Doanh nghiệp được tự chủ quyết định chính sách tiền lương

Các đại biểu dự Hội nghị Trung ương 6 khóa XII. Nguồn: Internet.

Hôm nay (7/5), Hội nghị Trung ương 7 khóa XII khai mạc tại Hà Nội. Hội nghị sẽ bàn nhiều vấn đề quan trọng, trong đó có vấn đề cải cách chính sách tiền lương, để tiền lương trở thành động lực phát triển bền vững.

Tính “cấp bách” và “độ” chín muồi

Theo chinhphu.vn, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, bảo hiểm xã hội và ưu đãi người có công (BCĐ) trong lần làm việc với Văn phòng Trung ương Đảng năm ngoái đã nhấn mạnh tới tính “cấp bách” và “độ” chín muồi của lần cải cách tiền lương này, trong bối cảnh quốc gia phải cơ cấu lại các nguồn lực tài chính công, đẩy mạnh hiệu lực, hiệu quả của nền hành chính công vụ, tinh gọn bộ máy hành chính và đổi mới cơ chế hoạt động của khối sự nghiệp công lập.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng phụ cấp đang làm chính sách tiền lương bị méo mó, “chính” thành “phụ”, “phụ”lại thành “chính”. Thu nhập ngoài lương (chi trả từ ngân sách Nhà nước) không kiểm soát được.

Nguồn: bizlive.vn

Nhiệm vụ của đợt cải cách tiền lương lần này là khắc phục những hạn chế nói trên để chính sách tiền lương thực sự trở thành động lực cho lao động, sản xuất, góp phần vào công tác xây dựng cán bộ, bộ máy hành chính trong sạch, vững mạnh, nâng cao chất lượng tăng trưởng và phát triển bền vững.

Hơn một năm qua, BCĐ đã tổ chức nhiều cuộc họp, tập trung đi khảo sát việc thực hiện chính sách tiền lương tại nhiều cơ quan như Bộ LĐTB&XH, Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính, Bộ Quốc phòng, Văn phòng Trung ương Đảng, Văn phòng Quốc hội, Tòa án nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, Tổng LĐLĐ Việt Nam, Đảng ủy Khối doanh nghiệp Trung ương, làm việc với một số địa phương như TPHCM, Hà Nội, Quảng Ninh…, đồng thời chỉ đạo một số bộ, ngành tham khảo kinh nghiệm quốc tế về chính sách tiền lương của một số quốc gia khác trên thế giới để xây dựng Đề án cải cách chính sách tiền lương, trình Hội nghị Trung ương 7 thảo luận, quyết định.

Giảm can thiệp nhà nước vào chính sách tiền lương doanh nghiệp

Đề án cải cách chính sách tiền lương trình Hội nghị Trung ương 7 có nhiều điểm mới. Theo đó, thay đổi lớn nhất trong nội dung cải cách của đề án này là ban hành hệ thống bảng lương mới đối với khu vực công theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo trên cơ sở điều chỉnh tăng mức lương thấp nhất và mở rộng quan hệ tiền lương tiệm cận với khu vực thị trường. Bên cạnh đó, hệ thống bảng lương mới sẽ được quy định bằng số tiền tuyệt đối thay vì quy định hệ số lương nhân với mức lương cơ sở.

Đề án thiết kế lại cơ cấu tiền lương mới, gồm: Mức lương cơ bản, chiếm khoảng 70% tổng quỹ lương; các khoản phụ cấp, chiếm khoảng 30% tổng quỹ lương; tiền thưởng, bằng khoảng 10% tổng quỹ lương. Các chế độ phụ cấp hiện hành sẽ được sắp xếp lại, bảo đảm tổng quỹ phụ cấp chiếm tối đa 30% trong tổng quỹ lương.

Đề án đưa ra nhiều chính sách mới trong cơ chế tiền lương, như cho phép người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị được sử dụng quỹ tiền lương và kinh phí chi thường xuyên được giao hằng năm để thuê chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt. Mở rộng thí điểm cơ chế áp dụng đối với một số tỉnh, thành phố ở vùng động lực được chi thu nhập bình quân tăng thêm không quá 0,8 lần.

Đề án cũng đề xuất thực hiện khoán quỹ lương cho các cơ quan, đơn vị. Bãi bỏ hệ số tiền lương tăng thêm đối với cán bộ, công chức thuộc các cơ quan đang thực hiện cơ chế tài chính đặc thù khi thực hiện bảng lương mới.

Đồng thời đưa ra giải pháp đột phá: Đề xuất hằng năm ưu tiên dành khoảng 50% tăng thu dự toán và 70% tăng thu thực hiện của ngân sách địa phương, khoảng 40% tăng thu ngân sách Trung ương cho cải cách tiền lương.

Riêng đối với doanh nghiệp, Đề án nhấn mạnh sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách về tiền lương tối thiểu vùng; bổ sung quy định mức lương tối thiểu vùng theo giờ; kiện toàn chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của Hội đồng Tiền lương Quốc gia.

Đề án chỉ rõ, mục tiêu thực hiện điều chỉnh tăng mức lương tối thiểu vùng để đến năm 2020 đảm bảo mức sống tối thiểu. Giảm dần và tiến tới bãi bỏ sự can thiệp trực tiếp của Nhà nước vào chính sách tiền lương của doanh nghiệp.

Đáng chú ý, doanh nghiệp (kể cả doanh nghiệp 100% vốn nhà nước) được tự chủ quyết định chính sách tiền lương (trong đó có thang, bảng lương, định mức lao động) và trả lương phù hợp với tổ chức sản xuất, tổ chức lao động, khả năng của doanh nghiệp.

Tách bạch tiền lương của người đại diện vốn nhà nước với tiền lương của Ban điều hành; thực hiện nguyên tắc ai thuê, bổ nhiệm thì người đó đánh giá và trả lương. Từng bước tiến tới thuê Hội đồng thành viên độc lập và trả lương cho Hội đồng thành viên, kiểm soát viên từ lợi nhuận sau thuế.

Theo Đề án, đối với khu vực công, chế độ tiền lương mới sẽ thực hiện từ năm 2021 gắn với lộ trình cải cách hành chính, tinh giản biên chế; đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; đổi mới đơn vị sự nghiệp công lập. Xác định mức tiền lương thấp nhất của khu vực công (là mức tiền lương của người làm công việc yêu cầu trình độ đào tạo trung cấp) từ năm 2021 không thấp hơn mức lương thấp nhất của khu vực doanh nghiệp.

"Cần quyết tâm thực hiện"

Vnexpress.net dẫn lời ông Phạm Minh Huân, nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội: Vấn đề quan trọng là nội dung cải cách của Đề án phải được cụ thể hóa thành chính sách và quyết tâm thực hiện.

Đơn cử, Đề án xác định mức tiền lương thấp nhất của khu vực công từ năm 2021 bảo đảm không thấp hơn mức lương thấp nhất của khu vực doanh nghiệp, việc này đã nói từ lâu nhưng không làm được vì không có tiền.

"Hiện lương tối thiểu vùng của doanh nghiệp thấp nhất là gần 2,8 triệu đồng, trong khi lương cơ sở của khu vực công mới 1,5 triệu. Vì vậy để đạt được mục tiêu thì cần cố gắng rất nhiều", ông Huân chia sẻ.

Trước việc Chính phủ đề xuất giao quyền cho doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp 100% vốn nhà nước được tự chủ quyết định chính sách tiền lương, ông Huân cho rằng, hiện doanh nghiệp ngoài nhà nước vẫn tự chủ trả lương căn cứ theo thị trường lao động và độ phức tạp trong công việc. Tuy nhiên, đối với doanh nghiệp nhà nước, nếu giao quyền và không có cơ chế kiểm soát thì không ổn.

Để chính sách tiền lương thực sự trở thành động lực cho lao động, sản xuất, ông Huân kiến nghị: "Nhà nước không can thiệp trực tiếp nhưng phải đưa ra các nguyên tắc để doanh nghiệp thực hiện trong hành lang đó. Nếu muốn tăng lương thì phải tăng năng suất, tăng hiệu quả công việc và người đứng đầu phải chịu trách nhiệm".

Theo chinhphu.vn: Trong lịch sử hình thành và xây dựng Nhà nước Việt Nam hiện đại, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm đến chính sách tiền lương, bảo đảm cuộc sống người lao động. Việt Nam đã trải qua 3 lần cải cách chính sách tiền lương. Lần đầu tiên manh nha từ năm 1957 và triển khai vào năm 1960, sau khi hoàn thành cải tạo kinh tế xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc.

Đến năm 1985, thực hiện cải cách tiền lương lần thứ hai - “cải cách giá-lương-tiền”, mở đầu cho thời kỳ đổi mới.

Năm 1993, là lần thứ 3 thực hiện cải cách tiền lương, đặt nền móng cho sự hình thành tiền lương theo nguyên tắc thị trường, tạo điều kiện cho sự phát triển thị trường lao động; tách chế độ tiền lương của cán bộ, công chức, viên chức hưởng lương từ ngân sách Nhà nước với tiền lương của người lao động trong các doanh nghiệp; tách dần chính sách tiền lương với chính sách bảo hiểm xã hội và trợ cấp ưu đãi người có công.

Từ năm 2004, Việt Nam tiếp tục hoàn thiện chế độ tiền lương trên cơ sở mở rộng quan hệ tiền lương, thu gọn một bước hệ thống thang, bảng, ngạch, bậc lương, đổi mới cơ chế hoạt động, cơ chế tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập.

Tính từ tháng 12/1993 đến nay, mức lương cơ sở đã điều chỉnh 14 lần, từ 120.000 đồng lên 1,3 triệu đồng/tháng, tăng 10,83 lần, trong khi chỉ số giá tiêu dùng tăng khoảng 5,9 lần (từ 1/7/2018 mức lương cơ sở tiếp tục tăng thêm 90.000 đồng/tháng).

Trong khi đó, lương tối thiểu vùng đối với khu vực doanh nghiệp được điều chỉnh tăng cao hơn theo định hướng chỉ đạo của Trung ương: Từ ngày 1/1/2018 ở mức 2,76-3,98 triệu đồng/tháng tùy theo địa bàn.

Người dân kỳ vọng: Đảng tự cứu mình Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 7 khóa XII sẽ tập trung bàn, cho ý kiến đối với đề án quan ...

Ngày mai 7/5, khai mạc Hội nghị Trung ương 7 với nhiều vấn đề hệ trọng Hội nghị Trung ương 7 dự kiến khai mạc sáng mai 7/5 với việc tập trung bàn, cho ý kiến và quyết định nhiều vấn ...

Muốn tăng lương cơ sở phải tinh giảm biên chế Đề án cải cách chính sách tiền lương dự kiến trình Hội nghị Trung ương 7 trong những ngày tới đây là vấn đề được ...

8 đề xuất cải cách bảo hiểm xã hội sắp trình Trung ương Đảng Xây dựng hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, tăng tuổi nghỉ hưu,... là nội dung đáng chú ý sẽ được trình Hội nghị ...