Mở lại đường bay quốc tế được cho là giải pháp cấp bách nhằm "giải cứu" ngành hàng không đang ngày càng kiệt quệ vì đại dịch Covid-19. Đây cũng được đánh giá là bước đi quan trọng đầu tiên nếu muốn dậy nền kinh tế vốn đang trong tình trạng ngủ đông kéo dài. Hồi tháng 8, khi dịch bệnh vẫn đang diễn biến phức tạp tại Đà Nẵng, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàng không Việt Nam kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét mở lại đường bay quốc tế.
Trước đó, hồi tháng 7, Cục Hàng không Việt Nam cũng đưa ra đề xuất này. Bộ GTVT khi đó cho biết đã xây dựng phương án các chuyến bay thường lệ quốc tế chở khách nhập cảnh vào Việt Nam.
Theo báo cáo tài chính của các hãng hàng không, mặc dù ngành hàng không đã áp dụng nhiều biện pháp tình thế như cắt giảm chi phí, giảm lương nhân viên song các hãng hàng không nội địa vẫn rơi vào cảnh suy kiệt dòng tiền. Vietnam Airlines dự tính doanh thu cả năm 2020 giảm một nửa, còn 50.000 tỉ đồng và lỗ khoảng 13.000 tỉ đồng. Vietjet Air đạt doanh thu quý II/2020 khoảng 1.970 tỉ đồng, giảm 80% so với cùng kì năm trước và ghi nhận lợi nhuận sau thuế âm 1.122 tỉ đồng.
Theo dự báo của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế, đến năm 2024, hàng không thế giới mới có thể phục hồi như năm 2019. Các hãng hàng không Việt Nam sẽ thiệt hại khoảng trên 4 tỷ USD trong năm 2020.
Bàn về việc có nên mở lại đường bay quốc tế hay không, với góc nhìn chuyên gia, TS Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lí kinh tế Trung ương cho biết ông luôn ủng hộ việc mở lại đường bay quốc tế, việc này cần được thực hiện sớm vì sẽ giúp cứu nền kinh tế khỏi bị đứt gãy.
"Bộ Y tế và Bộ GTVT cần có sự hợp tác chặt chẽ, xây dựng phương án phòng dịch, kiểm soát dịch để tránh những sơ suất dẫn đến việc nhập cảnh những người mang nguồn bệnh. Đây cũng là điều mà mọi người lo lắng nhất khi đề cập đến mở lại đường bay quốc tế", ông nói.
Nếu chậm mở lại đường hàng không, trước hết, ngành hàng không sẽ chịu thiệt thòi rất lớn, sau đó là dẫn tới nguy cơ nền kinh tế thực sự đứt gãy. Theo ông Doanh, trong kịch bản đó, chúng ta sẽ phải trả giá khá đắt, không chỉ xét về những thua lỗ của riêng ngành hàng không, mà cả nền kinh tế sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.
Ông Doanh cũng nhắc lại tinh thần chung của Thủ tướng Chính phủ - vừa kiểm soát dịch bệnh và không để đứt gãy nền kinh tế. Để đạt được cả hai điều trên, các bộ ngành liên quan cần tăng cường hợp tác, nhằm đưa ra một qui trình chặt chẽ về giám sát và kiểm tra sức khỏe để tránh lây nhiễm. Ngoài ra, theo ông, cũng cần có sự phối hợp với các nước hợp tác mở lại đường bay, thống nhất đưa ra một qui trình nhằm bảo đảm có thể kiểm soát được dịch bệnh.
"Với năng lực chống dịch hiện tại của Việt Nam, với những bài học kinh nghiệm từ đợt bùng dịch ở Đà Nẵng hồi tháng 7, tôi cho rằng Việt Nam có thể đảm bảo được mức an toàn có thể chấp nhận được khi mở lại đường bay quốc tế", TS Lê Đăng Doanh nhấn mạnh.
Mới đây, Cục Hàng không đề xuất nối lại các đường bay với 6 quốc gia từ 15/9. Theo đề xuất của Cục Hàng không, Vietnam Airlines và Pacific Airlines sẽ khai thác các đường bay bao gồm TP HCM đi Quảng Châu (1 chuyến/tuần, 343 ghế), Hà Nội đi Tokyo (1 chuyến/tuần, 343 ghế), Hà Nội đi Seoul (1 chuyến/tuần, 343 ghế), TP.HCM đi Đài Bắc (1 chuyến/tuần, 343 ghế), Cần Thơ đi Phnom Penh (1 chuyến/tuần, 203 ghế) và Hà Nội đi Vientiane (1 chuyến/tuần, 203 ghế).
Vietjet Air được đề xuất khai thác các đường bay gồm TP HCM đi Tokyo (1 chuyến/tuần, 240 ghế), TP HCM đi Seoul (1 chuyến/tuần, 240 ghế) và Hà Nội đi Đài Bắc (1 chuyến/tuần, 240 ghế).
Theo đề xuất, các chuyến bay từ 6 quốc gia trên đến Việt Nam sẽ do các hãng hàng không tại 6 quốc gia thực hiện. Vietnam Airlines, Pacific Airlines và Vietjet Air chỉ thực hiện các chuyến bay chiều đi quốc tế.
Để có thể triển khai kế hoạch trên, Bộ GTVT đề nghị Bộ Y tế công bố các yêu cầu về kiểm dịch y tế bắt buộc đối với hành khách khi nhập cảnh và công bố danh sách phòng xét nghiệm do Chính phủ Việt Nam phê duyệt để thông báo tới các đối tác, hành khách.