Đề xuất người đấu giá rồi bỏ cọc bị cấm tham gia đến 10 năm

Trong bản tin mới đây, Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đề xuất một số giải pháp để khắc phục tình trạng bất cập trong hoạt động đấu giá đất. VARS cho rằng cần tăng chế tài xử lý vi phạm trong đấu giá đất, để tạo răn đe thực chất.

Cụ thể, những trường hợp cố tình thao túng, bỏ cọc hoặc thông đồng phá vỡ cuộc đấu giá phải được xử lý nghiêm. Mức xử phạt cần phân loại theo mức độ vi phạm, có thể cấm tham gia đấu giá trong thời hạn từ 2 đến 10 năm, "thậm chí vĩnh viễn với các hành vi có chủ đích gây rối thị trường".

Về khoản tiền đặt trước, VARS cho rằng tỷ lệ đặt cọc nên được điều chỉnh ở mức hợp lý, khoảng 20-30% giá trị khu đất. Trong hồ sơ tham gia, người tham dự phải chứng minh năng lực tài chính, khả năng thanh toán và mục đích sử dụng rõ ràng. Với doanh nghiệp, họ cần có cam kết ngân hàng bảo lãnh và kế hoạch đưa đất vào khai thác, sử dụng đúng tiến độ sau khi trúng đấu giá.

VARS cho rằng cơ quan quản lý cần quy định rõ thời hạn đưa đất vào sử dụng và thời gian tối thiểu không được chuyển nhượng, nhằm tránh tình trạng đầu cơ thứ cấp. Hội đề xuất việc kết nối hệ thống dữ liệu định danh điện tử (VNeID) để kiểm soát người tham gia đấu giá, tránh tình trạng "quân xanh quân đỏ" hoặc ủy quyền lòng vòng. Cùng với đó, việc hoàn thiện các chính sách thuế và tín dụng gắn với hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất cần đẩy mạnh để kiểm soát dòng vốn đầu cơ.

"Việc xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất về quyền sử dụng đất và giao dịch bất động sản là bước quan trọng để đảm bảo khả năng truy xuất, theo dõi và quản lý minh bạch quá trình chuyển nhượng, mua bán sau đấu giá", đơn vị này cho hay.

Mới đây, Bộ Tư pháp cũng đề xuất bổ sung chế tài cụ thể xử lý tình trạng bỏ cọc đấu giá đất tại dự thảo Nghị quyết xử lý vướng mắc về đấu giá quyền sử dụng đất khi giao, cho thuê đất.

Theo đó, người bỏ cọc phải bồi thường toàn bộ các thiệt hại phát sinh từ việc tổ chức cuộc đấu giá (giá dịch vụ, chi phí tổ chức) nhưng bị hủy kết quả. Họ cũng bị cấm tham gia đấu giá từ 2 đến 5 năm. Trường hợp họ trúng, nhưng không nộp đầy đủ cũng bị cấm từ 6 tháng đến 3 năm.

Dự thảo cũng nâng mức tiền đặt cọc của cá nhân tham gia đấu giá đất lên tối thiểu 20%, tối đa 50%. Theo quy định hiện hành, mức tiền đặt trước khi đấu giá tối thiểu 5% nếu giao đất ở cho cá nhân và 10% nếu là dự án đầu tư, tối đa 20%.

Đề xuất của Bộ Tư pháp và Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam được đưa ra trong bối cảnh hoạt động đấu giá đất có nhiều bất cập thời gian qua. Điển hình là tình trạng người tham gia trả giá cao bất thường, có dấu hiệu cấu kết thao túng giá rồi "bỏ cọc", ảnh hưởng đến sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản. Trong khi đó, luật pháp hiện hành chưa có chế tài đủ răn đe các hành vi trên.

Theo ghi nhận của VnExpress, đấu giá đất nóng lên từ tháng 8 năm ngoái đến giữa năm nay, tập trung tại khu vực ven Hà Nội, sau đó lan sang một số tỉnh xung quanh. Giá trúng đã liên tiếp lập kỷ lục mới nhiều khu đất trên 100 triệu đồng một m2. Nhiều hội nhóm, môi giới cũng tham gia và rao bán chênh hàng trăm triệu một lô ngay sau khi kết thúc đấu giá. Việc này bộc lộ nhiều bất thường, phổ biến là tình trạng trả giá cao rồi bỏ cọc.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng cần cân nhắc các chế tài trong hoạt động đấu giá đất, tránh tạo gánh nặng và phản tác dụng. Ông Phạm Thanh Tuấn, chuyên gia pháp lý bất động sản, cho biết dự thảo của Bộ Tư pháp đã bổ sung các biện pháp mạnh về tài chính, từ tăng tiền đặt cọc đến bồi thường chi phí tổ chức. Chế tài này đã đủ nặng, buộc người tham gia phải tính toán kỹ lượng, tránh thiệt hại nặng nề.

"Việc cấm cá nhân tham gia đấu giá 5 năm hay 10 năm cần cân nhắc, tránh tạo thêm gánh nặng không cần thiết, giảm tính cạnh tranh cho thị trường này", ông Tuấn cho hay.