Đề nghị giám định tâm thần đối với Hoa hậu quý bà Tuyết Nga trước phiên phúc thẩm

Liên tục kêu oan

Hoa hậu Quý bà Tuyết Nga tại tòa.

Theo dự kiến, ngày 23/1, TAND Cấp cao tại TP HCM sẽ đưa Hoa hậu Quý bà thành đạt Trương Thị Tuyết Nga (55 tuổi, Giám đốc công ty TNHH đầu tư xây dựng Vũ Anh) ra xét xử phúc thẩm về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Trước đó, bị cáo Nga bị TAND TPHCM tuyên phạt 15 năm tù về tội danh trên, đồng thời buộc trả lại 3,1 triệu USD cho bà Linh.

Theo cáo buộc, khoảng tháng 10/2007, bà Nga thuê người vẽ thiết kế khu chung cư cao cấp - tháp văn phòng trên diện tích đất 35.000 m2 thuộc phường Bình Khánh, quận 2. Dự án này không được cơ quan chức năng cấp phép vì thuộc khu quy hoạch nhà ga Thủ Thiêm. UBND TP HCM cũng có văn bản chỉ đạo không giải quyết cho sang nhượng, xây dựng trái phép. Tuy nhiên, bà Nga vẫn quảng cáo chào bán.

Qua giới thiệu, bà Nga tìm được khách hàng là bà Linh. Để tạo lòng tin, Hoa hậu Quý bà đưa khách đi xem đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đứng tên vợ chồng mình. Bà Linh sau đó đồng ý mua dự án này với giá 54 triệu USD. Tổng cộng, bà Nga đã nhận của khách 3,1 triệu USD nhưng không thực hiện như cam kết. Bà Linh nghi ngờ, kiểm tra mới biết dự án không có thật.

Cơ quan điều tra xác định, cũng trong thời gian đó, dù đã chuyển nhượng 30.000 m2 đất cho bà Linh, nhưng bà Nga vẫn ký hợp đồng chuyển nhượng cho ông Mười 3.000 m2 với giá gần 1,5 tỷ đồng, cam kết “đất không có tranh chấp, kê biên, không lừa dối, không ép buộc…”. Tuy nhiên, bà Nga ủy quyền diện tích đất này và 6 bất động sản khác ở quận 2 cho con trai đang du học tại Mỹ. Khi làm thủ tục tại phòng công chứng, bà Nga giả chữ ký của con.

Tiếp đó, bà mang giấy tờ ủy quyền này đi thế chấp vay 131 tỷ đồng của ngân hàng. Nhờ các mối quan hệ, Hoa hậu Quý bà mượn lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất “để sao y” nhưng lại mang đi thế chấp vay tiền của ngân hàng khác. Sự việc sau đó bị phát hiện.

Quá trình điều tra và xét xử sơ thẩm, bà Nga kêu oan, cho rằng giao dịch với bà Linh là quan hệ dân sự và chỉ nhận 1,5 triệu USD. Bà Linh biết tình trạng dự án và điều này thể hiện trong các thỏa thuận hai bên đã ký kết.

Ngày 29/12/2016, TAND Cấp cao tại TP HCM cũng đã đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm. Trước phiên tòa phúc thẩm ngày 29/12/2016, bố của Hoa hậu Tuyết Nga - ông Trương Văn Đàng, có đơn gửi TAND Cấp cao tại TP HCM yêu cầu giám định tâm thần đối con mình. Trong đơn gửi tới TAND Cấp cao tại TP HCM, ông Đàng nói con gái ông bị bắt giam từ tháng 7/2013. Với thời gian tạm giam kéo dài hơn 40 tháng cùng với tâm trạng oan ức, con ông không được gặp gia đình dù gia đình và bà Nga từng gửi nhiều đơn yêu cầu.

Đến khi gặp mặt tại trại tạm giam, gia đình vô cùng sửng sốt về sức khỏe và diện mạo của bà Nga, nói năng lung tung và có biểu hiện tâm thần. Gia đình đã gửi đơn yêu cầu chủ tọa xét xử sơ thẩm cho giám định tâm thần bà Nga nhưng không được chấp nhận.

HĐXX đã hội ý. Sau khi hội ý, HĐXX quyết định tạm hoãn phiên tòa đến khi sức khỏe của bị cáo đỡ hơn thì phiên tòa sẽ được mở lại.

Giám định tâm thần là cần thiết

Hoa hậu Tuyết Nga có những biểu hiện bất thường.

Tại phiên tòa ngày 29/12/2016, hoa hậu Tuyết Nga tiều tụy hẳn so với phiên tòa sơ thẩm và tỏ ra ngờ nghệch, không làm chủ được lời nói và hành động của mình. HĐXX xét hỏi thì bà Nga vẫn không biết gì. Khi ngồi trước vành móng ngựa, Hoa hậu Tuyết Nga luôn lẩm bẩm câu: “Tôi không có lừa đảo, tôi không có phạm tội, tôi sẽ giết bà L.”...

Trước những hành động của bà Nga, luật sư bào chữa cho bà đã yêu cầu HĐXX giám định tâm thần đối với thân chủ của mình.

Theo luật sư Nguyễn Thanh Sơn - Trưởng Văn phòng Luật sư Thành Sơn và Đồng sự - Luật Giám định tư pháp 2012 tại khoản 2 Điều 2 quy định “Người trưng cầu giám định bao gồm cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng”.

“Đối với cơ quan tiến hành tố tụng hình sự, trường hợp bắt buộc phải trưng cầu giám định theo điểm b, khoản 3 Điều 155 Bộ luật Tố tụng hình sự khi “Tình trạng tâm thần của bị can, bị cáo trong trường hợp có sự nghi ngờ về năng lực trách nhiệm hình sự của họ”.

Giả sử khi bà Nga phạm tội vào thời điểm có đủ năng lực trách nhiệm hình sự nhưng khi bị khởi tố, bắt tạm giam, bà Nga hoảng loạn hoặc tại phiên toà có biểu hiện tâm thần không bình thường thì khi xét xử mà có yêu cầu (gia đình bị cáo, luật sư), Thẩm phán, HĐXX phải xem xét. Việc xem xét này căn cứ vào khoản 1 Điều 311 Bộ luật Tố tụng hình sự, quy định “Khi có căn cứ cho rằng người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội không có năng lực trách nhiệm hình sự theo quy định tại Điều 13 của Bộ luật Hình sự thì tuỳ theo giai đoạn tố tụng, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Toà án phải trưng cầu giám định pháp y.” - luật sư Sơn phân tích.

Như vậy, theo Trưởng Văn phòng Luật sư Thành Sơn và Đồng sự, trong quá trình xét xử tại cấp phúc thẩm, bà Nga có biểu hiện của người bị tâm thần, luật sư bào chữa yêu cầu HĐXX giám định tâm thần đối với bà Nga là có căn cứ.

Cũng theo luật sư Nguyễn Thanh Sơn, bố bà Nga có đơn gửi TAND Cấp cao tại TP HCM yêu cầu giám định tâm thần nhưng không được chấp nhận là vi phạm tố tụng. “Khoản 2 Điều 13 Bộ luật Hình sự quy định: “Phạm tội trong khi có năng lực trách nhiệm hình sự, nhưng đã lâm vào tình trạng quy định tại khoản 1 Điều này trước khi bị kết án thì cũng được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh. Sau khi khỏi bệnh, người đó có thể phải chịu trách nhệm hình sự.” - luật sư Sơn phân tích.

Đối với Công văn của trại tạm giam B34 Bộ Công an cho rằng quá trình tạm giam, bà Nga sinh hoạt bình thường không có biểu hiện tâm thần, luật sư Sơn khẳng định, trại tạm giam không phải là cơ quan giám định tư pháp nên việc suy đoán như trên mà không dựa vào bất kỳ kết luận nào của Hội đồng giám định pháp y nào là không có căn cứ.

“Để truy tố, xét xử một cách khách quan, tại sao không đưa bà Nga đi giám định tâm thần. Nếu giám định mà có kết luận của cơ quan giám định xác định bà Nga không mắc bệnh tâm thần thì bà Nga phải chịu trách nhiệm hình sự và Toà án vẫn xét xử bà Nga theo quy định của pháp luật.” - luật sư Sơn nhận định.