Dự thảo quy định giao đất không quá 99 năm: Câu chuyện 3-4 đời người hay một chính sách vượt trội?

Trong phiên thảo luận về Luật Đơn vị Hành chính Kinh tế đặc biệt tại hội trường Quốc hội ngày 23/5, đã hơn 20 đại biểu đã phát biểu và tranh luận sôi nổi cùng với phần giải trình của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng.

Một trong số các vấn đề nóng đó là thời gian giao đất không quá 99 năm tại các đặc khu.

Cụ thể, dự thảo mới nhất quy định "Chủ tịch Ủy ban nhân dân đặc khu quyết định thời hạn sử dụng đất để sản xuất kinh doanh tại đặc khu không quá 70 năm. Trường hợp đặc biệt thời hạn sử dụng đất có thể dài hơn nhưng không quá 99 năm do Thủ tướng Chính phủ quyết định".

"Nhà đầu tư công nghệ cao ở thời 4.0 không cần đến 99 năm"

ĐB Dương Trung Quốc (Đồng Nai) cho rằng những nhà đầu tư công nghệ cao ở thời đại 4.0 này họ không cần đến thời gian 99 năm mà chỉ có các nhà đầu tư bất động sản hoặc đầu cơ bất động sản thôi.

ĐBQH Dương Trung Quốc (Ảnh: Ngọc Thắng/Thanh Niên online)

"Tôi rất tán đồng có điều khoản này nhưng hết sức thận trọng chứ nếu không nó sẽ trở thành nơi di dân mà thôi. Bởi vì, chúng ta phải nhìn thấy địa chính trị.

Mấy hôm nay trên Đài truyền hình giới thiệu dự án này với tất cả con số dự kiến sẽ thu được bao nhiêu tiền từ thuế, đất, kể cả thu nhập bình quân. Đó là con số dự kiến thôi. Nhưng nếu có tính cộng lại, là một nguồn lực rất lớn đối với chúng ta nhưng rất nhỏ với thiên hạ.

Chúng ta theo dõi tin tức thế giới, người ta sẵn sàng bỏ ra số tiền gấp bội số đó để họ mua cảng, vùng đất. Tôi nhắc lại 99 năm chúng ta hết sức cẩn trọng. Tôi đề nghị khi lấy biểu quyết, nên có một biểu quyết riêng. Ai đồng ý với 99 năm", ông Quốc đề nghị.

Cũng bày tỏ ý kiến phản đối mức thời gian 99 năm, ĐB Trương Trọng Nghĩa (TP.HCM) đã đề nghị bỏ thời hạn giao đất này.

Theo ông Nghĩa, không có vòng đời nào có dự án đầu tư nào hiện nay cần đến 99 năm và thời hạn này thực chất là ưu đãi bổ sung để nhà đầu tư có thể được chuyển nhượng sau khi khai thác xong, hoặc là thay đổi dự án giữa chừng mà không phải trả lại đất.

ĐBQH Trương Trọng Nghĩa (Ảnh: Thảo Nguyên/Báo Thanh tra)

"Theo tôi, thời hạn này ngang với 3-4 thế hệ con người, thực chất là hình thức nhượng địa mà hiện nay chỉ những đất nước nghèo đói lạc hậu và hoang sơ mới cần đến", ông Nghĩa nói.

Cũng tại phiên thảo luận này, ĐB Lê Thu Hà (Lào Cai) bảo lưu ý kiến cân nhắc thêm về việc quy định thời hạn sử dụng đất 99 năm đối với dự án đầu tư trong trường hợp đặc biệt và cần xác định rõ thế nào là trường hợp đặc biệt.

ĐB Hà nói: "Vì theo thông lệ chung của thế giới 99 năm là con số tượng trưng cho sự lâu dài vượt quá một đời người, có hàm ý pháp lý là sự tô nhượng hay trao quyền sở hữu đối với lãnh thổ. Trong điều kiện các quyền kinh doanh của tổ chức, cá nhân nước ngoài được mở rộng theo các hiệp định quốc tế mà Việt Nam tham gia. Thực chất điều này sẽ tạo cho họ các quyền pháp lý độc lập mang tính sở hữu về đất đai và lãnh thổ hơn là tạo mặt bằng để đầu tư và kinh doanh đơn thuần".

Và theo bà Hà, vấn đề quyền sử dụng đất nói chung và quyền sử dụng đất đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài nói riêng sẽ còn trở nên nhạy cảm hơn nữa trong trường hợp cụ thể của Vân Đồn, Bắc Vân Phong và Phú Quốc.

UB Thường vụ Quốc hội sẽ được xin ý kiến trong trường hợp giao đất không quá 99 năm?

Liên quan đến hàm ý pháp lý là sự tô nhượng hay trao quyền sở hữu đối với lãnh thổ trong phát biểu của một số ĐBQH trước đó, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho rằng việc này không giống như tô nhượng của Hồng Kông và Ma Cao đối với toàn bộ lãnh thổ.

ĐB Lưu Bình Nhưỡng đoàn Bến Tre (Ảnh: VNN)

Ông Nhưỡng giải thích: "Ở đây chúng ta chỉ xem xét vào một số các dự án cụ thể mà dự án này phải được xem xét hết sức cẩn thận, lựa chọn những nhà đầu tư thông minh và những nhà đầu tư có tiềm năng, chứ còn chúng ta không thể kiểm soát để mà chúng ta mất đất, tôi cho rằng không cần phải lo lắng về câu chuyện đó, tôi rất yên tâm về chuyện này".

Bày tỏ sự ủng hộ đối với thời hạn giao đất 99 năm trong trường hợp đặc biệt nhưng ĐB Trần Văn Quý (Hưng Yên) cho rằng quy định "Thủ tướng Chính phủ quyết định sau khi đã cân nhắc thận trọng và xin ý kiến cơ quan có thẩm quyền trước khi quyết định" thì cần quy định rõ cơ quan có thẩm quyền trong trường hợp này là Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với dự thảo quy định này, ĐB Lê Xuân Thân (Khánh Hoà) nói: "Về thời hạn sử dụng đất để sản xuất kinh doanh. Lần trước chúng ta thiết kế đặc khu có quyền sử dụng đất trong sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp và cá nhân với thời hạn 70 năm và 99 năm.

Lần này đã có sự cân nhắc và tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội cho nên chỉ đặt vấn đề 99 năm đối với những trường hợp thật đặc biệt và quy trình này phải trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định một cách thận trọng. Như vậy, tôi thấy rất phù hợp với cơ chế mới để chúng ta thúc đẩy việc đầu tư".

Bà Phạm Chi Lan: Đất đặc khu thuê 99 năm sẽ ra sao nếu 10 năm doanh nghiệp đã phá sản? Chuyên gia cho rằng cơ chế cho thuê đất tối đa 99 năm là không cần thiết khi chu kỳ sản xuất, kinh doanh có ...