Chuyện bảo tồn phố cổ ở thủ đô Bắc Kinh

Phố cổ Bắc Kinh là địa điểm du lịch nổ tiếng với nét cổ kính và quyến rũ. Những con đường hẻm nhỏ chạy theo các bức tường gạch cổ như đưa du khách về cố đô thế kỷ 13, thời điểm những khu phố cổ hình thành.

Giữa thế kỷ 20, Bắc Kinh có hơn 3.000 khu phố cổ. Tuy nhiên, quá trình đô thị hóa nhanh chóng khiến nhiều khu phố cổ bị phá bỏ, nhường chỗ cho các công trình hiện đại như tổ hợp thương mại, giải trí. Hiện tại, chỉ còn 500 phố cổ trong lòng thủ đô của Trung Quốc.

Dù chính phủ đưa ra biện pháp bảo tồn, nhiều khu phố cổ sót lại vẫn rơi vào tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, cách nhiệt kém và hệ thống xử lý nước thải không đảm bảo.

Để giải quyết tình trạng này, công ty kiến trúc People’s Architecture Office (PAO) đã đưa ra giải pháp nâng cấp bằng cách lắp đặt kết cấu có sẵn làm từ những tấm thép và kính, bên trong và xung quanh nhà cổ. Nhờ đó, các căn nhà được bảo tồn mà không ảnh hưởng tới kiến trúc cổ.

PAO cho biết, các kết cấu bao gồm hệ thống cách nhiệt, điện, cửa số, cửa chính, mái che gập mở linh hoạt được lắp đặt để thích ứng với nhiều kiểu dáng và không gian nhà. Giá các kết cấu làm sẵn này là 500 USD/m2, bằng 1/10 chi phí mỗi m2 đất trung bình tại Bắc Kinh hiện nay. Việc lắp đặc có thể hoàn thành trong một ngày.

James Shen, đồng sáng lập PAO, cho biết việc lắp đặt các kết cấu khá thuận tiện và không làm ảnh hưởng tới kiến trúc truyền thống tại phố cổ. "Các kết cấu có kích thước nhỏ, dễ dàng vận chuyển từng tấm vào những con hẻm nhỏ và nhà cổ. Nhờ đó, việc nâng cấp có thể diễn ra mà không gây hư hại kiến trúc cổ", Shen nói.

Theo CNN,, các kết cấu ban đầu được thử nghiệm trong chương trình lắp đặt do chính phủ tài trợ ở 10 khu nhà cổ. PAO cũng thực hiện thi công kết cấu đầu tiên theo yêu cầu của một cư dân ở phố cổ Guangcai, gần Tử Cấm Thành.

"Tôi sống tại phố cổ khi còn là đứa trẻ và không gian ở đây luôn tối. Sau khi nâng cấp, tôi như tắm trong ánh nắng suốt cả ngày, không còn cảm giác bị nhốt trong lồng tối nữa", Fan Ke, một cư dân phố cổ, nhận xét. Kiến trúc sư Ken hy vọng giải pháp sáng tạo này sẽ thổi sự sống mới cho các khu phố cổ, khi nhu cầu về không gian sống ngày một tăng cao, đặc biệt giữa lòng thủ đô. Nhờ đó, người trẻ không cần phải chuyển tới những khu căn hộ hiện đại.

Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích tin rằng kết cấu có sẵn không thể giải quyết triệt để tình trạng xuống cấp của các khu phố cổ. Michael Meyer, tác giả một cuốn sách về phố cổ Bắc Kinh, cho rằng cư dân phố cổ nên được trao nhiều quyền hơn trong công tác bảo tồn. "Hầu hết khu nhà cổ xuống cấp vì thuộc sở hữu nhà nước và bị bỏ bê suốt nửa thế kỷ qua. Các khu di sản văn hóa sẽ được bảo tồn tốt nhất khi cư dân phố cổ được quyền tu sửa, nâng cấp căn nhà của mình", ông nói.