Đại biểu Quốc hội: NOXH chỉ nên cho thuê thay vì sở hữu, tránh tình trạng tranh mua từ người thu nhập cao

Hôm nay 19/6, Quốc hội đã tiến hành thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) trong khuôn khổ Chương trình làm việc Kỳ họp thứ 5.

Phát biểu tại buổi làm việc, Đại biểu Nguyễn Văn Hiển - Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng cho rằng chính sách về nhà ở xã hội (NOXH) cần có mục tiêu và định hướng rõ ràng hơn.

Cụ thể, chính sách về NOXH là một trong 8 nhóm chính sách quan trọng trong lần sửa đổi luật lần này. Qua nghiên cứu, đại biểu nhận thấy chính sách này được thể hiện trong dự thảo chưa thực sự trúng và xử lý đúng vướng mắc từ thực tiễn. 

"Chính sách cần hướng tới các mục tiêu rõ ràng và khả thi hơn, cụ thể cần tập trung vào mục tiêu cốt yếu của phát triển NOXH đáp ứng nhu cầu có nơi ở phù hợp cho người dân, không phải là đáp ứng nhu cầu sở hữu nhà ở.

Với định hướng đó, NOXH phải được điều chỉnh theo hướng tăng nhà ở cho thuê, nguồn hỗ trợ của ngân sách nhà nước được phân chia phù hợp cho cả ba bên: chủ đầu tư, cơ quan quản lý vận hành và người dân", Đại biểu Nguyễn Văn Hiển chia sẻ.

Đại biểu cũng cho rằng, cần tách bạch giữa chính sách phát triển NOXH với chính sách quản lý vận hành xã hội, tách bạch giữa đầu tư nhà giá rẻ để bán, để thuê mua với đầu tư NOXH để cho thuê.

Cùng với đó, cần tách bạch giữa đầu tư và vận hành NOXH, trong đó Nhà nước sớm hoàn thiện các quy định liên quan đến nhà ở xã hội cho thuê, tạo cơ sở pháp lý cho việc bố trí các nguồn vốn hỗ trợ phù hợp, đặc biệt là nguồn vốn ngân sách; cũng như thiết lập các tổ chức chuyên biệt quản lý và vận hành nhà ở xã hội.

Ngoài ra, chính sách của Nhà nước cần đặt mục tiêu, lộ trình rất cụ thể để có một số lượng NOXH đủ lớn để đáp ứng nhu cầu của người dân. Đồng thời, nên sửa đổi lại khái niệm về nhà ở xã hội trong dự thảo luật. Theo đó, nhà ở xã hội chỉ áp dụng hình thức cho thuê, không phải quy định là hình thức mua, cho thuê mua.  

"Nếu quy định NOXH chỉ dành cho thuê như kinh nghiệm của các nước khác thì sẽ không xảy ra tình trạng người có thu nhập cao tranh mua, thuê NOXH với người có thu nhập thấp, không tạo ra sự bất bình đẳng xã hội.

Nên chăng có quy định tách riêng về nhà giá rẻ với NOXH sẽ hợp lý, vì nhà giá rẻ có thể mua và cho thuê và bản chất là nhà thương mại, quan hệ xã hội thì chỉ nên để cho thuê. Có như vậy thì người dân, nhất là người có thu nhập thấp ở đô thị mới có hy vọng được tiếp cận NOXH", theo Đại biểu.

Cũng trong khuôn khổ kỳ họp thứ 5, trước đó Đại biểu Lê Thanh Hoàn (đoàn Thanh Hoá) đã chia sẻ, quá trình thực hiện NOXH ở nước ta còn nhiều khó khăn, chỗ ở cho người dân - đặc biệt là đối tượng được thụ hưởng chính sách NOXH, trên thực tế vẫn còn khoảng cách rất xa so với nhu cầu và mục tiêu đề ra.

Đại biểu nêu thực tế còn xảy ra tình trạng NOXH có địa điểm thì không có người tham gia; trong khi đó có nơi thì số lượng người tham gia lại quá đông; cách xác định đối tượng được mua nhà ở xã hội cũng còn dư luận nhiều chiều.   

Theo đại biểu, để đạt mục tiêu thì phải định hình rõ hệ thống chính sách, hỗ trợ đến đúng đối tượng, hạn chế tối đa trục lợi từ chính sách.

“Nội dung giám sát tập trung trả lời các vấn đề: Ai đang sinh sống trong nhà ở xã hội? Tổ chức nào cung cấp nhà ở xã hội? Nhà ở xã hội được trợ cấp, hỗ trợ như thế nào? Thực trạng quản lý, sử dụng nhà ở xã hội trong thời gian qua ra sao? Mục tiêu, ý nghĩa của chính sách nhà ở xã hội thông qua kết quả đạt được như thế nào?", đại biểu Lê Thanh Hoàn nói.