Chính phủ lên tiếng việc ĐBQH cho rằng sân bay Long Thành đắt hơn Đại Hưng, Istanbul

Sân bay Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ). (Ảnh: AFP).

Cùng công suất, sân bay Long Thành đắt hơn Đại Hưng và Istanbul?

Chính phủ vừa có giải trình, tiếp thu ý kiến của Quốc hội về Dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1.

Trước đó, tại phiên thảo luận ngày 12/11, đa số ý kiến đại biểu tán thành việc tổng mức đầu tư theo Tờ trình của Chính phủ thấp hơn so với khái toán đầu tư tại Nghị quyết 94/2015/QH13.

Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị làm rõ về việc tổng mức đầu tư đang được tính cho các hạng mục công trình nào, đã đảm bảo công nghệ hiện đại, tính kết nối với các giai đoạn sau chưa?

Đại biểu cũng đề nghị cần cung cấp suất đầu tư của các sân bay có quy mô tương đương để so sánh cho thấy sự hợp lí.

Cụ thể, đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Lạng Sơn) cho biết vốn đầu tư sân bay Long Thành xác định trong báo cáo tiền khả thi là 16 tỉ USD, trong giai đoạn 1 xác định là 4,779 tỉ USD.

"Hiện chưa có con số khái toán tổng đầu tư cho cả 3 giai đoạn là bao nhiêu. Với số vốn dự kiến gần 5 tỉ USD có thể huy động được các nguồn vốn khác, nhưng với 11 tỉ USD tiếp theo khả năng sẽ như thế nào? Đề nghị dự kiến sẽ làm rõ hơn.

Nếu không thu xếp được vốn thì đồng nghĩa với việc để triển khai hoàn thành cả công trình sẽ chậm tiến độ, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của công trình.

Mặt khác, so sánh tổng mức đầu tư 2 công trình sân bay hiện đại nhất thế giới mới vận hành năm 2019 là sân bay Đại Hưng - Bắc Kinh, diện tích 4.700 hecta tương đương với Long Thành, thiết kế 7 đường băng công suất 100 triệu hành khách và 4 triệu tấn hàng hóa, vốn đầu tư chỉ có 11,5 tỉ.

Sân bay Istanbul - Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế 4 đường băng, công suất 90 triệu lượt hành khách, vốn đầu tư chỉ có 12 tỉ USD, so với Long Thành chỉ có 2 đường băng, 100 triệu lượt hành khách, 5 triệu tấn hàng hóa và vốn đầu tư là 16 tỉ USD, Tôi cho rằng cũng rất cần được xem xét, so sánh", đại biểu Thành nói.

Đáng chú ý, nhiều đại biểu cũng đề nghị cung cấp qui mô sử dụng đất của một số sân bay khác trên thế giới để so sánh cho thấy sự hợp lí.

Phối cảnh sân bay Long Thành. (Ảnh: Vietnamnet).

Suất đầu tư sân bay Long Thành tương đương nhiều sân bay lớn trên thế giới

Tiếp thu ý kiến và giải trình, Chính phủ cho biết tổng mức đầu tư dự án sân bay Long Thành giai đoạn 1 là 111.689,6 tỉ đồng, tương đương với 4,779 tỉ USD.

Phạm vi lập tổng mức đầu tư đã bao gồm đầy đủ các hạng mục công trình đồng bộ đảm bảo cho việc phục vụ 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm theo qui mô đầu tư giai đoạn 1 bao gồm cả chi phí đầu tư xây dựng hai tuyến đường giao thông kết nối số 1 và số 2. Tổng mức đầu tư được xác định cho các hạng mục đầu tư cụ thể như sau:

Hạng mục 1 - Các công trình trụ sở cơ quan quản lí nhà nước: 6,52 triệu USD. Hạng mục 2 - Các công trình phục vụ quản lí bay: 138 triệu USD. Hạng mục 3 - Các công trình thiết yếu: 3,844 tỉ USD.

Về tính chính xác của tổng mức đầu tư, Chính phủ cho biết tổng mức đầu tư được xác định trên hồ sơ thiết kế cơ sở của dự án.

Cụ thể, các hạng mục chính của dự án đã được thiết kế cơ sở gồm hạ tầng chung, các công trình khu bay, các công trình phục vụ quản lí bay, hầu hết các công trình khu hàng không dân dụng.

Một số hạng mục phụ trợ, mới được thiết kế sơ bộ gồm khu chế biến suất ăn trên tàu bay, khu bảo trì trang thiết bị phục vụ mặt đất, khu xử lí vệ sinh tàu bay…

"Trên cơ sở hồ sơ thiết kế, Tư vấn đã lập tổng mức đầu tư dự án theo đúng hướng dẫn tại Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủ về quản lí chi phí đầu tư xây dựng công trình; Thông tư số 06/2016/TT-BXD ngày 10/3/2016 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng về lập và quản lí chi phí đầu tư xây dựng công trình.

Tổng mức đầu tư đã được ACV, VATM phối hợp với Tư vấn rà soát và kiểm tra cụ thể. Tổng mức đầu tư đã được lập đúng qui định hiện hành và có giá trị là 4,779 tỉ USD, nhỏ hơn giá trị tổng mức đầu tư được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 94/2015/QH13 là 4,782 tỉ USD", báo cáo của Chính phủ cho hay.

Đáng chú ý, Chính phủ cũng cho biết so sánh cho thấy với suất đầu tư khoảng 15 tỉ USD/100 triệu hành khách của sân bay Long Thành là tương đương với suất đầu tư các cảng hàng không lớn trên thế giới.

Cụ thể, sân bay Đại Hưng (Trung Quốc) xây dựng năm 2014 vận hành khai thác từ tháng 9/2019 có tổng mức đầu tư khoảng 11,7 tỉ USD (tại thời điểm hoàn thành), công suất 72 triệu hành khách/năm, tức khoảng 16,26 tỉ USD/100 triệu hành khách.

Sân bay Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ) xây dựng năm 2015 vận hành khai thác năm 2018; có tổng mức đầu tư khoảng 12 tỉ USD, công suất 90 triệu hành khách/năm, tức khoảng 13,33 tỉ USD/100 triệu hành khách (tính tại thời điểm 2015. Do đó tính trượt giá đến thời điểm hiện nay là khoảng 14,59 tỉ USD/100 triệu hành khách).

Chính phủ cho biết, sự so sánh này chỉ mang ý nghĩa tham khảo, do sân bay là một công trình phức hợp, nên sự khác biệt về mục tiêu đầu tư, qui mô đầu tư, phạm vi công việc thực hiện, thời điểm đầu tư, công nghệ áp dụng, các chính sách thuế, phí, dự phòng ở các quốc gia khác nhau nên tổng mức đầu tư sẽ khác nhau.

"Ví dụ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 của sân bay Long Thành đã tính đến nhiều hạng mục hạ tầng cơ bản phục vụ chung cho nhiều giai đoạn cũng được triển khai đồng bộ ngay từ giai đoạn 1 như đường giao thông kết nối, các công trình quản lí bay của VATM; hệ thống điện - nước - thoát nước - viễn thông - xử lí chất thải...", văn bản của Chính phủ nêu.

Phối cảnh sân bay Long Thành. (Ảnh: Thanh niên).

Qui mô sử dụng đất của sân bay Long Thành dự trù diện tích cho tương lai

Về tính hợp lí của qui mô sử dụng đất, Chính phủ cho biết theo Báo cáo nghiên cứu Tiền khả thi (Pre-FS) đã được Quốc hội thông qua, sân bay Long Thành có diện tích là 5.000 ha đất, công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Theo đó, diện tích đất xây dựng kết cấu hạ tầng hàng không là 2.750ha, còn lại là bố trí cho quốc phòng, khu công nghiệp hàng không, khu logistics, khu thương mại… phù hợp với vai trò là sân bay trung chuyển của khu vực trong tương lai.

"Việc chỉ đưa ra một số chỉ tiêu để so sánh về qui mô sử dụng đất của sân bay Long Thành với một số cảng hàng không trên thế giới là chưa hoàn toàn phù hợp vì chưa đủ các thông tin như công suất khai thác hàng hóa, các công trình phụ trợ dịch vụ thương mại, hay mức dịch vụ...", Chính phủ cho hay.

Báo cáo của Chính phủ cũng dẫn chứng về việc sân bay Heathrow (Anh) hiện tại với diện tích khoảng 1.200 ha, khai thác 80 triệu hành khách/năm là sân bay cũ đã được phát triển mở rộng qua nhiều giai đoạn với nhà ga hành khách đầu tiên từ năm 1968 và hiện tại chỉ khai thác được công suất hàng hóa là 1,7 triệu tấn/năm và đang có kế hoạch tiếp tục mở rộng để nâng công suất hàng hóa.

Việc mở rộng vẫn rất hạn chế do phải thực hiện việc giải phóng mặt bằng các khu dân cư, công nghiệp lân cận.

Sân bay Sydney ở Masot (Úc) bắt đầu hoạt động từ những năm 1970 với diện tích khoảng 900ha; hiện đang khai thác với công suất 44 triệu hành khách/năm và 400.000 tấn hàng hóa/năm.

"Công suất được đại biểu Quốc hội đề cập 74 triệu hành khách/năm là công suất qui hoạch phát triển mở rộng năm 2033", báo cáo của Chính phủ nêu.

Chính phủ cho biết các sân bay Changi (Singapore), Barcelona (Tây Ban Nha), Western Sidney (Úc) cũng có qui mô và tính chất tương tự như trên, là các sân bay được qui hoạch và xây dựng từ trước đây, được xây dựng mở rộng theo từng giai đoạn, chủ yếu để tăng công suất khai thác hành khách đáp ứng nhu cầu tăng trưởng.

Trong khi đó, sân bay Long Thành được qui hoạch mới, đồng bộ, dự trù diện tích đầy đủ cho các giai đoạn phát triển với các cơ sở hạ tầng để trở thành một cảng hàng không trung chuyển quốc tế của khu vực, phát triển công nghiệp hàng không, dịch vụ thương mại hàng không, phi hàng không.