Xả nước thải chưa qua xử lý ra môi trường bị phạt thế nào?

Hiện nay tôi đang gặp một số vấn đề pháp lý mong được nhận sự giúp đỡ. Gia đình tôi nuôi lợn theo hình thức trang trại, xả nước thải ra môi trường chưa được xử lý, hiện Công an xã đã tiến hành lập biên bản yêu cầu xử phạt. Cho tôi hỏi trường hợp này thì giải quyết như thế nào?

Độc giả xin giấu tên

Ảnh minh họa - Nguồn: Internet

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến VietNamMoi. Vấn đề này xin được đưa ra ý kiến như sau:

Ô nhiễm nước xảy ra khi nước bề mặt chảy qua rác thải sinh hoạt, nước rác công nghiệp, các chất ô nhiễm trên mặt đất, rồi thấm xuống nước ngầm. Ô nhiễm nước có nguyên nhân từ các loại nước, hóa chất, chất thải từ các nhà máy công nghiệp được thải ra lưu vực các con sông mà chưa qua xử lí đúng mức; các loại phân bón hoá học và thuốc trừ sâu dư thừa trên đồng ruộng ngấm vào nguồn nước ngầm và nước ao hồ; nước thải sinh hoạt được thải ra từ các khu dân cư ven sông gây ô nhiễm trầm trọng,ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân, sinh vật trong khu vực. Hiện nay Pháp luật Việt Nam đã ban hành ra các văn bản pháp luật, nghị định xử phạt liên quan đến việc vi phạm quy định về xả thải chưa qua xử lý ra môi trường.

Gia đình bạn nuôi lợn theo hình thức trang trại tuy nhiên lại không có hệ thống xử lý chất thải và thải trực tiếp chất thải vào môi trường. Việc xây dựng trang trại là một hình thức diễn ra quy mô lớn, phải có hệ thống xử lý chất thải. Trong trường hợp này gia đình bạn đã vi phạm về các điều kiện cơ bản để mở trang trại.

Hành vi xả chất thải ra môi trường, tùy theo mức độ vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý về hình sự.

Việc xử phạt hành chính

Mức phạt hành chính đối với việc xả chất thải chưa qua xử lý ra môi trường được quy định cụ thể tại Nghị định số 179/2013/NĐ-CP Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Bao gồm:

Mức phạt chính

Tùy vào lượng nước thải và tính chất của chất thải (có thông số nguy hại cho môi trường hay không) mà trang trại của gia đình bạn xả ra môi trường hàng ngày, cơ quan tài nguyên môi trường cấp huyện sẽ phạt tiền với mức độ quy định trong nghị định này, ví dụ: xả nước thải có chứa các thông số mội trường không nguy hại thì:

- Xả nước thải vượt qua quy chuẩn kỹ thuật về chất thải dưới 2 lần thì bị xử phạt từ 1 triệu đồng đến năm triệu đồng nếu lượng nước thải nhỏ hơn 05m3/ngày.

- Xả nước thải vượt quy chuẩn chất thải từ 2 lần đến dưới 5 lần thì bị phạt thấp nhất là mười triệu đến dưới hai mươi triệu nếu lượng chất thải nhỏ hơn 05m3/ngày.

Tương tự như vậy, lượng chất thải càng lớn thì số tiền càng tăng.

Mức phạt bổ sung

Tùy vào mức độ vi phạm, ngoài việc bị phạt tiền, gia đình bạn có thể bị tước quyền sử dụng có thời hạn đối với một số giấy phép như sau: giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn môi trường, giấy chứng nhận chăn nuôi…

Ngoài ra, có thể bị áp dụng một số biện pháp khắc phục như:

- Khôi phục lại tình trạng môi trường ban đầu;

- Buộc tháo dỡ công trình, trại chăn nuôi;

- Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục và bảo vệ môi trường;

Có thể bị xử lý hình sự

Tội Gây ô nhiễm môi trường đã được pháp luật quy định tại Điều 182 Bộ luật hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009, theo đó:

Người nào thải vào không khí, nguồn nước, đất các chất gây ô nhiễm môi trường, phát tán bức xạ, phóng xạ vượt quá quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất thải ở mức độ nghiêm trọng hoặc làm môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng hoặc gây hậu quả nghiêm trọng khác, thì bị phạt tiền từ năm mươi triệu đồng đến năm trăm triệu đồng, cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến năm năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ ba năm đến mười năm: Có tổ chức; Làm môi trường bị ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng hoặc gây hậu quả rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng khác. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ mười triệu đồng đến một trăm năm mươi triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm.

Bộ luật hình sự 2015 (đã hoãn ngày có hiệu lực) quy định tại Điều 235 về tội Gây ô nhiễm môi trường. Theo đó, đã nâng mức phạt tiền (từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng) và nâng mức phạt tù (từ 01 năm đến 05 năm).

Điều luật cũng quy định cụ thể về lượng chất thải nguy hại hoặc chất hữu cơ khó phân hủy, nước thải, khí thải, bụi, chất thải chứa phóng xạ… bị xả thải ra môi trường.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp nghiêm trọng thì có thể bị phạt tiền từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 3 năm đến 7 năm.

Đặc biệt, đối với pháp pháp nhân phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt tiền từ 1 tỷ đến 10 tỷ đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm.

Pháp nhân bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn nếu phạm tội gây thiệt hại hoặc có khả năng thực tế gây thiệt hại đến tính mạng của nhiều người, gây sự cố môi trường hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội và không có khả năng khắc phục hậu quả gây ra.

Ngoài ra, pháp nhân phạm tội còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định từ 1 năm đến 3 năm.

Luật gia Đồng Xuân Thuận