Vé máy bay sắp hết thời giá rẻ, mất cơ hội săn vé 0 đồng?

Ngoài việc áp giá trần, mới đây, Bộ GTVT đã lấy ý kiến các hãng hàng không về việc áp giá sàn vé máy bay (giá thấp nhất) trên các đường bay nội địa. Quy định này, nếu đi vào thực tế, rất có thể hành khách sẽ ít có cơ hội mua được vé máy bay giá rẻ.

Cụ thể, Vụ Vận tải (Bộ GTVT) ngày 17/3/2017 đã tổ chức cuộc họp lấy ý kiến các hãng hàng không về Dự thảo Quyết định khung giá dịch vụ vận chuyển hàng không hạng vé phổ thông cơ bản trên các đường bay nội địa để thay thế quyết định 3282/QĐ-BTC ngày 19/12/2014.

Theo đó, ngoài quy định về mức giá trần vé máy bay (hiện đang áp dụng, tức mức giá cao nhất không được phép vượt qua), thì sắp tới, sẽ có thêm mức giá sàn (giá thấp nhất).

Hành khách sẽ ít có cơ hội đi máy bay giá rẻ?

Tại cuộc họp, đại diện các hãng hàng không Vietnam Airlines và Jetstar Pacific bày tỏ sự ủng hộ về quy định mới này.

Tại văn bản gửi Bộ GTVT, Jetstar cho rằng, sự phát triển quá nóng của hàng không Việt Nam trong 3 năm lại đây (2014-2016), với tải cung ứng tăng trên 30% và các hãng hàng không liên tục phải giảm giá (có khi bán dưới giá thành), thậm chí rẻ hơn vé tàu và còn tiếp tục giảm để kéo khách, làm ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh, sự bền vững của các hãng cũng như của ngành.

Trong khi đó, chi phí vận chuyển lại 80% trả bằng ngoại tệ, trả cho nước ngoài, trong khi thu tiền đồng. Chưa kể, chi phí đầu vào đã tăng và dự kiến còn tăng. Đại diện hãng này cũng dẫn chứng tại Indonesia, Chính phủ cũng quy định giá sàn (bằng 40% giá trần) đề phòng ngừa nguy cơ cạnh tranh giá quá thấp so với giá thành.

Đó là các lý do Jetstar đưa ra để chứng tỏ sự cần thiết phải có quy định về mức giá sàn. Từ đó, hãng đề xuất mức giá sàn sẽ dựa trên chi phí trực tiếp (Direct Operating Cost) của chuyến bay. Đó là chi phí cơ bản trực tiếp liên quan đến phục vụ khai thác một chuyến bay và cơ bản giống nhau giữa các hãng cho 1 loại máy bay.

Với Vietnam Airlines, chi phí này dựa trên máy bay A321, Jetstar là dòng máy bay A320. Sau khi tính toán chi phí xăng dầu, thuê bảo dưỡng tàu bay, nhân công, phí phục vụ, phí bảo hiểm,... thì có thể tính toán ra giá sàn. Theo hãng này, mức giá sàn cho 5 nhóm đường bay sẽ dao động từ 29-34% giá trần.

Như vậy, tính riêng trên trục đường bay Hà Nội - TP.HCM, giá sàn sẽ rơi vào khoảng 1,5 triệu đồng /chiều nếu bay Vietnam Airlines và 1,1 triệu đồng/chiều nếu bay Jestar Pacific.

Trong khi đó, hãng hàng không Vietjet lại tán thành chủ trương nâng mức giá trần hoặc bỏ quy định giá trần nhưng kiến nghị không quy định giá sàn.

Bảo vệ ý kiến của mình, hãng Vietjet lý giải, việc áp giá sàn dù dưới hình thức nào cũng đi ngược quy định của Luật cạnh tranh năm 2014, hơn nữa lại không phù hợp với thông lệ quốc tế. Hiện không còn nước nào quy định giá sàn dịch vụ vận chuyển hàng không.

Ngoài ra, số lượng khách nội địa của Việt Nam mới vào khoảng 10 triệu lượt/năm, trong khi dân số Việt Nam là hơn 90 triệu người. Như vậy, có tới 90% dân số chưa tiếp cận với dịch vụ hàng không mà nguyên nhân chủ yếu là do giá cao hơn mức thu nhập.

Do đó, việc áp giá sàn sẽ triệt tiêu cơ hội cạnh tranh giảm giá dịch vụ cũng như hạn chế cơ hội tiếp cận phương tiện vận chuyển hàng không của 80 triệu dân đồng thời làm méo mó thị trường hàng không Việt Nam.

Ngoài ra, Vietjet cho rằng quy định giá sàn cũng khó khả thi do việc tính toán tiêu chí xây dựng giá sàn còn chưa có sự thống nhất giữa các hãng. Có hãng tính trên đơn vị ghế/km, có hãng tính trên hiệu quả chuyến bay, đường bay và thậm chí cả hiệu quả khai thác. Ngoài ra, các chủng loại tàu bay khác nahu, chi phí khai thác cũng khác nên mức giá sàn khó có thể giống nhau được.

Như vậy, nếu áp quy định về giá sàn, giá vé máy bay sẽ thay đổi mạnh, đặc biệt là cơ hội với những người lâu nay vẫn đi lại nhờ giá rẻ sẽ thu hẹp.