Trạm thu phí BOT Bắc Thăng Long - Nội Bài bị người dân phản đối nhiều tháng qua. (Ảnh: Nam Định).
Sáng 6/3, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã tổ chức phiên giải trình, trong đó có vấn đề BOT giao thông. Được biết, lãnh đạo Bộ GTVT tham dự phiên giải trình này.
Đáng chú ý, trong phiên giải trình, đại diện nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp đã đề nghị Bộ GTVT giải trình về một số hoạt động thanh kiểm tra. Cụ thể là việc thanh kiểm tra chưa triển khai thường xuyên, đúng cũng như trúng vấn đề bất cập. Do đó, hiệu quả chưa cao.
Cụ thể, đại diện nhóm nghiên cứu nêu việc Bộ GTVT chỉ kiểm tra việc thu phí ở trạm Dầu Giây sau vụ cướp tiền tỉ khiến dư luận hoài nghi; nhiều vi phạm tiến hành kiểm tra sau khi báo chí phản ánh.
Đối với bất cập tại các dự án BOT giao thông, nhóm nghiên cứu đề nghị Bộ GTVT giải trình một số nội dung như các trường hợp trạm thu phí BOT "có dấu hiệu" đặt không đúng vị trí; trường hợp tụ tập đông người; vấn đề thu phí tự động không dừng triển khai chưa theo đúng lộ trình.
Đối với vấn đề thu phí tự động không dừng, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết quyết định về việc này được ban hành từ năm 2017.
Đơn cử như việc các dự án trên QL1, đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên phải bàn giao trạm thu phí để nhà cung cấp dịch vụ triển khai thu phí tự động không dừng chậm nhất đến cuối năm 2018.
Đối với hạ tầng giao thông, nhóm nghiên cứu cũng yêu cầu Bộ GTVT giải trình về việc nhiều công trình giao thông xây dựng lâu nhưng xuống cấp nhanh. Đơn cử như trường hợp dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi.
Nhiều trạm BOT có dấu hiệu đặt không đúng vị trí. (Ảnh: Nam Định).
Ngoài hạ tầng giao thông, nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp đề nghị Bộ GTVT giải trình việc đào tạo, cấp GPLX. Cụ thể là tình trạng có trung tâm sát hạch cắt xén chương trình, dạy "mẹo" để tài xế thi đỗ chứ không phải lái xe an toàn.
Thậm chí, nhiều trung tâm đào tạo còn có tình trạng "bao thi, bao đỗ".
Đối với Bộ Công an, nhóm nghiên cứu đề nghị giải trình về tình trạng lái xe dùng ma túy. Theo nhóm nghiên cứu, có việc chưa tập trung tuần tra, kiểm soát tình trạng này và chỉ đến khi xảy ra các vụ tai nạn nghiêm trong như ở Hải Dương, Long An thì mới chú trọng.
Trong phiên giải trình, nhóm nghiên cứu đã nêu vấn đề xe quá tải hiện vẫn chưa đươc xử lí triệt để và còn diễn biến phức tạp ở nhiều tuyến đường, thậm chí là tái diễn gây hư hỏng hạ tầng giao thông, mất trật tự ATGT.
Theo nhóm nghiên cứu, mặc dù tình trạng trên hiện hữu nhưng việc xử lí vi phạm hạn chế. Cụ thể, mới chỉ có 10-12% số xe được kiểm tra vi phạm về tải trọng là chưa phản ánh đúng vi phạm trên thực tế.
Thậm chí, nhóm nghiên cứu cũng nêu ra tình trạng tiêu cực khi thực thi nhiệm vụ của lực lượng chức năng, "bảo kê cho xe vi phạm, xe vua...
Cụ thể từ ngày 16/11/2016 đến ngày 15/2/2019 đã xử lý 344 cán bộ chiến sĩ vi phạm quy trình, chế độ công tác.
Ủy ban Tư pháp cho rằng bên cạnh những kết quả đạt được, tình hình vi phạm pháp luật về trật tự ATGT và TNGT vẫn diễn biến phức tạp; số người chết và số người bị thương tuy có giảm nhưng vẫn rất nghiêm trọng (năm 2018 làm 8.190 người chết, 14.792 người bị thương).