Cứu sống bệnh nhân chảy máu não thất bằng thuốc tiêu sợi huyết

ThS.BS Lương Quốc Chính, Khoa Cấp cứu A9 cho biết, bệnh nhân T.V.H, 62 tuổi, trú tại Máy Chai (Ngô Quyền, TP. Hải Phòng) được BVĐK Việt Tiệp, Hải Phòng chuyển tới Khoa Cấp cứu A9, BV Bạch Mai lúc 10 giờ sáng ngày 31/8/2016 với chẩn đoán chảy máu não có tràn máu não thất gây giãn não thất cấp.

Ngoài ra bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp từ một năm nay, và có điều trị bằng uống thuốc đều hàng ngày.

Bệnh nhân được chuyển tới Khoa Cấp cứu A9 trong tình trạng hôn mê sâu, mạch 80 lần/phút, huyết áp 130/100 mmHg, đang được hỗ trợ hô hấp bằng bóp bóng Ambu có oxy qua ống nội khí quản, đồng tử hai bên còn tốt (kích thước 3 mm, đều hai bên, phản xạ với ánh sáng tốt), liệt nhẹ 1/2 người trái.

Nhận thấy đây là một trường hợp đột quỵ chảy máu não thất có giãn não thất cấp, cần phải được mổ dẫn lưu não thất cấp cứu ra ngoài, các bác sĩ Khoa Cấp cứu gồm bác sĩ Vũ Tường Lân, bác sĩ Lương Quốc Chính và bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn đã hội chẩn và khẩn trương thống nhất phương án điều trị cấp cứu là mổ dẫn lưu não thất ra ngoài phối hợp với điều trị tiêu sợi huyết trong não thất bằng Alteplase.

Bác sĩ Lương Quốc Chính cho biết, ca mổ được tiến hành nhanh chóng khoảng 2 giờ kể từ khi bệnh nhân được chuyển tới. Sau mổ khoảng 6 giờ, ý thức bệnh nhân đã cải thiện rõ, chụp phim cắt lớp vi tính sọ não kiểm tra thì thấy dẫn lưu não thất nằm đúng vị trí (trong não thất bên bên phải), không có chảy máu mới xung quanh dẫn lưu, não thất và vị trí chảy máu đồi thị phải.

Phim chụp cắt lớp vi tính sọ não ngày thứ 6 sau nhập viện. BN không còn giãn não thất, máu trong não thất III, não thất IV và não thất bên phải đã tiêu hết. (Ảnh: Sức khỏe đời sống).

Bệnh nhân được tiến hành điều trị tiêu sợi huyết trong não thất qua dẫn lưu não thất ra ngoài (1 mg Alteplase mỗi lần, cách nhau 8 giờ, tổng liều đã sử dụng là 5 mg).

Đến ngày thứ hai kể từ khi được chuyển tới Khoa Cấp cứu A9, bệnh nhân đã hoàn toàn tỉnh táo, tiếp xúc tốt, được rút ống nội khí quản và thở oxy qua kính mũi.

Đến ngày điều trị thứ 6, bệnh nhân tỉnh hoàn toàn, nói chuyện được, đã bắt đầu tập ăn uống đường miệng, mạch 70 lần/phút, huyết áp 150/90 mmHg, còn liệt nhẹ 1/2 người trái. Chụp lại phim cắt lớp vi tính sọ não kiểm tra thấy hết giãn não thất, máu trong não thất III, não thất IV, và não thất bên bên phải đã tiêu hết. BN được rút dẫn lưu não thất ra ngoài sau khi dẫn lưu đã được kẹp lại một ngày

Theo ThS. Chính, chảy máu não chiếm từ 10% đến 15% các trường hợp đột quỵ não hàng năm trên toàn thế giới, chiếm khoảng 40,8% các trường hợp đột quỵ não tại Việt Nam. Chảy máu não thất xảy ra vào khoảng 40% các trường hợp chảy máu não và là yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ tử vong.

Tỷ lệ tử vong trong vòng 30 ngày liên quan tới chảy máu não thất chiếm từ 40% đến 80%, trong đó giãn não thất cấp và thể tích máu trong não thất có vai trò quan trọng góp phần làm tăng tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân chảy máu não thất.

"Điều trị chảy máu não thất có giãn não thất cấp phổ biến là đặt dẫn lưu não thất ra ngoài. Tuy nhiên, dẫn lưu não thất ra ngoài trong điều trị chảy máu não thất không làm giảm tỷ lệ tử vong, không làm cải thiện tỷ lệ hồi phục chức năng thần kinh cho BN. Việc sử dụng thuốc tiêu sợi huyết (Alteplase) trong não thất qua dẫn lưu não thất ra ngoài đã và đang được các nhà khoa học trên thế giới nghiên cứu như là biện pháp điều trị chảy máu não thất có giãn não thất cấp và cho thấy có hiệu quả cao, làm giảm tỷ lệ tử vong cũng như cải thiện tỷ lệ hồi phục chức năng thần kinh cho bệnh nhân"- ThS. Chính cho biết thêm.

Khoa Cấp cứu A9, BV Bạch Mai bắt đầu tiến hành nghiên cứu kỹ thuật kết hợp dẫn lưu và sử dụng Alteplase não thất trong điều trị chảy máu não thất có giãn não thất cấp từ năm 2011, và đã có rất nhiều bệnh nhân chảy máu não có tràn máu não thất gây giãn não thất cấp được cứu sống bằng kỹ thuật kết hợp này.