Các nước châm ngòi cuộc chiến giá dầu

Sáng nay, giá dầu đang lao dốc tới 30%. Dầu Brent hiện mất 20,76% về 35,87 USD một thùng. Dầu WTI giảm 20,52% xuống 32,87 USD.

Các chuyên gia đang dự báo giá dầu thô sẽ giảm đáng kể, khi các nhà sản xuất lớn của OPEC và ngoài OPEC chuẩn bị cho một cuộc chiến giá. Đây được xem là bước ngoặt bất ngờ vì từng có vài nỗ lực hỗ trợ thị trường lúc nCoV lây lan.

"Mức 20 USD một thùng dầu trong năm 2020 đang đến", ông Ali Khedery, cựu cố vấn cấp cao Trung Đông của Exxon, và hiện là CEO của Dragoman Ventures (Mỹ) bình luận hôm chủ nhật (8/3).

Nhận xét được đưa ra trong bối cảnh giá dầu đã giảm 30% trong năm, và Saudi Arabia ngày trước đó tuyên bố sẽ giảm giá dầu quy mô lớn so với giá bán chính thức tháng 4. Quốc gia trụ cột của OPEC cũng đang cân nhắc tăng sản lượng cung cấp từ 9,7 triệu thùng mỗi ngày, lên hơn 10 triệu thùng mỗi ngày.

Với việc cam kết cắt giảm sản lượng của khối OPEC + sẽ hết hạn vào cuối tháng 3, Saudi Arabia về lí thuyết có thể bơm vào thị trường bao nhiêu nhiều tùy ý, lên tới công suất 12,5 triệu thùng mỗi ngày. Tương tự, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak cho biết hôm thứ sáu (6/3) rằng nước này đã sẵn sàng hành động.

"Từ ngày 1/4, chúng tôi sẽ bắt đầu hoạt động mà không bận tâm đến hạn ngạch hay cắt giảm sản lượng gì diễn ra trước đó", ông Alexander Novak nói với các phóng viên tại cuộc họp OPEC+ ở Vienna. Song ông vẫn trấn an "nhưng điều này không có nghĩa là mỗi quốc gia sẽ không theo dõi và phân tích sự phát triển của thị trường".

"Các thành viên của nhóm (OPEC+) đang chuẩn bị cho một cuộc chiến giá, bằng cách công bố các kế hoạch tăng sản lượng", Edward Bell, nhà phân tích hàng hóa tại Emirates NBD nhận định. "Kết quả là một cú lật đáng kinh ngạc, thay vì cắt giảm sản xuất để bù đắp cho sự suy giảm nhu cầu, gây ra bởi sự bùng phát của Covid-19", ông bình luận thêm.

Theo các nhà phân tích, chiến lược của Saudi Arabia và Nga cho thấy sự thay đổi trong quan điểm ưu tiên giành thị phần hơn là ổn định thị trường và hỗ trợ giá. Mức sản xuất hiện tại ở Trung Đông và Bắc Phi thấp hơn khoảng 2 triệu thùng mỗi ngày, so với mức cao nhất kể từ năm 2018.

Điều này có nghĩa các nhà sản xuất hai khu vực này còn nhiều van dự phòng để xả thêm dầu vào thị trường. Trong khi đó, Nga đang bơm khoảng 130.000 thùng mỗi ngày, dưới mức cao nhất. Nước này dường như cũng đang thể hiện rõ ý muốn giành thêm thị phần.

"Các thành viên OPEC + có khả năng sẽ tăng sản lượng từ quý II trở đi. Một làn sóng dầu sẽ tràn ra thị trường", chuyên gia Edward Bell dự báo. "Chúng ta sẽ thấy Saudi Arabia, UAE và các nhà sản xuất lớn khác trong OPEC tăng sản lượng trong phần còn lại của năm 2020, khi họ quay lại chiến lược giành thị phần hơn là mục tiêu về giá", ông nói.

Nga và các nước không phải thành viên khác đã cộng tác với OPEC trong những năm gần đây, và đồng ý về việc cắt giảm sản lượng trước đó. Giờ thì, chưa rõ ai sẽ thắng thế nếu cuộc chiến giá diễn ra. Theo IMF, Nga có thể chịu đựng được giá dầu thấp hơn. Saudi Arabia cần bán 83,6 USD mỗi thùng để cân bằng ngân sách nhà nước, trong khi Nga chỉ cần 42,4 USD để làm điều đó.

Ngoài ra, Mỹ vốn không phải là một phần của OPEC. Không giống như Nga, Mỹ cũng chẳng hợp tác với khối này trong các quyết định sản lượng đầu ra. Thực tế, Mỹ đã tăng bán mạnh dầu thô trong những năm gần đây, làm ngập thị trường và khiến giá đi xuống.

Hệ quả toàn bộ câu chuyện là hàng tồn kho sẽ tăng đột biến. Khi Mỹ tự quyết định độc lập, OPEC+ thì đàm phán thất bại và quyết tâm theo đuổi cuộc chiến thị phần, theo giới phân tích, cân bằng cung - cầu dầu sẽ vỡ, ít nhất trong 3 quý đầu năm nay. Kết hợp với tình hình nCoV lây lan khiến nhu cầu thấp thì khả năng lao dốc của giá dầu là hiển nhiên. Vấn đề là giá dầu sẽ chạm đáy ở mức bao nhiêu?

Không phải ai cũng dự báo dầu sẽ chỉ còn 20 USD mỗi thùng như Ali Khedery,. Goldman Sachs dự đoán mức giá thấp nhất là 35 USD một thùng trong trường hợp xảy ra chiến tranh giá, hoặc giảm xuống 40 USD, trước khi đạt mức trung bình quý II/2020 là 42 USD, nếu không có gì thay đổi.

Emirates NBD thì dự báo giá dầu Brent trung bình sẽ còn 45 USD mỗi thùng, trong khi dầu WTI ở mức 40 USD trong quý II, trước khi phục hồi vào thời gian còn lại của năm.