Giao ACV làm sân bay Long Thành sẽ đảm bảo an ninh, tiến độ

Phối cảnh sân bay Long Thành. (Ảnh: Thanh niên).

ĐBQH băn khoăn việc giao ACV làm sân bay Long Thành

Chính phủ vừa có báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội về dự án sân bay Long Thành (Đồng Nai) giai đoạn 1.

Cụ thể, trong phiên thảo luận ngày 12/11, nhiều đại biểu có ý kiến về vấn đề lựa chọn nhà đầu tư trước việc giao Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) làm chủ đầu tư 3 trong 4 các hạng mục đầu tư chính.

Đơn cử, đại biểu Hoàng Văn Cường (TP Hà Nội) cho rằng mặc dù chỉ định cho ACV sẽ tiết kiệm được khoảng 1,5 năm đấu thầu trong giai đoạn chọn nhà đầu tư. Tuy nhiên, trong toàn bộ quá trình đầu tư chưa chắc chúng ta đã rút ngắn thời gian nếu đó là chủ đầu tư tư nhân, vì bản thân ACV là một doanh nghiệp cổ phần nhưng nhà nước nắm cổ phần chi phối.

"Thứ hai, cũng chưa thể khẳng định chỉ có ACV mới có kinh nghiệm trong việc đầu tư cảng hàng không và các doanh nghiệp tư nhân khác không có khả năng đầu tư về hàng không.

ACV là một trong các doanh nghiệp đang có kinh nghiệm và lợi thế nhiều nhất trong số các doanh nghiệp trong nước. Nhưng, có rất nhiều dự án và tư nhân đã được chủ đầu tư chưa có kinh nghiệm vẫn thành công, điển hình như Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn.

Thứ ba là giao cho ACV cũng chưa chắc đã phải là phương án huy động vốn tốt nhất, vì ACV cũng chỉ đảm bảo được 1/3 số vốn, còn 2/3 số vốn vẫn phải đi huy động của các tổ chức tài chính quốc tế", đại biểu Cường nói.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Lạng Sơn) cũng cho biết tờ trình cũng như trong hồ sơ dự án nói rằng "ACV có năng lực tài chính lành mạnh, có nguồn thu sẵn sàng của 21 cảng hàng không để bù đắp thiếu hụt dòng tiền".

Nhưng đến thời điểm hiện tại thì chỉ có 8/21 cảng hàng không nội địa có thu đủ chi và có lãi, đồng nghĩa với việc 13/21 cảng hàng không còn lại vẫn phải bù lỗ và chưa thể đóng góp nguồn vốn cho ACV trong tương lai gần.

"Xét tổng thể các doanh nghiệp đầu tư vào cảng hàng không, sân bay thì ACV là công ty lớn nhất và có kinh nghiệm nhiều năm trong đầu tư, quản lí, khai thác các cảng hàng không trong cả nước.

Nếu tổ chức đấu thầu trong nước để lựa chọn nhà thầu thì ACV là doanh nghiệp đáp ứng tốt nhất cho các yêu cầu của nhà đầu tư, tuy nhiên nếu tổ chức đấu thầu sẽ mất rất nhiều thời gian, ảnh hưởng đến tiến độ của dự án nên việc Chính phủ cân nhắc đề xuất ACV là nhà đầu tư cũng có phần hợp lí.

Trong trường hợp chỉ định ACV thực hiện đầu tư dự án thì cần bảo đảm năng lực tài chính, vì lượng vốn cần thiết là rất lớn", đại biểu Hoàng Thị Hoa (Bắc Giang) nói.

Nhiều lợi ích khi giao ACV làm sân bay Long Thành

Đối với đề xuất giao ACV đầu tư một số hạng mục, Chính phủ cho biết việc ACV đầu tư, khai thác sẽ giúp Nhà nước chủ động điều hành, quyết định các nhiệm vụ quan trọng, thực hiện công cụ điều tiết vĩ mô phục vụ phát triển kinh tế, xã hội của đất nước; đảm bảo an ninh, an toàn tại sân bay cửa ngõ quốc gia.

Ngoài ra, việc này không làm tăng nợ công do không sử dụng vốn ODA và không huy động khoản vay có bảo lãnh của Chính phủ.

"Theo phương án tài chính, nếu được giao là nhà đầu tư, khai thác, hàng năm ACV sẽ có thêm nguồn thu từ 2.390 – 4.780 tỉ đồng (tương đương 100-200 triệu USD) để nộp ngân sách nhà nước hoặc tích lũy đầu tư phát triển các sân bay khác như Rạch Giá, Cà Mau, Côn Đảo, Điện Biên, Nà Sản, Lai Châu...", Chính phủ cho hay.

Về năng lực và kinh nghiệm thực hiện đầu tư của ACV, theo Chính phủ, mặc dù chưa đầu tư sân bay mới có qui mô tương tự, nhưng với năng lực và kinh nghiệm đã thực hiện từng hạng mục tương tự các hạng mục chính của Dự án thì ACV có năng lực, kinh nghiệm để thực hiện dự án này.

Về khả năng bố trí vốn tự có của ACV, Chính phủ cho biết Dự án này có nhu cầu vốn lớn nên theo tính toán của Tư vấn, dự kiến nhà đầu tư sẽ phải huy vốn vay trên thị trường vốn quốc tế.

"Số vốn ACV cần huy động là 2,628 tỉ USD. Vừa qua, ACV đã làm việc với các tổ chức tài chính (Ngân hàng, các quĩ đầu tư trong nước và nước ngoài) quan tâm đến dự án để thu xếp phần vốn huy động.

Đến thời điểm hiện tại, ACV đã làm việc với 12 tổ chức trong và ngoài nước và kí các biên bản thỏa thuận hợp tác (MOU) về thu xếp vốn với tổng giá trị đề xuất hơn 5 tỉ USD, thời gian vay 15 năm, thời gian ân hạn 5 năm, lãi suất trung bình dự kiến khoảng 5-5,5%/năm", báo cáo của Chính phủ nêu.

Đáng chú ý, Chính phủ cho biết các sân bay lớn và quan trọng của các quốc gia đều được doanh nghiệp nhà nước, hoặc doanh nghiệp cổ phần với sự tham gia của các tổ chức của Nhà nước, hoặc doanh nghiệp cổ phần do Nhà nước nắm cổ phần chi phối đầu tư. Sau đầu tư, Nhà nước có thể bán một phần vốn của Nhà nước.

"Như vậy, việc đề xuất giao ACV làm chủ đầu tư Dự án thành phần 1 (Nhà đầu tư, khai thác Cảng) được dựa trên cơ sở đảm bảo vai trò và lợi ích Nhà nước, đảm bảo quốc phòng – an ninh; tiến độ thực hiện dự án; năng lực và kinh nghiệm đầu tư và quản lí khai thác của nhà đầu tư, khả năng huy động vốn và tham khảo mô hình quốc tế", Chính phủ khẳng định.

Ngoài ra, về tiến độ thực hiện dự án, nếu được giao đầu tư, ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt dự án, ACV sẽ triển khai ngay thiết kế kĩ thuật để có thể khởi công vào đầu năm 2021 và hoàn thành năm 2025.

ACV đủ năng lực tài chính làm sân bay Long Thành?

Về năng lực tài chính của ACV, Chính phủ cho biết đối với nguồn thu giai đoạn 2019-2025, từ khi cổ phần hóa vào năm 2016, ACV hoạt động theo cơ chế công ty cổ phần, theo đó hằng năm cổ đông Nhà nước được nhận phần cổ tức tương ứng với 95,4% vốn điều lệ.

Theo văn bản số 6950/BTC-TCDN ngày 17/6/2019 của Bộ tài chính, tỉ lệ chia cổ tức trong giai đoạn 2019 - 2025 của ACV được Bộ Tài chính chấp nhận ở mức 9%.

Về kết quả sản xuất kinh doanh tại 21 cảng hàng không do ACV đang quản lý khai thác, hiện nếu tính riêng doanh thu - chi phí từng cảng, thì hiện chỉ có 8/21 cảng hàng không hoạt động có lãi.

"Tính trên toàn hệ thống cảng hàng không ACV vẫn là doanh nghiệp hoạt động có lãi. Theo số liệu kiểm toán của các đơn vị kiểm toán quốc tế, lợi nhuận sau thuế trong 2 năm gần nhất của ACV lần lượt là 6.028 tỉ đồng năm 2018 và 4.194 tỉ đồng năm 2017", báo cáo của Chính phủ nêu.

Chính phủ cũng cho biết ACV có thể tự cân đối cho Dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1.

Đáng chú ý, trong phiên thảo luận vừa qua, đại biểu cũng đề xuất xem xét mô hình thành lập một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước đầu tư, khai thác sân bay Long Thành.

Về vấn đề này, Chính phủ cho biết đây là dự án có qui mô rất lớn, đòi hỏi doanh nghiệp đầu tư phải có kinh nghiệm và năng lực tài chính đủ mạnh thì mới có thể triển khai thực hiện được.

"Với tổng số vốn cần phải huy động là 4,194 tỉ USD thì doanh nghiệp phải đảm bảo vốn tự có tối thiểu là 1,258 tỉ USD, còn lại đi vay 2,936 tỉ USD.

Như vậy, nếu thành lập doanh nghiệp 100% vốn nhà nước để đầu tư khai thác sân bay Long Thành thì Nhà nước sẽ phải bố trí 1,258 tỉ USD cho doanh nghiệp.

Trong bối cảnh ngân sách nhà nước khó khăn, nợ công vẫn còn cao, việc thành lập một doanh nghiệp 100% vốn nhà nước để đầu tư khai thác sân bay Long Thành không được đề xuất", Chính phủ cho biết thêm.