ban an ninh quốc gia Xô Viết (KGB) bằng cách lập Bộ An ninh Quốc gia Nga (MGB) trên cơ sở Cơ quan an ninh liên bang (FSB) hiện tại, kết hợp Cơ quan Tình báo Đối ngoại (SVR) và Cận vệ quốc gia (FSO). Động thái này được đánh giá là bước chuẩn bị cho cuộc bầu cử năm 2018 để chọn ra nhà lãnh đạo Nga đến năm 2024.

Bản thân Tổng thống Putin cũng nhiều lần "úp mở" về khả năng tham gia tranh cử vào năm 2018.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn Bloomberg đầu tháng 9, ông chủ Điện Kremlin nhấn mạnh Nga sẽ căn cứ vào tình hình giải quyết một số nhiệm vụ để quyết định sẽ tổ chức bầu cử tổng thống năm 2018 như thế nào và ai sẽ ra tranh cử. Hiện nay, bản thân ông tạm thời vẫn chưa có quyết định liên quan.

"Sau khi bầu cử Quốc hội các cấp, tôi vẫn còn giữ vị trí Tổng thống hai năm nữa. Bây giờ có lẽ còn quá sớm để nói về điều này. Bản thân tôi cũng chưa có quyết định", ông Putin khẳng định.

Theo tổng thống Nga đương nhiệm, dù ai lãnh đạo đất nước thì cũng đều cần "đủ trẻ nhưng trưởng thành".

"Tôi có thể tham gia tranh cử hoặc không. Nếu như tôi không tham gia, một người lãnh đạo đất nước mới sẽ được chọn, một tổng thống Nga mới mà người dân sẽ quyết định xem họ bỏ phiếu cho ai", ông Putin nói thêm.

Bên cạnh đó, phần lớn cử tri Nga hiện nay không nhận thấy có lựa chọn khả thi nào để thay thế Putin và các đồng minh của ông. Họ cũng lo sợ lặp lại tình trạng rối ren và bất ổn của thập niên 1990 sau khi Liên Xô tan rã, nếu Putin không cầm quyền.

Tổng thống Vladimir Putin và Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Sergei Shoigu trò chuyện trong một sự kiện ở điện Kremlin hồi tháng 6. Ảnh: Reuters

Chắc chắn sẽ thắng?

Lãnh đạo Putin từng nói còn quá sớm để quyết định ông có tiếp tục tranh cử Tổng thống vào năm 2018 hay không. Nếu Putin tranh cử và giành chiến thắng, nhiệm kỳ của ông kết thúc vào năm 2024, trở thành nhà lãnh đạo nước Nga lâu thứ hai, sau Joseph Stalin.

Theo Moscow Times, ông Putin gần như chắc chắn sẽ giành chiến thắng nếu ông quyết định tái tranh cử. Bởi dấu ấn đậm nét của ông tại Điện Kremlin khiến mọi người lo sợ rằng, một sự thay đổi quyền lực có thể đem tới bất ổn cho đất nước 10 năm, trước khi Putin lần đầu tiên được bầu vào năm 2000.

"Putin không phải là người thích làm liều và dễ để tuột cơ hội. Nếu tái tranh cử, ông ấy chắc chắn sẽ chiến thắng", Mark Galeotti, giáo sư tại Đại học New York, Mỹ, chuyên phân tích về an ninh Nga, nhận định.

Còn nhân vật tiềm năng nào khác?

Nếu Putin không tái tranh cử, ông được cho là có thể chỉ định người kế nhiệm. Có lẽ đây là một nhân vật nổi tiếng, cỡ như Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu.

Nhiều nhà bình luận tin rằng Putin sẽ chọn một người kế nhiệm nếu ông quyết định không chạy đua nhiệm kỳ 4. Thủ tướng Dmitry Medvedev, người Putin từng chọn đề cử chức vị tổng thống Nga từ năm 2008-2012, dường như không thể làm tốt như kỳ vọng khi vốn chính trị còn hạn chế và tỷ lệ ủng hộ giảm sút.

Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Ivanov và Thị trưởng Moscow Sergei Sobyanin từng bác bỏ khả năng là đối thủ tranh chức tổng thống Nga. Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu là ứng cử viên nghiêm túc duy nhất còn lại trong nhóm những nhân vật thân cận nhất với Putin.

Grigory Yavlinsky tuyên bố tranh cử trong cuộc bầu cử Tổng thống năm 2018. Ảnh: Moscow Times

Ông Shoigu là chính trị gia bảnh bao, có tài ăn nói, từng giữ chức Bộ trưởng các tình huống khẩn cấp 18 năm, trước khi được Tổng thống Putin bổ nhiệm vị trí ở Bộ Quốc phòng hồi năm 2012.

Trong số các chính trị gia hàng đầu được yêu mến tại Nga nhiều thập kỷ qua, ông Shoigu được xếp hạng hai và ba. Ông Putin nắm vị trí đầu, trong khi người bạn thân Medvedev xếp vị trí số hai. Về độ tín nhiệm, tỷ lệ người Nga tin tưởng ông Shoigu là 20%. Ông chỉ xếp sau Putin, theo một cuộc khảo sát năm 2013.

Trường hợp tái tranh cử, Putin cũng có "đối thủ".

Trả lời phỏng vấn Interfax, Grigory Yavlinsky, đồng sáng lập đảng đối lập Yabloko, cho biết ông hy vọng sẽ đánh bại đương kim Tổng thống Putin trong cuộc đua tổng thống vào năm 2018.

Tuy nhiên theo Interfax, kết quả tốt nhất của người sáng lập Yabloko khi chạy đua chức tổng thống cho đến nay là vào năm 1996, khi chính trị gia này nhận được 7,4 % phiếu bầu. Năm 2008, Yavlinsky không còn lãnh đạo đảng đảng đối lập.